Bilim dünyayı, evreni, toplumu anlamanın ve aynı zamanda aydınlanmanın ve kalkınmanın itici gücü. Ve her alanda olduğu gibi bilim dünyasında da büyük bir yarış var. En iyi beyinler, büyük bir araştırma ağı, atıf alan makaleler, yayınlar, ürüne dönüşen icatlar... Kimi zaman içlerinden en iyiler belirlenir, yayınlanır, örnek olarak gösterilir.
Stanford Üniversitesi’nde yürütülmekte olan araştırma kapsamında, dünya genelinde toplam yaklaşık 8.5 milyon bilim insanı arasındaki yüzde 2’lik kesime giren, araştırmalarıyla öne çıkmış 100.000 bilim insanı listesi açıklandı. Bu listede 1149 bilim insanımız da var. Peki hangi alanlarda ve nerelerde çalışıyor, neler yapıyorlar? Bu sayı yeterli mi? Bizce değil...
Biz şimdilik, 1.149 bilim insanımız arasında ilk 100’e girenlerin listesini, isimlerini, üniversitelerini ve çalıştıkları alanlanı ve bu alanlarda ilk isimleri yayımlıyoruz... İlk 100 kişilik listedeki bilim insanlarımız 57 üniversiteye dağılmış durumda. 100 kişilik listede, Hacettepe Üniversitesi 7 bilim insanı ile önde geliyor. Fırat Üniversitesi 6 bilimci ile Hacettepe’yi izliyor. Dokuz Eylül, Erciyes Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi 5’er bilim insanı ile listede yer alıyor. Liste, Türkiye kökenli araştırma kurum ve üniversiteler dikkate alınarak hazırlandı. Sayfalarımızda.
Fizikte “beşinci güç” heyecan yaratıyor!
CERN’de yapılan son çalışmalar, keşfedilmemiş bir doğal güce dair kanıtları güçlendiriyor. Fizikte daha önce keşfedilmemiş bir doğal güce işaret eden bulgular, Mart ayı itibariyle parçacık fizikçilerini heyecanlandırmıştı. Şimdi yeni bir bulgu, yeni bir kanıt sunarak bu heyecanı katlıyor.
Dijisözler Ansiklopedisi’nden seçmelere ne dersiniz: Log dosyasından al haberi. Elin şifresi kısa değil ki kırasın. Bildirim’e zeval olmaz. Sosyal medyaya inanma, sosyal medyasız kalma. Gelen sürüm gideni aratır. Hatasız yazılım olmaz. Klavye kılıçtan keskindir….Bunlar Tanol Türkoğlu’nun Dijitalem’inden. Türkoğlu, Dijital dünyanın tarihsel süreç içindeki ilginç olaylarını aktarmaya devam ediyor. Türkoğlu ayrıca Facebook’ın yeni adını ve öyküsünü de yazdı: Metaverse
Klara ile Güneş, 2017 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan Kazuo Ishiguro’nun ödül sonrası yazdığı ilk romanı. Klara besini güneşten alan bir yapay zeka, ve bir çocuğun arkadaşı. Öykü bunun üzerine kurulu. Daha önce Tanol Türkoğlu bahsetmişti. Şimdi de Müfit Akyos kendi bakış açısından ele alıyor. “Biz ne isek yapay zekâ odur’ diyerek. Okumadıysanız kitabı da öneririz bu arada.
İnsanlığın hiçbir döneminde olmayan olanaklara sahibiz ama insanlığın en mutlu çağında yaşamıyoruz. Mustafa Çetiner bilim ve felsefeyi sorguluyor: ‘Bana göre gerçek bilim insanı, bilimin felsefesini de gerçek anlamda özümsemiş olmalıdır. Yani bilimin insana, doğaya tüm canlılara sorumluluğunu bilerek yaşamalıdır. Sadece kendi yaptıkları işe değil tüm insanlığa odaklı yaşamaları gerekir’ diyerek.
