Okyanus dibinden 10 bin metre yükselen dünyanın en büyük dağı Hawai adalarındaki Mauna Loa volkanı 40 yıl sonra yeniden patladı. Prof. Dr. Celal Şengör bu olağanüstü olayı yerinde incelemek için Mauna Loa’ya uçuyor!... Şengör yazısında Hawai adasının jeolojisi volkanlarını ve evrimi anlattı... Bu patlamanın sebebi nedir? Niçin bütün levha sınırlarından uzak olan Hawaii’de son derece faal volkanlar var? Hawaii volkanları bize dünyamızın jeolojik davranışı hakkında neler söylüyor?
Dönünce de izlenimlerini yazacak… Jeoloji alanında dünyanın en önemli bilim insanları arasında bulunan Prof. Şengör’ün izlenimleri önemli. Biz de kapağa taşımaya karar verdik. Mitolojik bir öyküsü de var dağın. İlgi ile okuyacağınızı düşünüyoruz.
Yeni ihtiyaçlar yeni buluşlara yol açıyor
Nobelli bilim insanı Shockle’yi terkeden ve “Hain Sekizli” olarak nitelendirilen gençler, Silikon Vadisi’nde toplamda 65 şirket kurarak, öncülük ettiler… 7 gencin başarı öyküsünü Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kadircan Keskinbora sürdürüyor.
Ali Akurgal’ın yazısı tabii teknoloji üzerine. “Eğer ileri teknoloji içeren özgün ürünler ile ülke ekonomisini düze çıkartmak istiyorsak, teknoloji geliştirme becerilerinin yanında, yatırım yapılacak teknolojiyi seçme konusunda da çalışmamız gerek. Yaylım ateşi bırakıp, hedefe, vurucu atışlar yapmalıyız’ diyor ve nasıl olacağını anlatıyor.
Türk toplumu Horozlar Aşireti
Kadına yönelik şiddette Türkiye OECD ülkeleri arasında ilk sırada. Her 10 kadından 4’ü erkek şiddetine maruz kalıyor. AB içinde de aslında durum parlak değil. Cinsel saldırıyla bağlantılı acil servis başvuruları % 1.400 arttı. Oyunun kurallarını değiştirecek en önemli unsur ise İstanbul Sözleşmesi. Avrupa neler yapıyor? Doğan Kuban Hocanın kadına şiddete ilişkin 2015 yılı tarihli makalesine yer veriyoruz bu hafta. Hoca Türk toplumunu ‘Horozlar Aşireti’ olarak tanımlıyor. Türk toplumunun büyücek bir bölümü sadece erkekleri değil, kadınları da içeren bir dev aşiretten oluşuyor. Bugün bu ilkel ‘Horozlar Aşiretinin’ etkisini ortadan kaldırmak zorundayız. Eğitilmeleri zaman alacak. Ama toplumun doğal öğeleri olduklarını da unutmamak gerek.. Gelecek kadınlara hak ettikleri toplumsal statüyü veren ülkelerin olacak!
2 Aralık tarihinde Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin düzenlediği “İstanbul’un Kalbinde Bilim Konuşmaları” serisinin ikincisinde Prof. Dr. Yılmaz Esmer, Türkiye Cumhuriyeti’nin İkinci Yüzyılında Nasıl Daha İyi ve Güzel Bir Dünya Yaratabiliriz? sorusunu özetle şöyle yanıtladı: ‘En büyük ihtiyacımız yeni yasalar, anayasalar değil, köklü bir zihniyet devrimi.” Reyhan Oksay izledi ve yazdı.
Oxford Üniversitesi Sözlüğü 2022’nin kelimesini seçti: “Goblin Modu”. Tanol Türkoğlu Türkiye’de tarikatların artmasından yola çıkarak Goblin Modu’nun yazdı. Deli ve Dahi filmi, Oxford İngilizce Sözlüğü’nün yaradılışının gerçek hikayesini konu eden bir film. Ve sinemada dilbilim hakkında yapılan az sayıdaki örnekler arasında. Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Okan Ormanlı’nın yazısı hayli ilginç.
Özlem Kayyım Yıldız Alzheimer hastalığı tedavisinde yeni umut: Lecanemab’u yazdı ama ekledi: Şu ana kadar Alzheimer hastalığı tedavisinde “oyun değiştiren” ilaç geliştirilememiştir, fakat koruyucu önlemler etkilidir: beyin sağlığını ömür boyu sürdürmek için hipertansiyon, tütün kullanımı, diyabet ve obezite gibi risk faktörleriyle mücadele edilmeli..” Haftaya Alzheimer dosyamız olacak.
