evrim
Hipotez, teori, yasa.
Gündemdeki evrim tartışmaları herkese bilim lügatında yer alan "hipotez", "teori", "yasa" gibi kavramların ne olduğunun pek de iyi anlaşılmadığını gösterdi. Gerçekten ama gerçekten özellikle "teorinin" ne anlama geldiğini öğrenmeye şiddetle ihtiyacımız var; zira "evrim bir teori ama sonuçta ispatlanmamış" gibi hatalı mantık yürütmeleri, hatta ve hatta "evrim bilim tarafından çoktan çürütüldü" gibi...
Hoşunuza gider ya da gitmez, insanların duygusal ilişkilere girmeleri ve bu ilişkileri sürdürmelerinde paranın sözü geçiyor. Şimdi yeni bir araştırmaya göre, çok paraya sahip olmak, dahası öyle olduğunu sanmak bile, duygusal yaşamınızı derinden etkileyebiliyor. İlginç araştırmanın sonuçları Frontiers in Psychology dergisinde yayımlandı. Bu araştırma kapsamında, kendilerini daha paralıymış gibi duy...
Tekdüzelik kıyameti…
Bir kaç ay önce ABDli bir grup araştırmacı kişilik özelikleri farklı örümceklerin bulunduğu kolonilerin hayatta kalma şanslarının daha yüksek olduğu bilgisine ulaştılar. Örümceklerin saldırganlık huylarının derecelerindeki fark, dayanabildikleri sıcaklıkları da değiştiriyor. Eğer kolonideki örümcek çeşitliliği fazlaysa, dış çevre sıcaklık değişimleri fazla olduğunda bir şekilde koloni varlığını sü...
Saygın bilim dergisi Nature’ın 3 Kasım tarihli online sayısı, dört ayaklıların ekstremitelerinde yüzgeçten 5 parmağa geçişte önemli bir rol oynayan Hoxa 11 genindeki mutasyonun keşfini kapağına taşıdı. Derginin kapağında mutasyona uğramış bir farenin stilize edilmiş el iskeletinin görüntüsü yer alıyor. Haberde ise yüzgeci parmağa dönüştüren Hoxa 11 geninin, bugünkü dört ayaklılarda 5 parmağı nasıl...
Evrim Felsefesi, Toplumsal Ağlar, Müzik Üstüne ya da Bilimi Kim Yaratır başlıklarında bir fizikçi ile bir sanatçının, bir uzay bilimcisi ile bir romancının ya da bir aktivist ile bir dil bilimcinin sohbetlerine katılarak hissetmenin bile büyük haz verdiği bir okuma size ilginç geliyorsa, uzun süre elinizden düşüremeyeceğiniz bir kitap Açık Bilim. Akademiya içinde ve dışında oluşan entelektüel çevr...
“İnsan olmak!”
Hayvan olarak doğan İnsan, kültürüyle aşar hayvanlığını. Baltasar Gracian (1601-1658) “Düşüncelerinizi açık seçik dile getirmeyiniz, çoğu insanlar anladıklarını küçümser, anlamadıklarına saygı duyar.” diyen filozof Baltasar Gracian*, insanla ilgili düşüncelerini açıklamıyor. Aynı görüşteyim ama bilimsel bazı gerçekleri açıklamak huyumdan kurtulamıyorum. Normalleşmiş bir prematüre (erken doğan) ol...
Kanada'daki McGill Üniversitesi'nin yaptığı çalışmalara göre şehirde yaşayan kuşlar kırsal bölgelerde yaşayanlara göre daha zeki. Nedeni ise kent hayatına uyum sağlayabilmek için hayli çaba sarf ediyor olmaları. Araştırmacıların bulgularına göre şehirde kırsala göre yiyecek bulmak zor olduğu için kuşlar en ufak yerlere dahi dikkat ediyorlar. Bu da kuşların içgüdülerini daha iyi kullanmalarını sağ...
Biz insanlar neden daha küçük dişlere sahibiz? Nature dergisinde yayınlanan bir çalışma, biz insanların neden şempanzelerden daha küçük dişlere sahip olduğu sorusuna bir yanıt öneriyor: Etin dilimlenmesi. Bir şempanze, günün ortalama altı saatini bir şeyler çiğneyerek geçirir. Şempanzeler, büyük ölçüde meyve ve sebzeye dayanan beslenme alışkanlıkları nedeniyle, insanlardan daha büyük dişlere sahip...
Hiç şüphesiz yaşamlarımız tümüyle oksijenin varlığına muhtaç. Her nefes alışımızda bir miktar oksijeni kullanarak besinleri enerjiye dönüştürdüğümüzü ilkokul çağından beri biliyoruz. Hal böyle olunca oksijen solunumuyla yaşamlarını sürdüren tüm canlıların Dünya’nın oksijen seviyesinin artmasıyla evrildiğini düşünmek gayet mantıklı görünüyor. Fakat son araştırmalarda ortaya çıkan bulgular durumun b...