tarih
Halil İnalcık ve ona soramadığım sorular
En üretken, en çalışkan ve en sistematik çalışan Cumhuriyet döneminin yetiştirdiği büyük bir tarihçi olan Halil İnalcık 100 yaşında öldü. (1916-2016). Mimari ve Sanat tarihçisi olarak onun okuyucusu ve dostu oldum. Onu kitapları, dünya görüşü ile tanıyordum. Şikago’da uzun süren hocalığı sırasında kendisiyle birlikte olan, yakın akrabam profesör Fahir İz’in tanıklığı ile İnalcık’ın ekonomik ve top...
Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Edhem Eldem, Fransa’nın prestijli kurumlarından Collège de France’da Uluslararası Türk ve Osmanlı Tarihi Kürsüsü’ne seçildi. Bu görev kapsamında beş yıl süreyle konferanslar verecek ve araştırma yapacak. Eldem, 21 Aralık 2017 günündeki açılış konferansından sonra Ocak ve Şubat 2018 aylarında Collège de France’da “Batı’nın karşısında Osmanl...
Her eğitime deva: Minecraft, oyun ötesi
Minecraft, bir video oyunu. Ama rengarenk görselleri yok. Müthiş hızlı kahramanları yok. Bir öyküsü bile yok. Öyküyü, oynayıcı kendisi pixel pixel (kare şeklindeki görüntünün en küçük birimi) planlamak ve yaratmak zorunda. Bir öykü kurmak için, sınırsız özgürlükle tasarlamak için mutlak kontrol, oyuncuda. Bunu lego benzeri üç boyutlu bloklarla yapacak. Bu “sıfırdan öykü yaratma” ve istediği her şe...
Ulu Camii Cennet Kapısı, Mona Lisa’dan daha zengin
Divriği’de Hürremşah’ın Cennet Kapısı Türkiye’nin en büyük sanat yapıtıdır. Mengücek Emiri Ahmet Şah ve eşi Turan Melik’in yaptırdıkları Ulucami ve Şifahane'nin mimarı olan Ahlatlı Hürremşah’ın tasarladığı, bezemelerinin çoğunu eliyle yonttuğu taç kapılar Türk çağının en önde gelen başyapıtlarıdır. Kıble kapısındaki yontu (heykel), tasarımı ve işçiliği ile İslam ve Yakındoğu’da yoktur. İkonografik...
Türk filmlerinin önemli yönetmenlerinden Çağan Irmak, nostaljik enstantaneleriyle yakaladığı doğallığı bugüne taşıyan çok başarılı bir isim. Son filmi “Benim adım Feridun” çekimlerinde saf insan doğasını ülkemizin ilk tatil beldelerinden birinde, Erdek’te kurguluyor. Marmara Denizi’nde Kapıdağ yarımadasının batısında yer alan Kyzikos, 1339 yılında Süleyman Paşa tarafından ele geçirilerek Türk egem...
Seyahat ve tarih kitapları yazarı ABD’li fizik profesörü John Freely 90 yaşında yaşama veda etti. Evliyâ Çelebi'nin İstanbul'u, Galata, Pera, Beyoğlu: Bir Biyografi, Büyük Türk, Işık Doğu’dan Yükselir gibi Osmanlı ve İstanbul tarihiyle ilgili araştırma kitaplarıyla tanınan John Freely 90 yaşında hayata veda etti. 17 yaşındayken ABD’de deniz kuvvetlerine katılan ve II. Dünya Savaşı'nda Pasifik’te, ...
Kültür ne tuhaf, pikseller filan…
Ünlü kültür kuramcısı Raymond Williams’a göre “kültür” kelimesi İngilizce’deki en karmaşık 2-3 kelimeden birisi ve 164 farklı tanıma sahip (1). Belki de Williams bu cümleyi sarf ettikten sonra yenileriyle birlikte 200'e dayanmıştır. Aslına bakarsanız ben de bir kültür tanımı yapsam çok eğlenebilirim (yazı sonuna doğru yapacağım da). Kültür kelimesinin kökeni tarıma dayanır. Bildiğiniz kültür manta...
Yazım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Lozan anlaşmasıyla ilgili yıllarca verdiği övücü demeçleri ve bunların ardından (sonunda) ilan etme gereği duyduğu suçlayıcı sözleri ile ilgili değil. Ne de Erdoğan'ın, Davutoğlu'nun ve taraftarlarının Osmanlı İmparatorluğu referansıyla ilgili yıllardır yineledikleri yüceltici ve özlem dolu beyanları. "Tarih dersi veriyorum" diyemem, haddimi aşmış oluru...