Yediklerimizin hem besleyici ve sağlıklı hem de çevre dostu olması, ayrıca sürdürülebilirliğinin de bulunması gerekiyor. Şimdi bilim insanları dünyada böyle bir beslenme tarzını mümkün kılacak çalışma yaptılar. Bu amaçla oluşturulan EAT-Lancet diyeti, bitkisel gıdalara ağırlık verirken, hayvansal gıdalara kısıtlı yer veriyor.
Sağlığımızı bozan beslenme biçimleri... Gıda üretimi ve emisyonlar... Besin tüketiminin küresel dağılımı... Konu ilginç. Tartışmaya açık. Biz de kapağa taşıdık. Tabii şu öneriyi de ortaya atarak: Ülkemizde lokantalar müşterilerine öneriler çerçevesinden “gezegen diyeti” adı altında bir mönü sunamazlar mı?
Medeniyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Esra Güneş de, EAT-Lancet Raporu ışığında Türkiye’de beslenme dinamiklerini yazdı… Reyhan Oksay hazırladı.
Yerli ortak girişim: Togg
Yerli ve milli otomobil hızla piyasaya koşuyor. Üzerinde çok konuşuldu, tartışıldı, eleştirildi, ama gerçekleşmesine az kaldı. Cumhurbaşkanı’nın “babayiğitler aranıyor yerli otomobili üretmek için” çağrısıyla 2017’de başlayan süreç çok hızlı gelişti ve bu kez ortakların da katıldığı ve arabanın tanıtıldığı ilk basın toplantısında, Togg Ceo’su Gürcan Karakaş, 2022 sonbaharında C segmenti SUV’un piyasaya çıkacağını duyurdu. Orhan Bursalı yerli otomobili gördü, babayiğitlerle konuştu ve yazdı...
2021’de Yapay Zekâ...
Görme engellilere çevrelerini anlatan uygulamalardan tutun, kitap özetleyen kadar çok sayıda mükemmel programlar var. ABD de YZ üzerine doktora yapanların çoğu artık endüstride çalışıyor, bu da YZ’nın kullanımının hızla yaygınlaşması demek. ABD’de yapay zekâ konusunda 13.8 milyar doları bulan özel yatırımları en çok çeken alan, yeni ilaç tasarımı ve keşfi oldu. Erdal Musoğlu’nun kaleminden...
“Dijital kuşaklar önce zamandan soyutlan(dırıl)dı. Şimdi sıra mekândan soyutlan(dırıl)mada. Sosyal medya zamansızlaştırdı, metaverse de mekânsızlaştıracak!’ Tanol Türkoğlu yazdı. Türkoğlu’nun Dijitalem’ini de okumadan geçmeyin deriz: Bu ay doğum günü olan diji-ünlüler; kuşak çatışması serisi; dijital sözlükten seçmeler...
Doğan Kuban hoca, ‘Batı Uygarlığının Kiri’ başlıklı yazısında, ‘Uygarlık insanların yaratılış-toplum-doğa-evren kavramlarına düşünsel içerik kazandırma çabalarıyla başladı. Bu düşünme ve anlama çabası içinde, özellikle Rönesans’tan sonra, fakat ağırlıklı olarak yirminci yüzyılda, başarıyı paraya indirgeyen bir virüsle insancıl içeriğini yitirdi. Batı egemenliğinin son birkaç yüzyıldaki temel süreci budur’ diyor.
Ali Akurgal ‘Güneşten ne beklemeliyiz?’ yazısında elektrik hasadından elde ettiği enerjiyi evde nasıl kullandığını anlattı.
Mustafa Çetiner’in yazısı ise yeni başlayan yıl hakkında. Çetiner, ‘Kışlar gelir, kışlar gider, yazlar gelir yazlar gider, zaman geçer. İş ki her yeni kış ve yaz geldiğinde biraz daha insan mısın? Biraz daha zengin mi yüreğin? Akıp giden zamandan “pişmanlıklarını” kurtarabiliyor musun olabildiğince?..’ diyor.
Özlem Kayım Yıldız “fotosentez yapan beyinler” başlıklı yazısında, “hayvan ya da insanla, fotosentez yapabilen bir mikroorganizmanın simbiyoz benzeri ilişkisi, canlının atmosferik oksijene gereksinimini ortadan kaldırabilir mi? Özuğur ve arkadaşlarının bulguları heyecan verici olsa da daha aşılması gereken çok yol var.” diyor.
