İnsanların yaşlandıkça kilo almaları çok yaygın bir durumdur, ama şimdi yeni bir araştırma bu kilo alımının bir açıklaması olabileceğine ve bu durumun beden alıştırmaları ya da kötü beslenmeyle hiç bir bağlantısı olmadığına işaret ediyor.
Araştırmada, görünürde hayvanlarda etkinliği yaşlandıkça artan bir enzim saptandı. Araştırmacılar söz konusu enzimin daha etkin bir duruma gelmesinin yaşlandıkça kilo alınmasında ve zindeliğin azalmasında bir payı olabileceğine inanıyorlar.
Yağ oranı yüksek besinlerle beslenen fareler üzerinde yapılan deneylerde, bu enzimin işlevi kesintiye uğratılan farelerin normal farelerden daha az kilo aldıklarına tanık olundu.
Araştırmaya önderlik eden ABD Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’ne bağlı Obezlik ve Yaşlanma Araştırmaları Laboratuvarı uzmanlarından Dr. Jay Chung, “Toplumumuzda orta yaşlarda kilo alımının öncelikle kötü yaşam biçemlerinden ve istenç gücünün yoksunluğundan kaynaklandığına inanılır. Ancak bu araştırma orta yaşlarda kilo alımını ve bedeni çalıştırma yetisindeki azalmayı aşırı etkin bir enzimin tetikleyebileceğini ortaya koyuyor,” diyor.
Çalışma fareler üzerinde yapıldığından, araştırmacılar insanlarda da söz konusu enzimin işlevini önlemenin aynı etkiyi yaratıp yaratmayacağı konusunda henüz kesin bir bilgiye sahip olmasalar da, bu bulgulardan yola çıkan çok daha kapsamlı çalışmalarla söz konusu enzimin işlevini kesintiye uğratacak ve kilo vermeye yardımcı olacak yeni ilaçların geliştirilebileceğine dikkat çekiyorlar.
Ortalama bir insanın 20-50 yaşlar arasında yaklaşık 14 kilo aldığına dikkat çeken ve insanlardaki bu eğilime oldum olası ilgiyle yaklaşan Chung, bu son araştırma kapsamında orta yaşlarda hayvanlarda meydana gelen moleküler değişimlere baktığında, DNA-bağımlı protein kinaz (DNA-PK) adlı bir enzimin etkinliğinde yaş ilerledikçe bir artış olduğunu gördü.
Chung ve arkadaşları bu çalışmanın sonucunda söz konusu enzimin metabolizma (söz gelimi, besinlerin yağa dönüştürülmesi) ve mitokondrilerin (hücrelerde besinleri enerjiye dönüştüren güç merkezleri) üretimiyle ilintili olduğunu ortaya koydular. Yaşlandıkça insanlardaki mitokondri sayısında bir düşüş olduğu zaten biliniyordu.
Araştırmada yağlı besinlerle beslenen farelere DNA-PK enziminin işlevini kesintiye uğratan bir ilaç verildiğinde bu farelerin, aynı besinlerle beslenip ilaç verilmeyen farelere kıyasla, yüzde 40 oranında daha az kilo aldıklarına tanık olundu.
Ayrıca, ilaç verilen farelerin iskelet kası hücrelerindeki mitokondrilerin sayısında bir artış meydana geldiği ve bu farelerin aerobik etkinlik açısından da bir gelişme kaydettikleri görüldü.
Chung, “Çalışmalarımız insanların yaşlanma sürecinde tanık olunan, ileri yaşlarda kilolardan uzak durmamızı ve fiziksel açıdan zinde kalmamızı güçleştiren, metabolik düşüş ve bedensel etkinliğin azalması gibi durumların en önde gelen tetikleyicilerinden birinin DNA-PK enzimi olduğuna işaret ediyor,” diyor.
Gelgelelim, araştırmacılar elde edilen bu bulguların insanların yaşlandıkça beslenmelerine özen göstermelerine ve beden alıştırmaları yapmalarına gerek olmadığı anlamına gelmediğinin de altını çiziyorlar. Obezliğin üstesinden gelinmesinde en etkili silahlar yine de sağlıklı beslenme ve beden alıştırmaları olduğundan, Chung ve arkadaşları orta yaşlardaki yetişkinlerin, sonuç almaları biraz daha uzun erimli olsa bile, asla bu alışkanlıklarından vazgeçmemelerini öneriyorlar.
Derleyen: Rita Urgan
