Bol mantarlı topraklar daha fazla karbon depolayabiliyor

Gezegenimiz Öne Çıkanlar
Bol mantarlı topraklar daha fazla karbon depolayabiliyor

Topraklar dünyamızın en büyük karbon depolarıdır. Fakat bilim insanları insandan kaynaklanan küresel ısınma yüzünden bu aslında çok iyi işleyen mekanizmanın bozulmasından korkuyorlar. Toprakta, atmosferimize kıyasla üç kat daha fazla karbon bulunuyor. Bu, bakterilerin ve mantarların eseri. Bakteriler ve mantarlar çürümüş maddeleri, karbon zengini topraklara dönüştürürler. Bazı karbon bileşimleri bu topraklarda yüzyıllar boyu veya en azından on yıllar boyu kalabiliyor ve karbondioksite dönüştükten sonra atmosferimize ulaşıyorlar. Bu yüzden de insandan kaynaklanan küresel ısınmanın daha da artma tehlikesi var.

Araştırmacılar sıcaklık artışıyla birlikte mikropların olağanüstü bir şekilde çoğalabileceklerini tahmin ediyorlar. Daha şimdiden bir tatlı kaşığında milyarlarca mikrop bulunuyor. Biraz daha çoğalırlarsa daha eski karbon rezervlerine girmeye zorlanacaklar. Bu yüzden organik karbonun topraktaki kalıcılık mekanizmalarını anlamak önemli.

Mikroekolog Luiz Domeignoz-Horta ve ekibi yoğun tarım ve ormanların yok olmasına bağlı olarak artan sıcaklığın, toprak mikrobu topluluklarına gelen zararlarıyla birleştiğinde, bilgisayar modellerinin 2100’e kadar yüzde 40 daha az karbonun kalacağını gösterdiğini söylüyor. Oysa daha önceki simülasyonlarla daha fazlası bekleniyordu. Araştırmacılar toprağın daha fazla karbon depolamasında, toprak mikroplarının neyin harekete geçirdiğini öğrenmek için, mantar ve toprak bakterilerini orman toprağından ayırdıktan sonra, grubun beş kombinasyonunu deney kaplarında yetiştirdiler. Bunlardan bazıları sadece bakteri veya sadece mantar içeren topraklardı. Mikroplar basit şekerli besinlerle beslenilerek, dört ay boyunca toprakta yayılmaları beklendi. Daha sonra ise araştırmacılar, ne kadar karbondioksitin üretildiğini görmek için farklı toprakları ısıttılar.


Toprak oluşumunun ana tetikleyicisi bakterilerdi ama mantar zengini topraklar ısıtıldıklarında, sadece bakterilerden oluşan topraklara kıyasla daha az karbondioksit üretiyorlar. Araştırmacılar bunun nedenini kesin olarak bilinmeseler de mantarların, bakterilerce üretilemeyen enzimleri – diğer molekülleri çoğaltan ya da indirgeyen proteinleri – üretebildiklerine bağlıyorlar. Mantardan türeyen bu bileşikler, bakterileri, karbonun kalıcılığını artıran toprağın oluşmasını sağlayan çeşitli yapıtaşlarıyla besleyebilirler. Yeni bilgilerin, toprakta daha fazla karbonun daha uzun süre kalmasını sağlayacak tekniklerin geliştirilmesinde yardımcı olması bekleniyor.

Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak