Erkek egemenliği kader değil, değiştirebiliriz! Tarihten dersler…

Editör ne diyor?

Cumhuriyetimizin 100. yılında, 100 ÇYDD bursiyerine dijital dergi abonelik kampanyası

Bazı ÇYDD üye ve gönüllülerinden gelen öneri üzerine "Öğrencilere Hediye Dijital Dergi Aboneliği" kampanyası başlatmaya karar verdik. Dergimizi düzenli izlemenin; gençlerin eğitimine, bilimsel odaklı düşünmelerine önemli bir katkı olacağını düşünüyoruz. Bu yüzden siz okurlarımıza gençlere dijital abonelik hediye etme çağrısı yapıyoruz.

Bu gençlere hediye kampanyası kapsamında, 1 yıllık aboneliği 600 TL'ye indiriyoruz.


ÇYDD Çanakkale, Çukurova, Denizli ve Mersin şubeleri 55 bursiyerine dijital dergi aboneliği hediye etti. Şimdi sıra kalan 45 öğrencide!

Çağdaş Yaşamlı öğrenci-gençlerin, düzenli HBT'yi izlemesine destek vermek isteyen okurlarımız [email protected] adresine "Çağdaşlı gençlere dijital abonelik desteği" açıklaması ile mesaj gönderip kaç öğrenciyi desteklemek istediklerini belirtebilirler. İlgi ve desteğinize şimdiden çok teşekkür ederiz.

Hesap no:

HBT Yayıncılık Ltd.Şti.
Alternatif Bank Şişli Şubesi
IBAN: TR42 0012 4000 0056 1729 3000 01

***

Erkek egemenliği kader değil, değiştirebiliriz! Tarihten dersler...

Bir yanda Nobel Ödülü kazanan bilim kadınları, kendi alanlarında üstün başarılara sahip kadınlar, diğer yanda kadına yönelik şiddet, büyük cinsiyet eşitsizliği... 21.yüzyılın ilk çeyreğinin sonlarında hala bunun büyük bir sorun olması... Ama tarihin derinliklerine göz attığımızda erkek egemenliğinin kader olmadığını görüyoruz. İlk toplulukların kadına erkeklerle eşitlik, hatta daha yüksek bir paye verildiği bir gerçek.

Bunun ilk örneğinin de Türkiye’de Çatalhöyük’te görüldü. Arkeologlar “Bu toplulukta erkek egemenliğini gösteren hiçbir bulguya rastlamadık; kadın ve erkeğin yaşam beklentileri birbirine yakındı. Yaşam standartlarında bir farklılık görülmüyordu. Çatalhöyük ve diğer Neolitik kalıntılarda kadınların özgür bir yaşam sürdüğü ve erkeklerle eşit haklara sahip oldukları anlaşılıyor” diyor.

Bir diğer örnek Bakır Çağı’nda İberya’dan. Dönemin en güçlü liderlerinin bir kadın olduğu ve onun üzerinde yönetici olarak hiçbir erkeğin bulunmadığı anlaşıldı. Bu ve diğer örneklere bakıp içinde bulunduğumuz koşullarla ilgili daha yaratıcı ve yapıcı seçenekler geliştirebiliriz. Ayrıntılar ve diğer örnekler dergimizde. Reyhan Oksay hazırladı.

Bilimde cinsiyet eşitliği savunucusu bir fizikçi Evelyn Fox Keller. Kendi de gençliğinde aynı sorunları yaşamış. Çığır açan feminist düşünür ve çok yönlü bilim insanı 87 yaşında hayatını kaybetti. Bakın neler yapmış? Batuhan Sarıcan hazırladı.

Ve Nobel Ekonomi Ödülü... Üstelik ilk kez tek başına bir kadın bilimciye… Harvard Üniversitesi’nden ekonomi tarihçisi Claudia ‘in Araştırma konusu son derece önemli: Kadınların kazancı erkeklerden niçin düşük? Dergimizde. Mahfi Eğilmez de Goldin'in araştırmalarının neden önemli olduğunu kısaca yazdı.

Özgün yazılar

Yapay zekayla ilişkiyi güçlendirmenin yolu daha çok veriden geçiyor! Tanol Türkoğlu’nun "Sufle Mühendisliği" başlıkla yazısı çok ilginç.

Özlem Kayım Yıldız ise beyindeki saklı hibrit hücrelerin önemi üzerine yazdı. Yeni buluş, beyin hücrelerinin işlevlerine ilişkin klasik bilgilerimizde önemli bir değişiklik meydana getirdi; bu değişiklik, bunama, epilepsi ve Parkinson hastalığı gibi bazı beyin hastalıklarının tedavisi konusunda katkı sunabilir.

