Bir dürbün, bir kamera ve biraz da sabırla dünya genelinde birçok insan boş vaktini, kuş gözlemek için doğada geçiriyor. 18.yy’dan itibaren İngiltere’de yaygın olan bu hobi, son yıllarda küresel bir trend haline geldi. Dijitalleşme sayesinde gözlemler artık sistematik olarak kaydediliyor. Kuş araştırmacıları artık tüm dünyadaki gözlem verilerine erişebiliyorlar. Bu verilerle örneğin bilinen tüm kuş türlerinin dağılımı belirlenebiliyor.
Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden Orey T. Callaghan ve ekibi uluslararası kuş gözlem sayfası eBird’de 600.000 kişi tarafından 2010-2019 yılları arasında bir araya getirilen gözlemler kullandı. Bu platform, Cornell Ornitoloji Laboratuvarı tarafından çalıştırılıyor. Callaghan ve ekibi 9700 kuşun dağılımını hesapladı; bu bilinen tüm kuşların yüzde 90’ı kadar. Bunun için de her şeyden önce kuş türlerinin ne kadar iyi gözlemlendiğini gösteren bir algoritma geliştirdiler.
Araştırmacılara göre sadece 4 kuş türünün sayısı bir milyarı geçiyor: Serçe 1,6 milyar ile listenin başında yer alırken, bunu 1,3 milyar ile sığırcık kuşu ve 1,2 milyarla halka gagalı martı takip ediyor ve son sırada ise 1,1 milyarla kır kırlangıcı yer alıyor. Bununla birlikte kuş popülasyonlarının büyük çoğunluğu çok daha seyrek nüfuslu. Tüm türlerin yaklaşık onda birinin beş binden az örneği bulunuyor. Bireysel türler içinse tahmin daha da düşüktür. Avustralya siyah göğüslü tavuktan geriye topu topu yüz temsilci kalmış. Kivi (3000) ve mesite ailesine dahil kuşlar(154.000) da çok ender. Araştırmacılar bir türün ne sıklıkta bulunduğunu ölçmenin, korunması için önemli bir adım olduğunu söylüyorlar. Doğru dürüst saydığımızda, hangi türlerin savunmasız olabileceğini öğreniyor ve bu modellerin zaman içinde nasıl değiştiğini görebiliyoruz. Bir popülasyonun sayısı azaldığında, bu ekosistemin sağlığı için bir alarm olabilir. Uzmanlar bu yüzden daha küçük kuş popülasyonlarının da hayatta kalabilmeleri için doğanın daha iyi korunmasını öneriyorlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
