Uzay artık sadece uzay ajanslarının, astronotların gittiği bir yer değil! 250.000 $’ınız varsa önümüzdeki yıllarda siz de astronot olabilirsiniz. Geçen hafta ilk uçuşu, Virgin Galactic’i kuran İngiliz milyarder Branson ve ekibi yaptı ve uzay yarışında yeni bir çağ başlattı. Böylelikle Branson, kurduğu uzay şirketi ve ürettiği araç ile uzaya çıkan ilk milyarder patron oldu.. Rakipleri Bezos ve Musk’ı geride bıraktı; yalnızca şimdilik… Sırada onlar da var. Suborbital (alt yörünge) uçuşların tanımına yer veriyoruz ve bugünü ve geleceği üzerinden uzayda özel sektör yarışına mercek tutuyoruz. Batuhan Sarıcan derledi.
Koronavirüs yeni varyantları ile birlikte vaka sayılarını da arttırıyor. Tabii yeni bulgular ve keşifler de... Örneğin, 45.000 kişi üzerinde yürütülen bir çalışmada, bazı kişilerin niçin COVID-19’a daha kolay yakalandığı ve bazılarının hastalığı niçin daha ağır geçirdiği ile ilgili ipuçları ele geçirildi. Bir diğer gelişme, kimi insanın aynı anda iki varyant tarafından enfekte olabileceğinin anlaşılması. Vaka Belçika’da yaşandı.
İyi gelişmeler de var! Antikor yüklü bir burun spreyi geliştirilmesi örneğin. Ve yeni tanımlanan bir bağışıklık molekülü.. SARS-CoV-2 ile aynı aileden gelen bir dizi virüse karşı tek bir aşının geliştirilmesinin yolunu açıyor. Reyhan Oksay hazırladı.
Sudan’da yaşar mısınız, ya Mısır’da?
Halka Sudan, Mısır, Pakistan gibi ülkelerden bir yaşam arakesitini bir film ile gösterin. Türkiye’de ona benzer bir ortamda yaşamak isteyen kaç kişi çıkar? Doğan Kuban devletlerin kültür ve politikalarını yazdı.
Abur cubur olarak tanımladığımız hazır gıdalara bayılır çoğu insan. Bilimi bunları çöp gıda olarak nitelendiriyor... Sağlığımıza zarar verdiğini, obeziteye yol açtığını, erken ölümlerin temel nedenlerinden biri olduğunu biliriz. Bilimsel araştırmalar bu yiyeceklerin zararlı olma nedenlerinin altında yatan farklı mekanizmaları açıklıyor.
Ali Akurgal’ın yurtdışına beyin göçünü, nitelikli işsizliği anlattığı yazısı farkı tespitleri ele alması açısından son derece önemli.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin önde gelen bir özel bankasında yaklaşık 48 saat süren kesinti yaşandı. Uzun yıllarını bankaların bilgi teknolojilerini geliştirmeye adayan Tanol Türkoğlu Türkiye’de bankacılık teknolojilerinin ne kadar güçlü olduğunu yazdı.
Adı HO1... Bir kadın beyninin küçücük bir parçasının haritası çıkartıldı.. 50 bin değişik şekilli hücre ve bunların arasındaki 130 milyon bağlantı. İnsan beyninin yeni elde edilen bir görüntüsü, beyin hücrelerini tüm detayları, tuhaflıkları ve ihtişamı ile gözler önüne seriyor. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Lara Meltem Bilikmen derledi. Özlem Kayım Yıldız, 'Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılan tartışmalı ilaç'ı yazdı.
Fiziksel aktivite konsantrasyonu artırıyor
Hepimiz işte, okulda veya evde yaptığımız şeye konsantre olmak için mücadele ediyoruz. Odaklanmanın bizi daha üretken kılacağı aşikâr. Araştırmalar halen 20 dakikalık yürüyüş veya koşu gibi fiziksel aktivitelerin, bir saate kadar konsantrasyonu artırdığını gösteriyor. Beyne doğru artan kan akışı ve egzersiz sırasında ve sonrasında aktive olan beyin bölümlerinde değişiklikler bu konsantrasyonu sağlıyor. Peki hangi egzersizleri, nasıl yapmalıyız?
Ve önemli bir husus daha: Düşündüğünüz kadar etkili egzersiz yapmıyor olabilirsiniz... Batuhan Sarıcan derledi.
