Salt teknolojik gelişimi amaçlayan YZ durdurulmalı!
Yapay zekâ (YZ) hayatımıza giderek daha fazla nüfuz ediyor. Bazı uzmanlar, bu teknolojiyi insan odaklı şekilde geliştirmek ve hizmete sunmak için teknoloji şirketlerine güvenmenin uzun vadede insanlara zarar vereceğini öne sürüyor. İnsan merkezli yapay zekânın devreye girdiği yer de tam olarak burası.
Kanada, Fransa, İtalya, Japonya, Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık dahil 12’den fazla ülkeden bilgisayar bilimi, eğitim, hukuk, yönetim, siyaset bilimi ve sosyoloji dahil 12'den fazla disiplinden gelen uzmanlar, YZ tartışmalarına yeni bir boyut kazandırıyor.
50 uzmandan oluşan ekip, “yalnızca yenilik olsun” diye YZ teknolojisinin gelişimini sürdürmeye karşı durmamız gerek, diyor. Uzmanlar “insan merkezli” YZ tasarımının ilkeleriyle uyumlu, ihtiyaçlarımızı tam olarak karşılayan YZ teknolojileri yaratılması gerektiğini düşünüyor. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Tanol Türkoğlu’nun yazısının başlığı ‘Tersine tekillik’. Türkoğlu ‘Makine mi insanın içine girsin; insan mı makinenin?’ diye soruyor.
Beyin sisi ciddi
Pandemi bitti ama COVID-19 üzerindeki tartışmalar da araştırmalar da hala sürüyor.
Bugüne dek yapılmış en kapsamlı bir çalışma, COVID-19 hastalarının, hafif geçirmiş olsalar dahi, çeşitli yoğunluklarda bilişsel sorunlar yaşadığını ortaya koydu. Bu sorunlar genellikle fark edilemeden hafif şikayetlerle geçiştiriliyor. Reyhan Oksay derledi.
Ameliyatlar sonrası ağrılar önlenebilir mi? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Gözde Argunşah yazdı.
Özlem Kayım Yıldız’ın yazısı mikro ve nano plastiklerin kalp sağlığına etkisi üzerine. Doğan Kuban'ın eski bir yazısı daha! Bu kez kentler ve plansızlaşma üzerine. Müfit Akyos sonsuz sayıda verinin saklandığı ve müthiş enerji harcayan ancak vazgeçmenin de mümkün olmadığı bulut bilişim üzerine bilim kurgu tarzı bir yazı kaleme aldı. Ahmet Yavuz, Cumhuriyet ve devrimler üzerine yazdığı seriyi sürdürüyor.
Geri dönüştürülmüş su içer miydiniz?
Geri dönüştürülmüş su, su kıtlığıyla mücadelede önemli bir araç. Çünkü gezegendeki tüm suyun yalnızca %2,5’ini oluşturan sınırlı tatlı su rezervlerimiz üzerindeki baskıyı azaltmaya yardımcı olabilecek bir yöntem. Ama gelin görün ki iş içmeye gelince kimse yanaşmıyor, peki neden?
Mikroplastiklere çözüm: Musluk suyunu kaynatın…Yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre, musluk suyunun kaynatılması mikroplastiklerin yaklaşık %90’ını temizleyebilir.
Dune’daki çöl gezegeninde insan yaşamı mümkün olabilir: Frank Herbert’in, ilkini 1965’te yazdığı bilim kurgu serisinden uyarlanan ve sinemalarda ikincisi vizyona giren Dune filmlerini şimdiye kadar izlemiş veya duymuşsunuzdur. Ancak bilmediğiniz bir şey var: Eserin merkezindeki kum gezegeni olan Arrakis’teki insan yaşamı, bilimsel olarak mümkün olabilir.
En çeşitli Neandertal genler Hintliler'de!
Hintli ve Amerikalı araştırmacılar, modern Hint DNA’sında önemli Neandertal genleri buldular. Araştırmaya göre, Hintliler Neandertaller'den, diğer halklara kıyasla çok daha fazla sayıda genetik özellik almışlar. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Akkuyu ve ilk reaktör. Kucağımıza bırakılan bomba olmaması için... İlk reaktör önümüzdeki yıl işletmeye açılacak. Ama soru işaretleri var. Türkiye’nin yapması gereken denetimler, kalite kontrolleri askıya mı alındı? Yüksel Atakan yazdı.
Çocuklar arası zorbalık hayli yaygın ruh sağlığında derin izler bırakıyor. Peki ne yapılmalı?
Yüksek teknoloji sayfamızda bu hafta 3 ilginç gelişme var. İlki, hissetme duygusu kazandıran protez bacak. İsviçre’de bir araştırma ekibi elektrik bağlantısı yoluyla takılan nöroprotezin hastanın beyniyle iletişim kurmasını sağladı.
İkinci haber Elon Musk’dan. X’in (eski adıyla Twitter) sahibi Elon Musk, son girişimini açıkladı: Google’ın (GMail) pazardaki hakimiyetine meydan okuyabilecek yeni bir e-posta hizmeti: XMail.
Üçüncü haber ise basit ve uygun maliyetli erken diyabet testi geliştirilmiş olması.
Moore yasaları
Dijital devrim çağının öncüsü Gordon Moore hakkında ilginç bir yazı. Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nihal Sarıer’den.
“Anadolu’dan Kızım Var”. Bakırköy Belediyesi Anadolu’nun çeşitli yerlerinden gelen ve Bakırköy’de yaşayan kız öğrencilere yönelik önemli bir destek programı sürdürüyor.
Çekici ve güzel görünmek isteyenler dikkat! Sabahları iyi görünmek istiyorsanız, aşırı işlemden geçirilmiş börek, çörekler ve meyve sularının yerine, kızarmış bir dilim kepekli ekmek ve şekersiz bir bardak çayla güne başlamanızda yarar var. Protein ağırlıklı kahvaltı tokluğu ve odaklanmayı artırıyor. Bilim ve Beslenme'de, Rita Urgan derledi.
Kar taneleri nasıl oluşur? Meraklı Çocuk’ta. Mercan Bursalı hazırladı.
***
Evet bir yeni sayıyı daha size emanet ediyoruz. Desteklerinizle, maddi manevi, bu yayın sürebilir ancak. Basılı dergi çıkarmanın ve ülkemizin içine itildiği derin enflasyon ve pahalılığın tüm zorluklarını biz de yaşıyoruz.
Bilimde kalın, bizimle kalın. Sevgi ve dostlukla.
