Covid-19’un “miyokardit” adı verilen kalp iltihabına neden olabileceğine dair kaygılar büyüdü. Çünkü doktorlar, daha önce sağlıklı olan insanlarda, Covid-19’la birlikte miyokardite bağlı kalp yetmezliği gözlemlediler.
Londra’daki St. Bartholomew’s Hastanesi’nden kardiyolog Sam Mohiddin, koku kaybı ve hafi f nefes darlığı da dâhil olmak üzere tipik Covid-19 semptomları rastlanan 42 yaşındaki Abul Kashem isimli hastasını tedavi etmişti. Kashem, tedaviden bir ay sonra şiddetli miyokardit nedeniyle kritik bir şekilde hastalandı. Yoğun bakım ünitesinde iki haftadan fazla kalan Kashem bugün, “Hayatta kaldığım için minnettarım,” diyor. Peki ama bu neden olmuştu?
Söz konusu virüsün, kalp kasına nasıl zarar verebileceği, araştırmacıların şu anda odaklandığı bir soru. Birçok araştırma kapsamında, Covid- 19’dan sonra kalp iltihabının ne kadar yaygın olduğu, ne kadar sürdüğü ve belirli tedavilere yanıt verip vermediğini öğrenmek için akut hastalık sırası ve sonrasında hastalar bu minvalde takip ediliyor.
Virüs kaynaklı vakaların yarısından fazlasında iltihap görülmeden düzelme yaşanıyor. Ancak bazı vakalarda, aritmi ve kalp fonksiyonlarının bozulması veya nadiren kalp nakli ihtiyacına yol açabiliyor. Şu anda milyonlarca kişi koronavirüse yakalandığı için şiddetli miyokarditten mustarip düşük bir orandaki insan sayısı bile büyük rakamlara karşılık geliyor. Bu da konunun ne kadar önemli olduğunu görmeye yeterli.
Covid-19, kardiyak hasarı ve kalp yetmezliğini tetikliyor mu?
Covid-19’a neden olan virüs SARS-CoV- 2’nin miyokardit dâhil olmak üzere kardiyak hasar, diğer virüslere göre daha sık mı görülüyor, bu şimdilik muamma. Ancak SARSCoV- 2, vücutta yoğun bir bağışıklık tepkisini tetikleyebildiğinden hayatta kalanlar yüksek kalp iltihabı riski altında olabiliyor. Başka bir görüş, Covid-19 hastalarının buna yatkın olabileceğini öne sürüyor. Çünkü virüs, kalp kası hücrelerine yerleşen ACE2 reseptörüyle bağlanarak hücrelere giriyor. Ancak araştırmacılar, verilerin dışına çıkmamaya dikkat ediyor.
Frankfurt Üniversitesi Hastanesi’nden kardiyolog Valentina Püntmann ve ekibi “Covid- 19 pozitif” hastaları test ettikten ortalama 71 gün sonra 100 hastasının kalbini manyetik rezonans görüntülemeyle (MRI) taradı. Taramalar, 78 kişide kalp anormallikleri tespit etti ve 60’ında aktif iltihap var gibi görünüyordu. Çoğu da halsizlik ve hafi f nefes darlığı gibi semptomlar gösteriyordu. Bu veriler, Püntmann’ın kalp iltihabının sorumlu olup olmadığını merak etmesine neden oldu. Püntmann ve meslektaşlarının, temmuz ayında JAMA Cardiology’de yayımlanan çalışması, endişe verici olsa da birçok araştırmacı bu taramaların genişletilmesi gerektiğini söylüyor. Kardiyologlar şimdi Covid-19’dan sonra nefes darlığı veya göğüs rahatsızlığı gibi semptomları olan herkesi doktora görünmeye çağırıyor.
“Sporcularla ilgilenen takım doktorları tetikte olmalı”
Sporun fiziksel zorlayıcılığı nedeniyle, takım doktorlarının miyokardit için tetikte olması gerekiyor. Geçen hafta JAMA Cardiology’de yayımlanan bir makale, Covid- 19 sonrası 26 sporcuyla yapılan bir çalışmayı içeriyordu; dördünde miyokardit gelişmişti. Bu sebeple profesyonel spor ligleri, SARS-CoV-2 ile enfekte olmuş sporcuların kalplerini de tarıyor. Miyokarditi olanlara, semptomları olup olmadığına bakılmaksızın, kısmen yoğun aktivite sırasında miyokarditin ani ölüme yol açabileceği korkusuyla istirahat veriliyor. Uzmanlar kandaki bağışıklık hücresi modellerinin daha sonra miyokardit oluşturup oluşturmadığını araştırıyorlar. Covid-19 nadiren ciddi miyokardite neden olsa bile bir hipotez, hafi f vakaların bile yıllar sonra kalp hastalığı riskini artırabileceği yönünde. Miyokardit iyileştikçe yara (skar) dokusu oluşabilir ve daha önceki çalışmalar, rezidüel kalp iltihabının kalp sağlığını kötüleştirdiğini ortaya koymuştu.
Derleyen: Batuhan Sarıcan / [email protected]