Doğan Kuban ‘Türk Dili ve Türk Kimliği’ başlıklı yazısı ile yine bizlerle.. ‘Atatürk yeni Türk devletinin iki temelini tanımlamıştır. Atatürk’ün çok gelişmiş bir tarih bilinci ile bu topluma ısrarla hediye ettiği Türk dili, geçmişin en değerli mirası ve kimliğimizin de temelidir. Diğer ikinci temel ise Türk kimliğidir’ diyor.
‘Yeni ve ilginç olanı ararken yanılmak’ başlıklı yazısında Özlem Kayım Yıldız yalan haberleri irdeliyor. Gerçek haberlerin yayılma hızı çok düşükken, yalan adeta ışık hızıyla dünyayı dolaşıyor.
İnsan beyninin gizemini çözecek 6 önemli atılım
İnsan Beyni Projesi (HBP) Avrupa’nın en büyük sinirbilim programı. Sekiz yıldır devam eden ve insan beyninin gizemlerini çözmeyi amaçlayan proje kapsamında bugüne kadar birçok çıktı ve başarı elde edildi. Peki ama bunlar neler? 6 maddede özetliyoruz.
Sirkadiyen saat, davranışlarımızı da belirliyor. İnsanlar ve hayvanlar için normal davranış ve fizyolojinin birçok yönü, vücudun sirkadiyen saatlerinin düzgün işleyişine bağlı.. Sayfalarımızda.
Karahan Tepe: heykel ve sütunların gizemi: İnsan başı heykeli ve fallus biçimindeki sütunların anlamı ne? Kazı başkanı Necmi Karul’a göre Göbeklitepe’deki yaşam “T” biçimindeki taşlardan oluşan bir dönemden ibaret değil. Çok daha uzun bir süreci yansıtıyor. 700- 800 yıllık bir yerleşim veya kullanım söz konusu. Nilgün Özbaşaran Dede derledi.
Aztekler depremleri nasıl kaydediyordu? 16. yüzyılın başlarına tarihlenen 50 sayfalık renkli ve karmaşık piktogramlardan oluşan bir dizi antik el yazması kâğıt (kodeks) da Latin Amerika’daki depremlerin en eksiksiz ve en eski yazılı kronolojilerinden birini içeriyor. İslam dünyasında öne çıkan bilge kadınlar yazısını Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kadircan Keskinbora bu hafta da sürdürdü. Astronomi neden okutulmalı? Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Dursun Koçer ve Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zeki Arslan yazdı.
6. kitlesel yok oluş: Hızla yaklaşıyor
Dinozorların ölümü, milyonlarca türün yeryüzünden silinmesine yol açan 5 kitlesel yok oluştan sadece biri. Bugün 6. yok oluşun hızla yaklaştığına tanık oluyoruz. Neyse ki henüz kitlesel boyuta ulaşmış değiliz. Ancak biyoçeşitlikteki korkutucu azalma bugünkü hızında devam ederse 240-540 yıl içinde Dünya 6. kitlesel yok oluşu yaşayacak. Reyhan Oksay derledi.
Bazı mantarlar neden zehirlidir? Meraklı çocuk sordu Mercan Bursalı yanıtladı.
Karbonhidratları doğru anlıyor muyuz? Beslenmeyle ilgili en çok tartışılan konulardan biri de karbonhidratlar. Bu makro besinin arkasındaki bilime bakış atıyor: Mesela karbonhidratlar daha çok kimler için önemli ve karbonhidratları kısıtladığınızda ne oluyor. Bilim ve Beslenme’de.
Büyük beyaz köpekbalıkları foklarla insanları birbirinden ayırt edemiyor. Nadir görülen sarı yayın balığı balıkçılardan kaçamadı. Kuzey Afrika açıklarında 2 tonluk bir güneş balığı yakalandı. Hayvanlar Dünyası’nda.. Murat Altaş derledi.
HBT’ye güçlü bir destek lütfen. Bilimsiz, HBT’siz yapamayız... Sevgiyle ve bilimde kalın, gelecek sayıya kadar...
