Cumhuriyetimizin 100. yılında, 100 ÇYDD bursiyerine dijital dergi abonelik kampanyası
Bazı ÇYDD üye ve gönüllülerinden gelen öneri üzerine "Öğrencilere Hediye Dijital Dergi Aboneliği" kampanyası başlatmaya karar verdik. Dergimizi düzenli izlemenin; gençlerin eğitimine, bilimsel odaklı düşünmelerine önemli bir katkı olacağını düşünüyoruz. Bu yüzden siz okurlarımıza gençlere dijital abonelik hediye etme çağrısı yapıyoruz.
Bu gençlere hediye kampanyası kapsamında, 1 yıllık aboneliği 600 TL'ye indiriyoruz.
ÇYDD Çanakkale, Çukurova, Denizli ve Mersin şubeleri 55 bursiyerine dijital dergi aboneliği hediye etti. Geri kalanını HBT okurları karşılamaya devam ediyor.
Çağdaş Yaşamlı öğrenci-gençlerin, düzenli HBT'yi izlemesine destek vermek isteyen okurlarımız [email protected] adresine "Çağdaşlı gençlere dijital abonelik desteği" açıklaması ile mesaj gönderip kaç öğrenciyi desteklemek istediklerini belirtebilirler. İlgi ve desteğinize şimdiden çok teşekkür ederiz.
Hesap no:
HBT Yayıncılık Ltd.Şti.
Alternatif Bank Şişli Şubesi
IBAN: TR42 0012 4000 0056 1729 3000 01
***
Cumhuriyet'in 100. yılında bilimde durumumuz ve Türk Devrimi aydınlanması
Acı bir kaybımızı bildirmekle başlayalım bu haftaki editör yazısına. Yazarımız, bilim tarihçisi Osman Bahadır’ı kaybettik ne yazık ki. Cumhuriyet’in 100. yılı yazılarını planlarken onun Cumhuriyet ve Aydınlanma yazısına da yer verelim diye konuşmuştuk. O’nu anarken yazısını da ilgiyle okuyacağınızı düşünüyoruz. Bahadır’ın e-kitapları onu anmak için iyi bir fırsat…
Evet; Cumhuriyet’imizin 100. yılını geride bırakıyoruz. Neler yapıldığını, neler yapılmadığını bir kez daha masaya yatırıp ikinci yüzyılda nelere odaklanmamız gerektiğini tartışmamızın zamanı... Bu hafta bu bağlamda 3 yazı ile karşınızdayız. Biri dediğimiz gibi Osman Bahadır’ın yazısı. Bahadır “1923 Türk devrimi, benzersiz ve anakronik bir devrimdir. Geri kalmış bir köylü ülkesinde gerçekleştirilmiş bir aydınlanma ve cumhuriyet devrimidir. Temel esin kaynağı Amerikan ve Fransız devrimleri olmakla birlikte Sovyet devriminden de etkilenmiştir’ diyerek bizi o dönemin şartlarının içine sokuyor. Ve Türk Aydınlanmasının seçkin isimlerinden bir liste sunuyor.
İkinci yazı Prof. Dr. Celal Şengör’den... Konu başlığı Cumhuriyet ve Bilim. Şengör “Osmanlı’da hemen hemen olmayan bilim, Atatürk döneminde bir şahlanma göstermiş, onun ölümüyle yavaş yavaş çökmeye başlamıştır. Tabii bu çöküş esnasında pek çok uluslararası bilim insanımız yetişmiştir. Ama bu kişilere baktığımızda başarılarının tamamen kişisel dehalarının eseri olduğunu görüyoruz. Bu iyi yetişmiş, yetenekli kişilerin üniversitelerde yapılmasını istedikleri reformlar ya üniversite yönetimlerinin ya da Ankara’nın engellemesi yüzünden yapılamamış, liyakatın yerini rüşvet ve nepotizm almıştır” diyor.
Üçüncüsü de Erdal Musoğlu’nun ‘Türkiye’yi geleceğe taşıyacak ileri teknolojilere kısa bakış’ başlıklı yazısı: Bilişim teknolojileri ve yapay zeka; Temiz enerjiler; İklim krizi ile savaşım; Malzeme mühendisliği... Hangi teknolojilerde geç kaldık? Musoğlu’nun yazısı ufuk açıcı.
Ali Akurgal, teknoloji bağlamında devletin / hükümetin verdiği teşvikler üzerine yazdı, diyor ki yazısının başında “Gelelim devlet tarafından verilen teşviklere. Bunlar, genelde kalkınma planlarıyla ilgisiz (ya da uzak) konularda, planları yazanların kişisel takıntılarına (ya da verdikleri öneme) bağlı olarak öne çıkarılan konularda oluyor…” Yani sisteme eleştirisi var.
Ve tabii Doğan Kuban’ın “Cumhuriyet çağdaşlık ve ulusun egemenliğidir” başlıklı eski bir yazısı.
Başkası yapıyor biz yıkıyoruz
Çin üniversiteleri araştırmada nasıl bir numara oldu? Çin yeni üniversite kuruyor, 10 senede dünyanın en iyileri arasına giriyor; biz ise var olan kurumlarımızı yıkıyor, yerine yenisini koyamıyoruz. Lale Akarun’un kaleminden.
Tanol Türkoğlu 'Yapay nefret söylemi' başlıklı yazısında “Yoksa insan yapay zekayı kendisi gibi yapmaya çalışırken bir tür nefret suçu mu işliyor? Hey insanlar! Yapay zekâları rahat bırakın!’ diye sesleniyor.
Dr. Enver Kumbasar ‘Yapay zeka kişi midir?’ diye sorarak hukuk bağlamında irdeliyor.
Ve savaş... Savaşın psikolojisi
İsrail Filistin savaşı tüm hızıyla sürüyor. Bu sayıda savaşın Filistinliler açısından psikolojik boyutunu ele aldık. Niçin umutsuzluk insanları şiddete sürüklüyor? Batuhan Sarıcan hazırladı. Mustafa Çetiner’in Savaş ve Ötesi yazısını da kaçırmayın.
Kirli savaşlar çağındayız. Orhan Tüleylioğlu ‘Assange’ı yeniden hatırlamalıyız’ diyor: Assange, tüm dünyada güçlü çıkarları olanların saklamak istedikleri bilgileri, kirli sırları tutarlı bir şekilde açığa vurdu. Büyük katliamları, askeri darbeleri, yaşamlarımızı denetim altına alan algoritmaları, büyük yozlaşmaları halkın gözleri önüne serdi. Büyük Birader’e “Hayır!” dedi.
Kaymaklı yeraltı şehrinde yapılan yeni arkeolojik kazıların bize neler anlattığına bakıyoruz bu sayımızda. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Neden uçaklar gittikleri hızdan daha yavaş gidiyormuş gibi görünür? Meraklı Çocuk’ta. Mercan Bursalı Meraklı Büyükler’de Şehirlerdeki gürültü ve ışık kirliliği uykumuzu nasıl kaçırır konusunu ele aldı.
Büyük patlamanın yanıtı tesadüfen keşfedildi. Bilgi Küpü’nde.
Mikro yeşillikler: Sağlık deposu filizler
Pancar kökü, turp, roka, reyhan ve kişniş gibi bitkilerin fideleri içerdikleri glükozinolatlar ve polifenoller gibi etkin bileşimler sayesinde kimi kanser türlerine ve kalp-damar hastalıklarına yakalanma olasılığını da azaltıyorlar. Rita Urgan derledi.
Dişi kurbağa ölü taklidi neden yapar? Dişi kurbağaların çiftleşme mevsiminde erkek kurbağaların cinsel saldırılarından kurtulmak için bazı stratejiler uyguladıkları ortaya çıktı. Birden fazla erkek kurbağanın aynı anda üzerlerine çıkmasından rahatsız olan dişiler ölü taklidi de yapıyor.
Uyku sırasında duyabiliyor muyuz? Yoksa evrim bir rastlantı mı? Parkinson’ın olası tetikleyicisi nasıl bulundu? Ve diğerleri... Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde.
'Dünyanın kalbinde dünyanın dönüşümü ve bu dönüşümün sürdürülebilirliği' Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden İlkim Atılgan’ın Prof. Dr. Stefan Brunnhuber ile söyleşisini okuyacaksınız.
Mikrobiyom insan olmanın anlamını nasıl değiştiriyor? Mikrobiyomlar başlıklı dizimizin bu hafta ikinci bölümü.
***
Bir sayı daha elinizde. HBT’yi değerli ve önemli buluyorsanız, okunmasına, yaygınlaşmasına ve ayakta kalmasına lütfen destek verin. Haftaya görüşmek dileğiyle, sevgi ve dostlukla…
