Ev tozunda bakteriler, mantarlar ve diğer organizmalar bulunur ve bunlar bir evde yaşayan insanlar hakkında şaşırtıcı bir şekilde çok şey söylerler. Ev tozunda, yataklarımızda ve koltuklarımızda yaşayan akarlar ise alerjik kişilerde astıma neden olabilir veya diğer alerjik semptomları ortaya çıkarabilirler.
Fakat George Washington Üniversitesi’ne bağlı Milken Enstitüsü’nden Ami Zota’nın son araştırmasına göre ev tozundaki cansızlar yani kimyasallar da sağlımızı tehdit ediyor. Bunlar evde kullanılan tüketim ürünlerine, mobilyalara, halılara ve diğer zemin döşemelerine, temizleyicilere veya plastik objelere aitler.
Bilim insanları ev tozunda hangi zararlı maddelerin ne miktarda bulunduğunu araştırdılar. Uzmanlar meta analizleri için Amerika’nın on dört farklı eyaletindeki evlerden alınan toz örneklerinin incelenmiş olduğu 27 araştırmayı değerlendirmişler. Çalışmamız, ev tozundaki tüketim ürünleri kimyasallarıyla ilgili ilk kapsamlı araştırma diyor Zota. Araştırmacılar örneklerde toplam olarak 45 farklı potansiyel zehirli ve sağlığa zararlı kimyasal saptamışlar. En fazla görülenler plastikte bulunan ve fitalat olarak bilenen yumuşatıcılar. Ev tozunun her gramında ortalama olarak 7,7 mikrogram fitalat tespit etilmiş. Birçoğu kanserojen olduğu sanılan fitalatlar aynı zamanda hormon benzeri bir etki yaparlar bu neden de endokrin bozucular olarak kabul edilirler. Bir tahmine göre de çocuklarda astım riskini yükseltiyorlar. Ve araştırmalar anne karnında yumuşatıcıların etkisinde kalan bebeklerde davranış ve zihinsel bozuklukların ortaya çıkacağını göstermiştir.
İkinci sırada özellikle de temizlik maddelerinde bulunan fenoller yer alırken üçüncü sıradaysa mobilyalarda, zemin döşemelerinde ve yapı malzemelerinde bulunan alev geciktiriciler var ki bunlara polibromlu difenil eter de dahil. Bu kimyasallar özellikle de köpeklerde üremeyi engelliyor. Sık olarak görülen diğer zararlılar arasında özellikle de sağlığa fazlasıyla zararlı olan perflorooktanoik asit (PFOA) gibi perflorlanmış hidrokarbonlar yer alıyor. Kanserojen olduğu bilinen bu maddeler hormonları ve bağışıklık sistemini de etkiliyor.
Buna rağmen bu kimyasallar çok sayıda üründe bulunur, mesela sporcu giysilerinde, spor ayakkabılarında ve yapışmaz kaplamalarda. Ev tozundaki zehirli kimyasalları solunum yoluyla, cilt üzerinden veya ellerden alıyoruz. Özellikle de yerde emekleyen bebekler büyük tehdit altındalar. Ve birçok kimyasal benzer etki yaptığı için, sağlığa zararlı etkiler de artabilir diyor uzmanlar.
Peki ne yapmalı? Araştırmacıların bazı basit önerileri var. Evin içini elektrik süpürgesiyle mümkün olduğu kadar sık temizlemek, özellikle de çocukların ellerini sık sık yıkamak ve zararlı yumuşatıcılar ve perflorlanmış kimyasallar veya fenoller içeren tüketimin ürünlerinden uzaktan durmak işe yarayabiliyor. Ne var ki hemen hemen tüm plastik ürünlerde bulunan özellikle de yumuşatıcı gibi kimyasallar sıradan tüketicinin anlayabileceği isimlerle ele alınmıyor. Bu konuda içerikler ve kimyasallar konusunda yardımcı olacak uygulamalar yararlı olabilir diyor uzmanlar. Zararlı kimyasallar içeren ürünleri almama çabası da iyi sonuçlar verebilir. Üreticiler satılmayan ürünlerinin içeriklerini değiştirmek zorunda kalabilirler çünkü.
Kaynak: https://gwtoday.gwu.edu/potentially-harmful-chemicals-common-household-dust