2014 yılında 10 yaşındaki çocukların, 1998 yılında ölçümleri yapılan yaşıtlarına kıyasla yüzde 20 daha güçsüz oldukları ve kas dayanıklılık değerlerinin de yüzde 30 daha düşük olduğu saptandı. Her kuşak bir öncekinden fiziksel olarak biraz daha güçsüz, çelimsiz. Önemli nedeni hareketsizlik, beslenme biçimi, kent yaşamı vs.. Çalışan Beyin Çalışan Bedende Bulunur başlıklı köşe dizimizde bu hafta..
Baştan başa titanyum dioksit nanoparçacıklar serpiştirilmiş polilaktik asit ile yapay elyaf karışımından oluşan 550 mikrometrelik bu kumaş aynı zamanda UV, görünür ve NIR ışınlarını da yansıtarak giyenleri daha da serinletiyor. Sıradan bir gömleği andırmakla birlikte, kumaş optik anlamda bir ‘ayna’ işlevi görüyor. Rita Urgan derledi.
Denizlere adanan bir ömür: Kaptan Cousteau
Kaptan Cousteau, yani Jacques Yves Cousteau öncülük ettiği icat ve çalışmalarıyla 2. Dünya Savaşı’ndan sonra oşinografiye önemli bir ivme kazandırdı. Filmleriyle milyonlarca kişinin denizi sevmesini sağladı. O, gezegenimizin ne kadar zengin ve kırılgan olduğunu göstermek için hayatını denizlere adadı. Kaptan’ı başlıca çalışmaları ve deniz bilimine etkisiyle hatırlıyoruz. Bilim tarihinde bu hafta.
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Uzman Diyetisyen Gözde Ekici, bal ve diğer arıcılık ürünleri ve sağlık üzerindeki etkileri üzerine yazdı.
Atılım Üniversitesi’nden Dr. Tuğba Gürçel Akdemir’in yazısı Türkiye ve Avrupa Birliği ilişkileri ve denge arayışları üzerine. Konunun son bölümü...
Kayıyor ve kayıyor!
Ketçap’ın tam bir likopen deposu olduğunu biliyor muydunuz? Bilim ve Beslenme’de..
Etrafımızdaki doğal çevre tüm yapılarıyla hep aynı yerde duruyor gibi zannediyorsanız yanılıyorsunuz. Özellikle yamaçlarda kaymayı görmüyoruz, ama heyelanların bir zaman sürecinde küçük kaymaların birikimiyle oluşuyor genellikle. Rize’deki heyelanlara bu açıdan da bakmalı! Yağmur bu kaymayı hızlandıran faktör. Araştırmalar en istikrarlı arazilerin bile kaydığını gösteriyor...
Uzay yolculuğunda devrim yaratacak yeni bir atom saati geliştirildi... Kuraklığa karşı en iyi çözüm ağaç dikmek... Omega 3 migrene karşı da etkili...Hepsi, Araştırma Gündemi’nde. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Kediler neden ‘pati pati’ yapar? Meraklı çocuk sordu- Mercan Bursalı anlattı.
Farklı bir kitap
Değişik, farklı bir kitapta Türkiye’nin temel sorunlarına yeni bir yaklaşımla çözüm arıyor Gökhan Şen. Mesele, Türkiye’nin önünde ayak bağı olan uygulama ve fikirleri yıkarak, yerine ülkenin önünü açacak fikirleri koyarak yer değiştirmek. Bilimden ekonomiye, sanayiye, eğitime, tarıma, kadar uzanan 9 bölümde ilginç fikirleriyle 38 insan soruya yanıt veriyor...
Üç kalbi, mavi kanı ve omurgasızlar arasında en büyüğü olan beyni ile mürekkep balığı kafadanbacaklıların dikkat çeken üyelerinden. Uzuvlarını yenileyebilme ve kamufle olma özelliklerine sahip bu canlıların zekânın evrimsel süreciyle ilgili de bizleri aydınlatabileceğini biliyor muydunuz? Ya saydam bir ahtapotun Pasifik Okyanusu’nda görüntülendiğini... Murat Altaş’ın hazırladığı Hayvanlar Dünyası’nda.
HBT’yi ne zaman evimizin, yetişkinlerin gençlerin çok önem verdiği ve okuduğu çok satan bir dergi düzeyine yükseltiriz.. İşte o zaman ülkemize olan umutlarımızın da artmasına hizmet ederiz. Bunun için varız.. Daha güzel, bilinçli ve bilginin peşinde koşan bir Türkiye için...
Gelecek haftaya kadar sevgiyle ve bilimde kalın.
