Modern tıp yanına mühendisliği ve dijital dünyayı da katarak doludizgin bu hedefe doğru koşuyor. Kök hücre çalışmaları, genetik mühendisliği, yapay zeka yardımıyla organ kaybı hasarları tedavi ediliyor; hızla erken tanılar konabiliyor. Bireysel tıp ve kişiye özgü ilaçların gelişiminde devrim niteliğinde gelişmeler yaşanıyor...
Tabii her alanda olduğu gibi sağlık da sosyal, toplumsal hatta siyasi belirleyicilerden, politikalardan bağımsız değil. Hayat uzuyor ama belirli bir yaştan sonra sağlıksız yaşamın sonucu olarak hastalıklar baş gösteriyor ve uzun yaşamın keyfini süremiyoruz. Örneğin obezitenin artması, örneğin sağlığa erişimdeki eşitsizlikler, örneğin yaşam süresinin artması ile birlikte başta Alzheimer olmak üzere çok farklı hastalıklardaki artış. Peki nereye doğru evriliyoruz? Yakın geleceğin sağlıklı bireyi nasıl olacak? Hem uzun hem sağlıklı bir yaşam için neler yapılmalı? Uzmanlara sorduk, anlattılar...
Kök hücre, doku mühendisliği ve rejeneratif tıp: Uzun ve sağlıklı yaşamın sırrı mı? Nişantaşı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Soner Şahin ve Dr. Aynur Müdüroğlu yazdı.
Yaşlanmanın ana mekanizmasını durdurabilir miyiz ve nasıl? Yaşlanmaya karşı ilaçların keşfinde hesaplamalı biyoloji ve moleküler simülasyonlar bize ne vaat ediyor? Bahçeşehir Üniversitesi’nden Prof. Serdar Durağı değerlendirdi.
Kalp sağlığını korumak karmaşık değil, günlük yaşamda bilimsel açıdan kalp sağlığımızı korumanın oldukça basit birkaç adımı var. İşte size 9 adımda kanıtlanmış kalp sağlığı... Kardiyolog Doç. Dr. Muhammed Keskin yazdı.
Sağlıkta yeni inovasyonlar yaşam tarzımızı da değişiyor, aması var: Kısa bir etik değerlendirme... Prof. Kadircan Keskinbora yazdı, Üniversite ve Bilim sayfamızda.
Koruyucu hekimliğin yardımcısı: Dijital sağlık
Dijital sağlıktaki belirlenen hedefi tutturmak için YZ, büyük data, robotik ve makine öğrenmesi alanındaki gelişmeler süreci hiç olmadığı kadar hızlandırıyor. Bu süreçte hastaları uzaktan izlemek için yutulabilir sensörler, robotik bakıcılar, yeni uygulamalar günlük yaşamın bir parçası haline gelmek üzere. Reyhan Oksay hazırladı.
Japonların uzun ve sağlıklı yaşamlarının 5 sırrı: Ülkelerin sağlık sistemlerine de yük olmadan uzun ve sağlıklı yaşayabilmenin koşulları var. Asırlık insanlar üzerine on yıllardır yapılan araştırmalar bakın neler söylüyor? Özlem Yüzak yazdı.
Sağlığın geleceğinde bizi ne bekliyor?
Antimikrobiyal kaplamayla hastane kaynaklı enfeksiyonlar azaltılacak. Antimic’in geliştiricisi ve şirket kurucuları arasında yer alan Sabancı Üniversitesi Öğr. Üyesi Prof. Dr. Yusuf Menceloğlu ile Batuhan Sarıcan konuştu. Malatya Turgut Özal Üniversitesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Ayşegül Altıntop Geçkil Covid-19 tanısında yüksek başarı sağlayan MTU-COVNet adlı yapay zekâ yazılımını anlattı.
Neden yüksek teknoloji üretemiyoruz?
2020’den 2021’e aynı zaman diliminde ihracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payı, yüzde 3.8’den yüzde 2.7’ye gerilemiş. Lale Akarun ‘Niye yüksek teknolojili ürün üretemiyoruz?’ diye soruyor. Kağıt üstünde çok sayıda mezun veriyor olabiliriz; ama bu mezunlar, dijital çağın gerektirdiği becerilere sahip değiller. Öğrencilerimizin yarısı yurtdışına gitti.
