Günümüzde ailelerin kreşe olan ihtiyacının arttığını ve kreşe başlama yaşının giderek düştüğünü gözlemliyoruz. Anne çalışsa da çalışmasa da çocukların, daha erken yaşlarda uygun çevresel uyaran, yaşıt etkileşimi ve eğitimi almalarını sağlayan kreşlerin önemi tartışılmaz. İşte bu konuda ailelerin merak ettiği ve bizlere sık sorduğu bazı sorular ve cevapları.
Ne zaman kreşe başlanmalı?
Kreşe ne zaman başlanılması gerektiği uzmanlar tarafından tartışmalı bir konu. Çoğunluk tarafından 2 yaş bir kesim noktası olarak gösterilse de önemli olan ebeveynlerin ihtiyaç durumu ve çocuğun hazır olup olmaması. Çocuğun hazır olup olmadığı ile ilgili; çocuğun aileden ne kadar uzak kalabildiği, oyun oynama yetisinin ne kadar geliştiği ve yaşıtlarıyla sosyal ilişkiler kurup kuramadığı önemlidir. 2 yaşından küçük çocuklarda ayrılık endişesi doğal gelişimin bir parçasıdır. Bu çocuklar anne ve babanın kendilerinden uzaklaştıklarında bir daha dönmeyeceklerini zannedebilirler ve bu dönemde hazır olmayan çocukların kreşe başlatılması zorlayıcı olabilir. Çocuklarının hazır olup olmadığından emin olamayan ebeveynler bu konuda uzman olan kişilerden yardım alabilirler.
Kreş seçiminde nelere dikkat edilmeli?
Öncelikler yapılması gereken ebeveynlerin kendilerine maddi ve fiziksel açıdan (kreşin yeri, servis hizmetinin olup olmaması, başlangıç-bitiş saatleri) uygun gördükleri kreşleri öncesinde ziyaret edip kafalarındaki soruları yetkililere ve eğiticilere yöneltmesi. Aldıkları cevaplar doğrultusunda kreş seçiminin yapılması uygun. Aşağıda sıralanan sorular kreş seçiminde sizlere yardımcı olabilir:
- Kurumun uyguladığı gelişim programı çocuğunuzun zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimi açısından yeterli ve uygun mu, sizin çocuğunuzu yetiştirme tarzınızla paralellik gösteriyor mu?
- Kreşte çalışan eğitimciler alanlarında uzman mı ve yeterli eğitimi almışlar mı? Kendilerini çocuk gelişimi açısından geliştirebilmişler mi?
- Kreşte çalışan eğiticilerin okul öncesi öğretmenliği mezunu olması yönetmelik tarafından zorunlu tutulmaktadır ve dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biridir.
- Eğitimcilerin çocuklarla olan iletişimleri nasıl ve karşılaşılan davranış sorunları ile uygun biçimde idare edebiliyorlar mı?
- Okulun fiziksel şartları çocuğun gelişimi için uygun mu? Yeterli açık oyun alanına sahip mi? Çocuğun ince ve kaba motor yetilerini geliştirmek için uygun araç gereçler sağlanmış mı?
- Kreş ortamının güvenliği yeterli olarak sağlanmış mı? Çocuğunuz karşılaşabileceği tehlikelere karşı sürekli olarak bir öğretmen gözetimi altında mı?
- Kreş yönetiminin aileye karşı tutumu nasıl? Çocuğun uygun gelişimi adına aile ile sürekli iletişimde olmaya istekliler mi? Aileye yeterli geribildirimlerde bulunulacak mı?
- Kurumda düzenli olarak bir pedagog veya psikolojik danışmandan destek alınıyor mu?
Bu sorular kreşte yemek verilme durumu, sınıf mevcudunun kaç olduğu, tuvalet eğitimi olmayan çocukların kabul edilme durumu gibi konular üzerinde genişletilebilir. Ancak dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bu sorulara verilen cevaplarla aydınlatılabilir. Kreşlerin uygunluğu ile ilgili belirlenen yönetmeliklerden de (http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/mevzuat/yonetmelikler) aileler faydalanabilir. Ebeveynler çocuklarını en yakından tanıyan kişiler. Başkalarının tavsiyeleri veya yazılan bilgilerden daha önemlisi onların yukarıda sıralanan gerekli koşulları göz önünde bulundurması. Kendilerinin kreşleri görerek değerlendirmesi ve karar vermesi olacaktır.
Uzm. Dr. Tuba Mutluer
Koç Üniversitesi Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Birimi
Bu yazı HBT'nin 80. sayısında yayınlanmıştır.
