Y
Betona fatura çıkarmak
Yarım yüzyıl ve biraz daha öncesinin Türkiye’sinde, futbol, günümüzdeki kadar fazla değilse bile belli toplum ilgisi çeken bir sportif etkinlik biçimiydi. Dönemin ayağı yere sağlam basan ve rakibe kuvvetli gelen milli takım savunma oyuncularından biri “Beton Mustafa” olarak bilinirdi. O zamanların inşaat teknolojisi gelişmeleriyle bağlantısı çok gelişmemiş ortalama yurttaşların gözünde beton’un bi...
Multipl sklerozda Epstein-Barr virüsünün rolü ve tedavi yaklaşımlarına etkisi
Multipl skleroz, gençleri ve kadınları daha çok etkileyen, esas olarak sinir hücrelerinin miyelin kılıflarını hedefleyen otoimmün (vücudun kendi hücrelerine karşı bağışıklık yanıtı oluşturması ile karakterize), iltihabi bir sinir sistemi hastalığıdır. Dünyada 2,8 milyon multipl skleroz hastası olduğu sanılmaktadır (100.000’de 35,9) (https://doi.org/10.1177/1352458520970841). Eldeki tedavi seçenekl...
Neyi koruyalım, nasıl koruyalım?
Anıtlar Yüksek Kurulu 1950’lerde çalışmaya başladığı zaman Türkiye’nin tanınmış tarihçileri, arkeologları, mimarları bu kuruma üye yapılmıştı. Bunların hemen hepsi Avrupa görmüş, Avrupa dillerinden birini bilen çoğunluğu üniversite hocası idiler. Restorasyon uzmanı değillerdi, fakat tarihin ne olduğunu ve ülkelerinin tarihini biliyorlardı. Türkiye’de ilk koruma programı İ.T.Ü.’de Torino’ dan gelen...
Şüphe ediyorum o halde varım
Bazen insanların hafızasından şikâyet ettiğini, okuduğu kitaplara dair hiçbir şey hatırlamadığını, o yüzden de bir şey hatırlamayacaksa okumaya neden devam etmesi gerektiğine dair sorgulamalarına rastlarım. Benim de yıllar önce okuduğum ve içeriğine ilişkine hiçbir şey hatırlamadığı edebi klasikler var. Bu gibi durumlarda hatırlasak da hatırlamasak da bu okuma deneyimlerinin kendisinin kaçınılmaz ...
Evriliyor muyuz?
Evrim uzun soluklu bir süreç. Evrim sonucu fi ziksel bir farklılık ortaya çıkacaksa, yüzlerce binlerce kuşak sonra ancak gözleneb ilecek ufak bir değişiklik oluşuyor. Ama yaşam tarzımız, çok daha hızlı değişebiliyor. Ama çok hızlısı da kültür şoku yaratarak olumsuz sonuçlar veriyor. Bâzen, ardı ardına iki kuşak arasında ya da toplumun kesimleri arasında uçurumlar olabiliyor. Neyse ki, ortaya çıkan...
Bilim yapmak
İktidara geldiği ilk günden itibaren kurumları ele geçirmeyi ilke edinen anlayış Türkiye Bilimler Akademisi’ni de (TÜBA) atlamamış ve 2011’de özerk yapısını ortadan kaldırmıştır. Buna tepki olarak bağımsız bir akademi yapısında kurulan Bilim Akademisi, bilimi topluma anlatmaya çalışıyor. Bilim Akademisi’nin bu bağlamdaki ilk yayını, “Bilimin Öncü Kadını Remziye Hisar, Yayına hazırlayan: M. Ali Alp...
‘Mekanik Türk’ ve internetin hayalet işçileri
1770 yılında Macar asıllı Wolfgang Von Kempelen tarafından yapılan söz konusu ‘Robot’ (ya da otomat) 84 yıllık ‘ömrü’ boyunca satrançta rakip tanımadı, Napoleon Bonaparte’dan Benjamin Franklin’e kadar ünlüleri bile mat etti. Mekanik Türk’ün masasının önündeki kapaklar açıldığında karmaşık bir mekanik düzenek meydana çıkıyordu. Gerçekte ise onun satrançtaki başarısı masasının altındaki düzenekten d...
“Cebimizden bir kuruş çıkmıyor” aldatmacası üzerine
1915 Çanakkale köprüsü Çanakkale zaferinin yıldönümü olan 18 Mart’ta açıldı. Köprü, pek çok özelliği ile Çanakkale zaferine selam duruyor: 2023 metre orta açıklık Cumhuriyetin 100. Yılına işaret ediyormuş. Dünyada bu kadar uzun orta açıklıklı tasarlanan ilk köprüymüş. 318 metrelik kuleleri de 3.18.1915 tarihine referansmış. Köprü mühendislik özellikleri ile çok etkileyici. Estetik de duruyor. Anca...
İklim değişikliği ve su
Okuyucularımdan Necdet bey su israfı üzerine yazmış. Aç-kapa musluklar kısık açılması kolay olmadığı için suyun gereksiz yere akmasına neden oluyor, eski çevirmeli musluklar çok daha kullanışlıydı; diyor. Bir yerde haklı, bir yerde de geliştirilmesi gereken hususları (onu amaçlamadan) ortaya koyuyor. Ama önce “su kıtlığı” olayına bakalım: Dünya ısınıyor. Henüz “suyumuz kaynamadı” ama Doğan Kuban h...