Eğitim, toplumların kaldıracı. Ve burada da öğrenmenin niteliği son derece önemli. OECD tarafından 1997’de geliştirilen ve uluslararası çapta 15 yaşındaki öğrencilerin okuduğunu anlama, matematik ve fen alanlarında düşünme ve akıl yürütme bağlamında başarısını ölçen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı, kısa adıyla PISA sonuçlarında Türkiye’nin ortalamanın altında. Peki neler yapılabilir? Bakın bilim bu konuda neler diyor:
“Su gibi ezberlemeye” dayalı öğrenme yöntemi, bilgilerin unutulmasına yol açıyor. Çünkü ezber, öğrenmeyi bilinçli kılmaz, çalışma belleğini kullanmaz ve ezberlenen şeyin arkasındaki anlamın berrak bir şekilde anlaşılmasını sağlamadan sadece belletir.
Bizim düşünerek öğrenmeye ihtiyacımız var. Farklı konulara derinlemesine girmek (ki bu, üst üste bilgi içeriği yığmaktan çok farklı bir şeydir), bağlantılar kurabilmek için birden fazla durum ve farklı şemalar sunmak son derece elzemdir. Bunu yaparken de, daha önce var olan bilgilerle yeni bilgiyi birleştirmek ve aradaki bağları sağlamlaştırmak gerekir. Aslında hepimizi çok yakından ilgilendiren bir konu. Mercan Bursalı hazırladı. Kapağa taşıdık.
Seçim geçti bitti: İlk yapacakları sanayi hamlesi ne olmalı? Ali Akurgal yazdı, ilginç bir önerisi var! Lale Akarun ise sandık görevinde gözlemlerini ve seçimlerde teknoloji kullanımı üzerine görüşlerini paylaştı.
Kızgınlık düşünmeye dönüşmeli
2013 tarihli bir Doğan Kuban yazısı. Hoca “Toplum yaşamının dinamikleri, kabaca bilinse bile, tepkileri öngörülemeyen, karmaşık olgulardır. Alman asıllı Fransız Yahudi yazarı Stéphane Hessel ölümünden önce ‘Indignez -Vous’ adlı küçük kitapta, dünyanın halinin, bir bakıma, insanların vurdumduymazlığından kaynaklandığını vurgulayarak ‘kızın, hoş görmeyin!’ diyordu. Ne var ki, cahiller hatta okumuşlar katında kızgınlık kolayca kine dönüşüyor. Kin şiddete dönüşür. Şiddet aklın yarattığı insanlık dışı denilen uygulamaların kaynağıdır. Ne var ki hayvanlara değil sadece insanlara özgüdür” diyor.
Dikkat! Düzensiz uyku sanılandan daha tehlikeli
Yeni bir araştırmaya göre, derin uykuda geçirdikleri süre daha kısa olanlar ile uyku apnesi olanların beyinlerinde felç, Alzheimer ve bilişsel güçsüzlük gibi durumların ortaya çıkma olasılığını arttıran biyolojik-belirteçlere daha sıklıkla tanık olunabiliyor. Rita Urgan derledi.
Bir ülkenin ekonomik gelişmesinin itici gücü de yüksek teknoloji üretme kapasitesi. Bunun için bilimsel araştırmalar ve onların ürüne dönüşebilmesi son derece önemli. Herkese Bilim Teknoloji dergisi olarak bu konuya özel önem veriyoruz. Birkaç haftadır Index Grup’un katkılarıyla yüksek teknolojideki gelişmelere ve Türkiye’nin bu alandaki konumuna yer vermeye çalıştık. Bu hafta da dünyada bu konudaki yeni gelişmelere değiniyoruz. Bakın neler var bu kapsamdaki sayfalarda:
Yeni malzemeler keşfinde de öncü yapay zeka modelleri ve uluslararası Malzeme Projesi... Yaratıcılığı artıran “rüya eldiveni”... Kum yerine bebek bezi katkılı beton... Dokunma duyumuzu taklit eden "elektronik cilt... Felçlilerin yürüyebilmesini sağlayan beyin-omurilik arayüzü...” Hepsi kendi alanlarında önemli gelişmeler.
Su ve tuz dengesinin bozulması ödeme neden oluyor. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Sema Tülay Köz yazdı.
Günde bir elma sizi daha dayanıklı yapar
Günde ilave her 10 mg flavonol alımı kırılganlık olasılığını yüzde 20 azaltıyor. Orta büyüklükte bir elma yaklaşık 10 mg flavonol içeriyor.
Kilo vermede katkısı olabilecek bitkiler hangileri? Bilim ve Beslenme’de. Murat Altaş derledi.