Müfit Akyos’un yazısı Ar-Ge, Teknoloji, Yenilik desteğinde yeni araçlar üzerine.

NASA ve ABD Hava Kuvvetleri elektrikli dikey kalkış ve iniş (eVTOL) uçağını test ediyor... Robotlar hassas mahsul ekimi sayesinde çiftliklerdeki biyoçeşitliliği zenginleştirmeyi sağlayabilir... Yüksek teknoloji sayfalarımızda.

Çocuğunuza bağırmayın!

Çocuğunuza bağırmayın. Yeni bir araştırmaya göre yetişkinlerin bağırmasının, çocuklar üzerinde kalıcı etkileri var. Ve bu, yeni bir “istismar türü” olarak tanımlanmalı. Hamilelik anne beynini kalıcı olarak değiştiriyor... Doğum sonrası baba depresyonu gözden kaçıyor. Yeni babaların %8 ila %13’ünün, çocuklarının doğumu sonrasında depresyona yakalandığı tahmin ediliyor. Analık Babalık hallerinde...

Bağırsaklarımızda barınan mikropların ardındaki gerçekler yeni yazı dizimizin başlığı. İlk haftanın konusu “Mikrobiyomla ilgili bilgilerin ne kadarı kulaktan dolma?” Rita Urgan hazırladı.

Geçen yılki Nobel Tıp Ödülü Neden Charpentier ve Doudna’ya Verildi? Crispr konusundaki çalışmaları nedeniyle almışlardı. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kadircan Keskinbora, Doruktan Tüfekçi ve Kadriye Sudenaz Korkut’un yazısı... 2023 Nobel Kimya ödülü kuantum noktalarını keşfi ve iyileştirilmesi konusunda önemli çalışmalar yapan bilim insanlarına verilmişti. Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nihal Sarıer yazdı.

Aslan yeleli Büyük İskender heykeli

Düzce Belediyesi’nin destekleri ile 4 yıldır süren Konuralp Antik Kent kazı alanında arkeologlar tiyatronun üst kısmında Makedonya Kralı Büyük İskender’e ait olduğu belirlenen portre başı bulundu ve Konuralp Müzesi’ne teslim edildi. İlk kez Büyük İskender’in bukleli veya aslan yeleli bir büstü ele geçirilmiş oldu. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.

Vücudumuzdaki en büyük ve en küçük kaslar hangileri? Büyük dediğimizde, vücudumuzdaki pek çok kas akla gelebilir. Burada asıl soru “büyük” ile kastedilenin kütle mi yoksa yüzey alanı mı olduğu. Vücudumuzdaki en küçük kas ise, belli. Meraklı Büyükler’de. Gökbilimciler gezegen ve yıldızların yaşını nasıl hesaplar? Meraklı Çocuk’ta, Mercan Bursalı hazırladı.

Türk kültürünün entelektüel çekirdeğe gereksinimi var

Çağa ayak uyduramayan toplumların temel sorunu, çağdaş yaşam deneylerinin yüzeyselliği nedeniyle dünyanın geleceği ve potansiyelleri bağlamındaki cehaletlerinden kaynaklanıyor. Çağdaş yaşam yeni teknoloji satın almak, otomobil, televizyon, telefon satın almak, lüks yapı yapmak, dünyanın öbür insanları gibi yaşamağa özenmekle elde edilmiyor… Doğan Kuban hocanın eski ama önemini yitirmeyen bir yazısı daha.

İş Bankası öncülüğünde deniz dip temizliği. Çim biçme makinesi, gözlük, araç lastiği, teneke kutu... İşte deniz dibinden çıkanların bazıları.

Koku renk algımızı da değiştiriyor

Renkler tüm insanlarda, koku duyularıyla sıkı sıkıya ilişkili. Karamel koyu kahve ile, limonun sarı ile ilişkilendirilmesi gibi. Ama tam tersi de var. Kokularla ilgili bilinçsiz çağrışımlar, renk algımızı bozuyor.

***

Bir HBT daha ellerimizden çıktı, sizin ellerinize emanet. HBT çalışıyor, ilginç önemli gelişmeleri derleyip topluyor ve her hafta size sunuyor.

Zor süreçlerden geçiyoruz, tabi ki ülkeyle birlikte… Her şey güzel olsun, herkes sağlıklı ve mutlu olsun… İnsanlığın ortak mutluluğunu gözetmeyen bir dünyada yaşıyoruz. Sığınacağımız yine akıl ve bilim…

Cumhuriyetimizin100. yılına girerken… Her zamandan daha fazla!

Sevgiyle kalın.