2022 yılında koronavirüs ne yapacak?
Şu anda dünyada bir evrim olayı canlı olarak gözlerimizin önünde cereyan ediyor. Koronavirüs varyantları birbiri ardına ortaya çıkarak dünyada yeni dalgalara yol açıyor. Bu evrimin 2022’de de devam etmemesi için hiçbir neden yok. Ayrıca sonraki varyantların daha tehlikesiz olacağı ile ilgili de herhangi bir öngörü de bulunmuyor.
Gülme Gazı keşfedildikten hemen sonra önce bir salon eğlencesi olarak kullanıldı. Farklı kişiler gülme gazını soluduklarında yaşadıkları deneyimleri ilginçti.. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kadircan Keskinbora ve İlay Nur Yurdakul yazdı.
Büyük biyoloğu kaybettik
Bilim dünyası büyük bir biyoloğu Edward Osborne Wilson’u kaybetti. E.O. Wilson için İkinci Darwin deniyordu. Biyoçeşitlilik krizi konusunda uyaran olağanüstü bilim adamı.. Doğa bilimci-karınca uzmanı. Ekolojiye en az 5 ufuk açıcı katkı yaptı, Dünya’da yaşamak için sürdürülebilir bir yol önerdi durdu. Türkçe kitapları var. Asım Şengör Wilson’u anlattı.
Neden varız? Kozmos ile ilgili en derin 13 soru adlı yazı serimizde bu hafta… Obezitenin tedavisinde kilit noktalardan birinin sirkadyen ritim olduğunu biliyor muydunuz? Kültür Üniversitesi’nden araştırma Görevlisi Pelin Cin yazdı.
Yeni Zelanda’dan bir ilk: Tüm sigara satışlarını yasaklayacak. Yeni Zelanda gençlerin sigaraya başlamasını önlemek için dünyada benzeri olmayan, plan sonunda ülkedeki tüm sigara satışlarını yasaklayacak bir plan açıkladı.
Akıl okuma implantı gerçek mi oluyor?
Felçli insanların düşünce yoluyla iletişim kurmasını sağlayan bir tür “akıl okuma” implantı, gerekli izinler alınırsa 2022 yılı içinde piyasaya sürülebilecek. Peki ama bu ne anlama geliyor? Sayfalarımızda. Rüyalarımız nereden gelir? Neden rüya görürüz. Meraklı Çocuk sordu, Mercan Bursalı yanıtladı.
İki bilim insanımızın başarısı: Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı beyin cerrahı Prof. Dr. Türker Kılıç, Dünya Sanat ve Bilim Akademisi WAAS’a ilk beyin cerrahı olarak üye seçildi. ABD’de Nothwestern Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hande Özdinler Cornew Inovasyon ödülünü kazandı.
Elektriğin bu topraklardaki ilk uygulaması Osmanlı döneminde 1854’de telgraf ile başladı. Hemen akabinde Saray uygun görmedi ve yasaklamalar başladı. Bilim tarihçisi Osman Bahadır Osmanlı ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında elektriğin öyküsünü kaleme aldı… Pertev Apaydın hem yenilikçi buluşları olan önemli bir mühendis hem bilim insanı hem de orkestra şefiydi. Erhan Karaesmen yakın zamanda kaybettiğimiz bu çok yönlü değerimizi yazdı.
Hayvanların çevresini nasıl algıladığını, algıladığı bilgiyi nasıl işlediğini ve buna göre harekete geçmeye nasıl karar verdiğini değerlendirmek pek kolay olmasa da, bilişsel yetenekleri hakkında bilgi edinmek için bir dizi test mevcut. Murat Altaş’ın Hayvanlar Dünyası’nda.
HBT çalışanları olarak yeni yılda hepinize gerçek mutluluk, hoşgörü, iyilik, sağlık, güzellik diliyoruz. Hoş geldin 2022.. Bilimde çok önemli gelişmeler bekliyoruz, ama öyle toplumsal açıdan çok umudumuz olmasa da!
100 hediye abone sahibini buldu
İzzettin Silier beyin, HBT okuryazarlığının yaygınlaşması için öğretmen ve öğrencilere bir yıllık 100 dijital HBT armağan ettiği kampanya, yoğun başvurularla iki gün içinde sona erdi. Yeni okurlarımıza hoş geldiniz derken, İzzettin Silier’e çok teşekkür ederiz.
İzzettin beyin yolundan gidecek bilimsever okurlarımızı bekliyoruz.
