Kahvenin her geçen gün yeni yararları ortaya çıkıyor. Geçenlerde yapılan geniş kapsamlı iki araştırma, kahve içmenin kalp yetmezliği, felç ve koroner kalp hastalığına bağlı ölüm riskini düşürdüğünü ortaya koyuyor. Ancak uzmanlar bu olumlu etkilerin yalnızca kahveden kaynaklanıp kaynaklanmadığı konusunda kesin bir değerlendirme yapamıyorlar.
İki büyük araştırmanın ortaya çıkarttığı bu olumlu bağlantı, kahvenin kafeinli veya kafeinsiz olmasını dikkate almıyor. Ayrıca ikisi de olumlu etkilerin gün içinde içilen fincan sayısıyla doğru orantılı olarak arttığını gösteriyor. Bazılarına göre bu bağlantının temelinde yatan en önemli unsur, kahve içen insanların sağlıklı davranışlar sergilemesi.
Dünyada her gün 2.25 milyar fincan kahve tüketiliyor. Önceki çalışmalar kahvenin çeşitli yararları olduğunu ortaya koymuş olsa da bu son araştırmaların diğerlerinden farkı çok geniş kapsamlı olması ve farklı insan popülasyonlarını hedef alması.
İlk çalışma Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından yürütüldü. 10 Avrupa ülkesinden gelen 450.000 deneğin incelendiği bu çalışmada 1992 ile 2000 yılları arasındaki veriler değerlendirildi. Daha sonra çalışmanın devamı niteliğinde, bu kişiler 16 yıl daha izlendi. Bu kadar farklı ülkelerden farklı katılımcıların izlenmesinin nedeni kahve hazırlama yöntemlerinin ve tüketim alışkanlıklarının sonuçları etkilemesini önlemekti.
Sigara içiciliği, fiziksel faaliyet ve eğitim gibi unsurlardan bağımsız olarak, günde üç fincan veya daha fazla kahve tüketenlerde, kahve tüketmeyenlere oranla ölüm riskinin her yaştaki erkeklerde %18, kadınlarda ise % 8 oranında düştüğü ortaya çıktı.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Veronica Setiawan liderliğinde yürütülen ikinci araştırmada 185.000 denek incelendi. Denekler 16 yıl boyunca izlendi. Sonuçlara göre günde bir fincan kahve herhangi bir yaşta ölüm riskini % 12 oranında düşürüyor. Günde iki veya üç fincan içenlerde ise bu risk etnik kökenden bağımsız olarak % 18 oranında düşüyor.
Üçüncü bir araştırma Colorado Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacıları tarafından yürütüldü. 1940’lardan bu yana 15 bini aşkın kişinin beslenme alışkanlıklarının ve kalp-damar sağlıklarının izlendiği Framingham Kalp Araştırması’ndan elde edilen veriler incelendi. Bu araştırma kahvenin kalp ve atardamarları koruduğuna işaret eden ilk araştırma değil. Çalışmada büyük miktarlarda veri dizilerindeki şablonları bulup çıkarımlar yapan makine öğrenmesi adı verilen bir tür yapay zekâ yönteminden yararlanıldı.
Araştırmacılardan Laura Stevens, “İdeal bir dünyada kalp-damar hastalıkları ve felç gibi durumları çok uzun bir süre öncesinden %100’lük bir kesinlikle öngörebileceğiz. Ancak karşılaştığımız en büyük sorun, çok sayıda risk unsurunun bulunması ve bu unsurların her birinin geleneksel yöntemlerle ayrıştırılamaması” diyor.
Araştırmacılar kahve içenlerde günde yaklaşık 250 gramlık her bir fincan kahvenin kalp krizi, felç ve koroner kalp hastalığı gibi durumların ortaya çıkma olasılığını, kahve içmeyenlere kıyasla, sırasıyla %7, %8 ve %5 oranlarında azalttığına tanık oldular. Araştırmaya katılan kahve içicilerin hemen hemen tümü (%97’si) günde bir ile altı fincan arasında değişen miktarlarda kahve tükettiklerinden, Stevens kahvenin sağlığa yararlarının bu miktar aşıldığında da geçerli olup olmadığı konusunda kesin bir değerlendirme yapamıyor.
Daha önceki araştırmalar kahvenin sağlığa yararlı olduğu varsayılan etkilerinin içeriğindeki kafeinin antioksidan ve yangılara karşı etkili özelliklerinden kaynaklandığına işaret ediyordu. Bir kişinin kalp hastalığına yakalanma riskini belirlemek amacıyla günümüzde yararlanılan risk değerlendirme yöntemlerinin %100 kesin olmadıklarına dikkat çeken araştırmacılar, zamanla çok daha başka unsurların da saptanabileceğine inanıyorlar.
Rita Urgan