30 ülke nitelikli göçmenleri kapmak için rekabet halinde. Covid birçok insanı yerinde tuttu. Şimdi, yaşlanan işgücü ve işçi sıkıntısıyla karşı karşıya kalan gelişmiş ülkeler, yabancıları işe almak, eğitmek ve entegre etmek için yarışıyor. Bakın hangi ülke neler yapıyor?
Neden bilim-teknoloji-yaratıcılık yani BTY politikaları önemli ve neden yeniden yapılandırılmalı? Geriye gidişimizin önemli bir nedeni de BTY yetersizliğimiz. Müfit Akyos’un kaleminden.
Uygarlık mı, insanlık mı?
Doğan Kuban sormuş. Tabii yine eski bir yazısından. “Sayısız filozof, tarihçi, yazar insanlık ve insan üzerine sonsuz düşünce ürettiler. Uygarlık sonra icat edildi. En uygar olanlar da kavramı biz keşfettik dediler. Bazen içinde oturduğumuz bir ev gibi, bazen ulaşılamayacak bir ideal gibi uygarlık...’ diyor ve insanlığın ise buna karşılık sefalet haline değinerek, gerçekçi bir tablo çiziyor.
Kripto cüzdanlar, Facebook’un Metaverse’i bu ay doğan dijital ünlüler.. Tanol Türkoğlu’nun Dijitalem’inde.
İlk gelen alır! Bu Türkoğlu’nun Dijital Kültür köşesindeki yazının adı: Ocak 2022 Türkiye’de alan-adı kayıt sürecinde bir milat olacak. Başından beri ODTÜ’nün bünyesindeki alan-adı tahsis otoritesi olan NIC.TR bu görevini BTK bünyesinde TRABIS adlı yeni otoriteye bırakıyor. Bu kez herhangi bir belge olmadan TR uzantılı alan-adı satın alabilme imkânı var.
Coğrafyanın piyangosu
Dr. Derin Allard yazıyor: Her gün coğrafyanın piyangosunu oynuyor, onun sayesinde veya ona rağmen hayatımızı yaşıyoruz. Bu piyango bir sınırın hangi tarafında doğduğumuzu, kaliteli tıbbi hizmetlere ne kadar yakın olduğumuzu, kimin ‘bizlerden’ ve kimin ‘onlardan’ olduğunu belirliyor.
Prof. Dr. Dursun Koçer, İstanbul Kültür Üniversitesi sayfasında kağıdın öyküsünü anlatmayı sürdürüyor. İlginç bilgiler sunuyor bize. Mustafa Çetiner 26 Kasım Dünya Demir Eksikliği Günü dolayısıyla bu önemli sağlık sorununu irdeledi.
Bu yıl 125’inci yaşını dolduran Roche, dünyada az sayıda aile şirketinin ulaşabildiği bu başarıyı “Hayatı Kutlamak” teması altında kutluyor.
Everest Tepesi nasıl oldu da en yüksek dağ oldu? Hep böyle mi kalacak? Meraklı Çocuk sordu Mercan Bursalı yanıtladı.
Evde uzun süre yalnız bırakılan köpekler için bir stres önleyici: Televizyon. Guguk kuşu hile yapma ustası. Peki diğer kuşları nasıl kandırıyor? Murat Altaş yazdı. Nilgün Özbaşaran Dede, Araştırma Gündemi’nde ilginç konular sunuyor: Beyincikte iştah freni var. Fas’ta dünyanın en eski takıları bulundu. Tartışmalı dil ailesi, Türkçe’nin kökeni bakın nerelere uzanıyor! Kaplumbağa türlerinin yarısı yok olma tehdidi altında. Bilim ve Beslenme’de: Sebze ve meyve tüketimi migrene de iyi geliyor.
Tabii ki en son korona haberlerini de okuyacaksınız!
Bu hafta 28 sayfa ile karşınızdayız. Bu özel dosya konusuna gelen destek ilanları sayesinde.. İlanlara ihtiyacımız var, herkesin bilgisine! HBT’yi yaşatma ve yaygınlaşma hepimizin görevi.. Eleştirel ve bilimsel düşünmeyi de...
Dostlukla, sevgiyle ve bilimde kalın, gelecek haftaya kadar.
