evren
Matematiğin doğası üzerine düşünceler
Einstein’ın deyişi ile: Nasıl oluyor ki, insan aklının bir ürünü ve onun deneyimlerinden bağımsız olan matematik, böylesine hayranlık verici bir biçimde gerçek dünyanın cisimlerine uygulanabiliyor? HBT'deki ‘Matematiğin doğuşunun eğlenceli öyküsü’ konulu yazımızı aşağıdaki paragraflarla bitirmiştik: Matematik disiplini, uzun süredir şu felsefi ve ontolojik soru ile karşı karşıyadır: Matematik, biz...
“İlk Mars görevlerinde ölüm ihtimali yüksek” Dünya insanlı Mars yolculuğuna hazırlanıyor, ama NASA endişeli... Mars görevinin üç yıl sürmesi bekleniyor. Ve karavan kadar bir alanda 4-6 kişinin bir arada yaşaması, psikolojik ve fizyolojik sorunları da beraberinde getirebilir. Tıbbi destek ihtiyacı ise mesafeden dolayı 20 dakika sonra gelebilir. Bazı durumlarda bu süre ölümcül olabilir. Mars görevle...
İnsanlığın Ay’a yolculuğunun dönüm noktası şüphesiz Apollo 11 göreviydi. 20 Temmuz 1969’da bir insan ilk defa Ay’a ayak basıp şu sözleri söyleyecekti: “Bu adam için küçük, insanlık için büyük bir adım”. Ay’ın, mitoloji ve kültüre etkisiyle beraber bilime ilham veren yanlarını da hatırlayarak Apollo 11 görevini anıyoruz. ABD, Kuzey Carolina’daki Kitty Hawk kasabası 1903 yılında tarihi bir olaya tan...
2019 Nobel Fizik Ödülü, evrenin evrimini ve Dünya'nın evrendeki yerini anlamaya katkı sunan çalışmalara verildi. Ödülü, evren bilimindeki teorik çalışmalarıyla James Peebles ve güneş tipi bir yıldızın yörüngesinde bir gezegen keşfeden gökbilimciler Michel Mayor ve Didier Queloz paylaştı. Nobel Kurulu, Princeton Üniversitesi'nden evren bilimci James Peebles tarafından geliştirilen teorik çerçevenin...
250 yıl önce doğdu. Ona selam göndermek boynumuzun borcu, ne de olsa kurduğu bilim düzeninin bir parçası olarak izinden gidiyoruz. Büyük doğa bilimci Alexander von Humboldt pek çok bilim konusuna derinlemesine el atmaktan kendini alamamış, bütün bu bilim alanlarının da kendilerini sahiplenecek üstün insanlara ihtiyacı olduğu zamanlarda! Bitki biliminden bitki illüstrasyonculuğuna, coğrafyadan jeol...
Büyük dahi Humboldt: Kâşif, bilimlerin kurucusu, ilk ekolog İklim değişikliğine uyum için küresel çağrı Yaşam - Doğan Kuban Bir Nobel başarı öyküsü: Dr. Rita Levi-Montalcini (2) Bir ötegezegende su bulundu Avrupa'nın altında kayıp bir kıta var! Grafiklerle beşeri evrim Burun sanılandan çok daha fazlasını bilir Brezilya'da genetiği değiştirilmiş sivrisinekler yayılıyor Yoksa evrenin yaşı ve büyüklü...
Standard kozmolojik modele göre evrenimiz yaklaşık 13,8 milyar yıl önce, ilk patlamadan sonra genleşmeye başladı. Kütle çekim kuvvetleri nedeniyle madde, örneğin galaksi kümesi gibi daha büyük yapılar şeklinde birleşti. Bu yüzden maddenin uzaydaki dağılımı, evrenin ne şekilde geliştiğini gösteren önemli bir ipucu. Fakat son bir araştırmanın sürpriz sonuçları, evrende ne kadar maddenin bulunduğunun...
Kendinizle dışınızdaki dünyayı, mesela evren ile ilişkinizi kıyasladığınız olur mu? Evren içindeki yerimizi veya evrenle ilişkimizi anlamak için kara delikler iyi bir örnek olabilir mi? Mesela bizler kara delikleri göremiyorduk düne kadar, ama “var olduklarını” biliyorduk. Bu şüphesiz olağanüstü bilimsel teorilerin, bilgi birikiminin, dehaların durmak bilmeyen beyin çalışmalarının ürünü. Fakat bil...