evrim
Üç bilimsel devrim
"İlim ilim bilmektir. İlim kendin bilmektir." Yunus Emre HBT’nin 6. sayısında Prof. Dr. Türker Kılıç’ın bir konuşma özetini okurken, Sosyal Kültürel Değişme kitabıma ekli ‘Güncelleme 2015’ bölümünde “Üç bilimsel devrim”e yer vermeyişimden utandım. Kusurumu savunmaya değil düzeltmeye çalışıyorum. Gerçi, kültür ve uygarlığı ayakta tutan teknolojinin temelinde enerji olduğunu, DNA’nın canlı varlıklar...
Bilim Akademisi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni eğitim müfredatı üzerine ayrıntılı bir çalışma hazırladı. Müfredatın, birçok açıdan yetersiz ve hatalı olduğunu belirten Bilim Akademisi’nin konu ile ilgili öne çıkardığı maddeler şunlar: Konular listeler halinde sıralanmakta, hangilerinin temel, hangilerinin ikincil öneme sahip olduğu açıklanmamaktadır. Filanca bilim insanının, âl...
Ortadoğu bölgesindeki 9 ülkenin bir araya gelerek, Ürdün’de çok geniş çaplı bir bilimsel işbirliğine girişmeleri sevindirici - büyük olay! Neredeyse kadim zamandan beri bir çatışma alanı olan bölgede, böyle bir işbirliğinin gerçekleşmesini biz de kapak konusu yapalım dedik. Toplumlar arasında dostlukların savaşlara dönüşmesini, siyasi iktidarların kendi ülkelerinde iktidar savaşlarının - iktidara ...
Hipotez, teori, yasa.
Gündemdeki evrim tartışmaları herkese bilim lügatında yer alan "hipotez", "teori", "yasa" gibi kavramların ne olduğunun pek de iyi anlaşılmadığını gösterdi. Gerçekten ama gerçekten özellikle "teorinin" ne anlama geldiğini öğrenmeye şiddetle ihtiyacımız var; zira "evrim bir teori ama sonuçta ispatlanmamış" gibi hatalı mantık yürütmeleri, hatta ve hatta "evrim bilim tarafından çoktan çürütüldü" gibi...
Hoşunuza gider ya da gitmez, insanların duygusal ilişkilere girmeleri ve bu ilişkileri sürdürmelerinde paranın sözü geçiyor. Şimdi yeni bir araştırmaya göre, çok paraya sahip olmak, dahası öyle olduğunu sanmak bile, duygusal yaşamınızı derinden etkileyebiliyor. İlginç araştırmanın sonuçları Frontiers in Psychology dergisinde yayımlandı. Bu araştırma kapsamında, kendilerini daha paralıymış gibi duy...
Tekdüzelik kıyameti…
Bir kaç ay önce ABDli bir grup araştırmacı kişilik özelikleri farklı örümceklerin bulunduğu kolonilerin hayatta kalma şanslarının daha yüksek olduğu bilgisine ulaştılar. Örümceklerin saldırganlık huylarının derecelerindeki fark, dayanabildikleri sıcaklıkları da değiştiriyor. Eğer kolonideki örümcek çeşitliliği fazlaysa, dış çevre sıcaklık değişimleri fazla olduğunda bir şekilde koloni varlığını sü...
Saygın bilim dergisi Nature’ın 3 Kasım tarihli online sayısı, dört ayaklıların ekstremitelerinde yüzgeçten 5 parmağa geçişte önemli bir rol oynayan Hoxa 11 genindeki mutasyonun keşfini kapağına taşıdı. Derginin kapağında mutasyona uğramış bir farenin stilize edilmiş el iskeletinin görüntüsü yer alıyor. Haberde ise yüzgeci parmağa dönüştüren Hoxa 11 geninin, bugünkü dört ayaklılarda 5 parmağı nasıl...
Evrim Felsefesi, Toplumsal Ağlar, Müzik Üstüne ya da Bilimi Kim Yaratır başlıklarında bir fizikçi ile bir sanatçının, bir uzay bilimcisi ile bir romancının ya da bir aktivist ile bir dil bilimcinin sohbetlerine katılarak hissetmenin bile büyük haz verdiği bir okuma size ilginç geliyorsa, uzun süre elinizden düşüremeyeceğiniz bir kitap Açık Bilim. Akademiya içinde ve dışında oluşan entelektüel çevr...
“İnsan olmak!”
Hayvan olarak doğan İnsan, kültürüyle aşar hayvanlığını. Baltasar Gracian (1601-1658) “Düşüncelerinizi açık seçik dile getirmeyiniz, çoğu insanlar anladıklarını küçümser, anlamadıklarına saygı duyar.” diyen filozof Baltasar Gracian*, insanla ilgili düşüncelerini açıklamıyor. Aynı görüşteyim ama bilimsel bazı gerçekleri açıklamak huyumdan kurtulamıyorum. Normalleşmiş bir prematüre (erken doğan) ol...