Dinozorlar yok olmasaydı..
Büyük beyinli, araç kullanabilen insansı bir dinozor hayal etmek bilim kurgu senaryosu gibi görünse de, evrimle ilgili derinlikli soruları içeriyor: İnsanlığın yeryüzündeki varlığı rastlantısal bir durum mu? Yoksa araç kullanabilen zeki bireylerin evrimi kaçınılmaz mıydı? Rita Urgan derledi.
Bir bilgisayar simülasyonu içinde yaşıyor olabilir miyiz? Nereden anlayacağız? Büyük bir simülasyon içinde yaşadığımıza ilişkin kuramsal görüşlere bir bakış. Gerçekliğimizin doğası, şu anda karşı karşıya olduğumuz en büyük sırlardan biri. Simülasyon hipotezini ne denli ciddiye alırsak, gün gelip bu hipotezi kanıtlama ya da yalanlama şansımız o kadar artar.. İşte bildiğimizi sandığımız gerçekliğe dünyaya evrene yeni bakışlar…Mercan Bursalı hazırladı. Meraklının Köşesi’nde.
Haydi geri geri yürüyelim...
Bu ek zorlayıcı sürecin sağlığa yararları sanılandan çok daha fazla. Dengeyi arttırır, kasları geliştirir, eklemlerdeki yükü azaltır. Denemeye var mısınız? Dergimizde.
Covid aldı başını gidiyor. Ve araştırmalar yeni bulgularla bu gizemli virüsü biraz daha aydınlatıyor. Size 3 yeni araştırma: Aşırı kilolu kadınlarda uzamış COVID riski daha yüksek. Pandemi stresi ergen beynini yaşlandırıyor. Ağır COVID geçirenlerin beyinlerinde yaşlılık belirtileri ortaya çıkıyor.
Mustafa Çetiner de ‘boyumuz sağlımızı etkiliyor mu?’ diye soruyor. Çetiner gözlemsel çalışmalara dayanarak hazırlanan bir makaleden yola çıkarak boy ve hastalıklar arasındaki ilişkiye göz atıyor. Bilim ve Beslenme sayfamızda bu hafta iki haber var. İlki viseral yağlanmaya karşı yeşil Akdeniz diyeti. İkincisi ise Postbiyotik. Nedir ve sağlığımızı nasıl etkiler? Murat Altaş hazırladı.
Görmenin evrimi
Yaşama pencere açan organ göz...Peki nasıl evrimleşti. Kaç göz tipi var ve nasıl görüyoruz? Ekran başında geçen süre, gözü evrimleştirecek mi? Uzmanlar, teknolojiye ve dijital cihazlara artan bağımlılığımızın, zamanla yeni bir göz şeklinin ortaya çıkmasına neden olabileceğini belirtiyor. Batuhan Sarıcan derledi.
Bir göktaşında iki yeni mineral keşfedildi... Çocuklar tarafından yapılan en eski oyuncak mı? Denizlerdeki mikro lifler üzerinde biriken bakteriler de tehlike saçıyor... ve diğerleri Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde.
Çok çok zengin ve ilginç konularla dolu bir HBT elinizde! Hazırlarken çok keyif aldığımızı bilin.. Sizlerin de aynı keyfi aldığınızı bilmek isteriz.. Sevgiyle kalın, HBT’yi zenginleştirin, yayın lütfen ve yeni okurlar kazandırın!
HBT CANLI YAYIN: AYRI WEB SİTESİ İNŞASI BAŞLADI
Haftalık rapor: Bilimin, akılcı düşünmenin ülkemiz için, insanlarımız, milletimiz, siyasilerimiz, gençlerimiz için önemini bilen bilim ve aydınlanma dostu okurlarımızdan dijital yayın kuruluşu için ilk adımı atacak destekler geldi. Ekipmanları aldık. Düzenlemelere başladık. Herkese Bilim Teknoloji CANLI YAYIN ayrı bir web sitesinin yapımına başlandı. Youtube üzerinden video yayınlarını toplu olarak buradan da görebileceksiniz. İçerik tartışması sürüyor. Mali desteğe ihtiyacımız yayına başlayınca da olacak. İlgilerinizi lütfen [email protected] adresine bildiriniz, desteklerinizi TR97 0006 7010 0000 0046 9424 72 HBT Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. hesap nosuna yatırabilirsiniz.. Az kaldı!!!
