Yıllardır Marmara Denizinde bilimsel araştırmalar yapan MAREM’in Marmara’daki son müsilaj araştırması tamamlandı. Sonuçlar ürkütücü: Hasta ölüyor; deşarj ise tam gaz devam.
MAREM projesi lideri hidrobiyolog Levent Artüz’ün gözlemleri ve açıklamaları ürkütücü. Artüz “Müsilaj organik bazlı bir kütle, eninde sonunda parçalanacak. Müsilajın form değiştirerek tüm su kütlelerine yayılması geniş kapsamlı bir organik yük anlamına geliyor. Bu da ciddi anlamda çürümeye neden olabilecek bir unsur. Günümüzde Marmara Denizi kökenli ticari öneme sahip hiçbir balık kalmadı. Bir tek istavrit var o da ne yazık ki hasta” diyor.
Ergene deşarjı devam ettirildiği takdirde Karadeniz’in çok kısa bir zamanda yok olma sürecine gireceğini ve kuzeyinden başlamak üzere Ege Denizi’nin büyük bir risk altına sokulmuş olacağını da ekliyor. Ayrıntılar dergimizde. Reyhan Oksay hazırladı.
Açlığı sona erdirmek ve gezegeni korumak için 7 öncelik
Bir yanda açlık, öte yanda obezite... Sağlıklı beslenen insan sayısı giderek azalıyor. Gıda kaynakları sıcak hava dalgaları, seller ve savaşlar yüzünden kesintiye uğruyor. Özetlersek gıda sistemimiz büyük bir kaos içinde. Tabii bu arada gezegenimizin yaşam alanları da büyük bir tahribat altında. Yayınlanan yeni bir araştırmaya göre küresel emisyonların yüzde 37’si gıda üretiminden geliyor. Bu yiyip içtiklerimizin ve beslenme biçimlerimizin iklim değişimi ve küresel ısınma üzerinde ne denli etkili olduğunu göstermesi açısından son derece önemli.
BM Gıda Sistemleri Zirvesi 23 Eylül’de New York’ta başladı. Zirve öncesi oluşturulan Bilim Kurulu ise önerileri sıraladı. Ayrıca yoksul ülkelerin yararlanması için CRISPR patentlerinden feragat edilmesi çağrısı da var. Özlem Yüzak hazırladı.
Dinin gerici yorumu
Doğan Kuban hocamız “İslam dünyası için komplo mu, uzun vadeli politik plan mı?” başlıklı yazısıyla Batı dünyasının en büyük silahı olan dinin gerici yorumu ve cehaletin, toplumu nereye sürükleyebileceğine dair düşüncelerini aktarıyor.
Prof. Dr. Mustafa Çetiner “Güncel Tıp” köşesinde bu sefer farklı bir konudan; hepimizin en azından bir kere mustarip olduğu bir “hastalık” olan aşktan bahsediyor. Bilim aşkı nasıl açıklıyor? Biz de merak ediyoruz.
Tanol Türkoğlu liberal bir ekonomik sistemde liberal olmayan, üstelik muhafazakâr bir para sistemini, dijital parayı işliyor.
‘Vazgeçme ya da çekilme sendromu’. Zor ve uzun süren göç ve iltica süreçlerinde psikolojik olarak travmatize olmuş çocuklar ve ergenlerde görülen bir bozukluk. Göçlerin bu denli yoğun yaşandığı günümüzde Özlem Kayım Yıldız bu önemli konuya dikkat çekiyor.
Müfit Akyos, Şiddetin Ekonomik Etkisi başlıklı yazısında soruyor: Şiddetin harcamaları neleri kapsar ve maliyeti ölçülebilir mi? Dikkat çekici bir yazı.
3. doz aşı, ağır COVID riskini 20 kez azaltıyor
İsrail’de yapılan bir çalışmada hatırlatma dozu olarak bilinen 3.doz aşının 60 yaş üzerindeki insanlarda ağır hastalık riskini 20 kez düşürdüğü saptandı.
Bir diğer önemli gelişme de 5 dakikada sonuç veren bir antikor testi geliştirilmiş olması.
Delta varyantı çocuklar için daha mı tehlikeli? Pandemi kış aylarında nasıl bir seyir izleyecek? Bu soruların yanıtları da dergimizde.
Biyoloji, kadınlara komplo kurmuş gibi görünüyor. Zira otoimmün hastaların yaklaşık %80’i kadın. Bu orantısızlığın nedenine dair pek çok araştırma var. Sanıldığı gibi her şey genetikle ilgili olmayabilir. Son araştırmalar, başka ihtimaller üzerine yoğunlaşıyor. Detaylar, ilgili yazıda. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Yaşlandıkça neden kilo alıyoruz? Tabii suç metabolizmada diyeceksiniz. Ama ya farklıysa? Bilim ve Beslenme sayfamızda. Sevda Deniz Karali derledi.
Hem mucit hem de Hollywood yıldızı: Hedy Lamarr: Güvenli Wi-Fi, GPS ve Bluetooth’un bulunuşunda izi olan kadın. Bugün halen kullanımda olan güvenli kablosuz iletişim tekniğinin mucidi, aynı zamanda bir Hollywood aktrisiydi. İlginç hikâyesine göz atıyoruz.
Sakarya Savaşından çıkardığımız ders ne olmalı?
Bu derginin okurları haftalardır Ahmet Yavuz ile birlikte Türkiye’yi özgür bir ülke yapan Sakarya Savaşı’nın izlerini sürüyor. İzlenimlerini ve yorumlarını okuyor. Bu hafta savaşın sonuçlarını okuyacaksınız. Yavuz önemli bir vurgu yapıyor. “Atatürk’ten her gün yeniden çıkardığımız ders: Savaş haklı, hayati ve meşru olmalıdır. Millet, ordusuna tam destek vermelidir’ diyerek..
NASA Mars’ta yaşam belirtileri aramaya devam ediyor. Perseverance ilk kaya örneklerini topladı. Kaya volkanik kökenli. Tuz içeriyor o da geçmişte suyun varlığına işaret ediyor.
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Evren Yılmaz’ın yazısı kişisel gelişimin önemi ve yaşam boyu olması üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Muhammed Kesgin önemli bir yazı ile okurlarımızı bilgilendiriyor: D Vitamini: Ne kadarı çok fazla?
Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı “Araştırma Gündemi”, bilim dünyasında öne çıkan güncel gelişmeleri bir araya getiriyor. Yıkanmış temiz çamaşırlarda bile bakteriyel yaşamın sürmesi ve iklim değişikliğinin hayvanların beden yapısını değiştirmesine dair yeni bulgular bunlardan yalnızca ikisi.
Meraklı Çocuk köşemiz, yine çocukların ilgisini çekecek bir yazıyla karşınızda. Kim demiş penguenler uçamaz diye, bal gibi de uçarlar ama suyun altında. Mercan Bursalı hazırladı. Murat Altaş’ın “Hayvanlar Dünyası” sayfasında “Soyu tükenen mamutlar geri mi dönecek?” ve “Kedilerin karakterini oluşturan yedi özellik ne?” gibi ilginç soruların cevabını bulacaksınız.
287. sayıyı da keyifle ve emekle hazırladık. Okumanıza sunuyoruz.
Unutmayalım. Herkese Bilim Teknoloji’yi ancak birlikte yaşatabiliriz. Okuyalım, okutalım. Özellikle okulların açıldığı bu dönemde gençlere ulaşmamız çok önemli. Desteklerinizi bekliyoruz.