Son yıllarda dünyanın pek çok ülkesinde insanların pragmatik ve muhafazakâr liderleri seçmesinin gerisinde ne yatıyor? Tanol Türkoğlu bu konuyu yapay zeka ChatGPT ile sohbet etti. Bakın neler çıktı?
Yapay zekâ dünyasında bilimsel rönesans devri: AI-Descartes. Yapay zekâ (YZ) durdurulamıyor! Yeni bir YZ aracı olan AI-Descartes, doğru denklemleri bulmak için mantıksal akıl yürütmeyi kullanarak Nobel Ödüllü bir çalışmayı başarıyla yeniden üretecek kadar üstün bir teknolojiye sahip. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Meraklı Çocuk, 'Taşlar niye yanmaz?' diye soruyor.
ChatGPT haberinizi nasıl hazırlasın isterdiniz?
ChatGPT’nin haber üretirken “gerçeğe kesin bir bağlılığı yok”. ChatGPT’nin yanlış ellerde bir dezenformasyon aracına dönüşmesi olasılığı bu yüzden son derece basit. İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi’nden Doç. Dr. Nurhan Yel anlattı.
Uzaya giden ilk Suudi kadın astronot Rayyanah Barnawi, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) ulaştı. Kadınların araba kullanma hakkını bile ancak 2018’de elde ettiği ülke, geride kalan beş yılda ilk kadın astronotunu uzaya gönderecek ilerlemeler kaydetmesiyle dikkat çekiyor. Sayfalarımızda.
Ağrı eşiğinizi yükseltin!
Egzersiz, ağrıya dayanıklılığı da artırıyor: Düzenli egzersiz yapan kişiler, hiç egzersiz yapmayanlara kıyasla daha yüksek ağrı toleransına sahip.
Hastalık risklerinizi önceden bilmek ister miydiniz? Çok sayıda genin etkili olduğu hastalıkları saptayan poligenik testler kalp hastalığı, diyabet ve kanser gibi çok sayıda hastalığın riskini taşıyıp taşımadığınızı öngörebiliyor. Ancak bunun olumlu tarafları dışında olumsuz yönleri de var. Reyhan Oksay yazdı.
Tüm çok hücreli hayvanların ilk atası kimdi? İnsanlar ilk ne zaman öpüşmeye başladı? Kronik ağrılar için ilk biyolojik gösterge hangisi.... Ve diğerleri. Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi’nde.
Galler’de keşfedilen fosil hazinesi... Doğal yaşam alanlarını kaybeden Asya Filleri… Hayvanlar Dünyası’nda...
***
Bir HBT dergiyi daha size ulaştırabilmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Son noktayı koyduğumuzda, yüzümüzde gülümseme beliriyor ve hemen sonra yeni sayıyı düşünme ve tasarlama süreci başlıyor.
Bilim bizim yol göstericimiz. Merak, akıl ve düşünme ile birleşince, yeni ufuklar açıyor herkese ve tüm toplumlara… Özellikle gençlerimizle de buluşturalım dergimizi.
Sevgiyle.
***
Tanol Türkoğlu’nun, müthiş yenilikçi bir bakışla her ay kaleme aldığı ve dijital alemi de hallaç pamuğu gibi attığı ve salladığı Dijitalem serisinin ilk bin maddesi e-kitap olarak HBT - Akademi tarafından yayınlandı. Başlığı da müthiş: Eski Canlılar için Yeni Dünya!
Dijital alem ışık hızında yaşıyor! Herkesin, her şeyin acelesi var. Ondan mı bilinmez, bu Dijitalem ya “yeni medya” ya da “yeni ekonomi” paradigmasıyla değerlendiriliyor. Doğal deviniminin oluşturduğu “kültürel” boyut ıskalanıyor. Belli ki dijitalemde de “kimsenin vakti yok durup dijital şeyleri düşünmeye!”
Önümüzden süratle akıp gitmekte olan veri nehri... Bu dijital akıştan alınan birkaç avuç veri… Onları birbirine eklemleyip anlamlı bir bütünlük oluşturma çabası… İşte Dijitalem böyle doğdu. Umulur ki Dijitalem sayesinde her kuşaktan bireyler kendileri için bir dijital kültür vizyonu oluşturabilsin. Dijital uçurum, bir nebze de olsa, kapansın!
Daha fazla bilgi ve 19.90 TL’ye satın almak için: https://abonelik.herkesebilimteknoloji.com/urun/dijitalem-eski-canlilar-icin-yeni-dunya-tanol-turkoglu/
