Y
Eriyen üretim kapasitemiz
Yenilik sistemleri (YS) ulusal, bölgesel, yerel, kentsel düzlemlerde var olan üretim kapasitelerine yenilikçilik yetkinliği kazandırılarak refah düzeyinin arttırılması amacıyla oluşturulan dinamik sistemlerdir. YS’nin modellenmesi, kurulması ve işletilerek etkinleştirilmesi için öncelikle ilişkilendirileceği kayda değer kapasiteye sahip bir üretim altyapısının olması gerekir. 1990’lı yıllarda ülke...
Türkiye’nin temel krizi ve eğitime çağdaş nitelik
Bütün diğer Müslüman devletler gibi Türkiye de sürekli bir kriz ülkesidir. Osmanlı İmparatorluğu tek sömürge olmayan İslam Devleti olmasına karşın başkenti ve ülkenin yarısı işgal edilerek yok oldu. Osmanlı İmparatorluğu hiç sömürge olmadan yok oldu. Bu, Türk ulusunu yücelten bir söylemdir. Avrupa’nın hasta adamından bugünkü çöküntüye nasıl geldik? Oysa bütün İslam dünyasında tek laik, demokratik ...
Bilişsel aktivite neden yorar?
Yoğun fiziksel aktivitenin yorucu olduğunu biliriz. Peki bilişsel aktivite neden yorar? Profesyonel satranç oyuncuları uzamış maçlarda dinlenmiş olduklarında yapmayacakları hatalar yaparlar; bu hatalar için açıklama, otomatik rutin davranışların ötesinde çaba gerektiren bilişsel aktivitenin, örneğin bir maçı kazanmak için gerekli olan, neredeyse sınırsız sayıda seçenek içerisinde birini seçmeye ka...
Yapay zekâ
Günlük yaşamımıza yansımaya başlayan yapay zekâ örnekleri henüz ilkel olduklarından çok kullanışlı olmuyorlar. Yeterince, daha doğrusu lîme lîme edercesine denenmeden, büyük bir hevesle uygulamaya konulanlar, bu yeni teknolojinin benimsenmesine olumsuz katkıda bulunuyor. Bir deneyimimi örnek vereceğim. Müşterisi olduğum saygın bankalarımızdan biri çağrı merkezinde yapay zekâ destekli ses tanıma il...
Evrim teorisi felsefeyi nasıl değiştirdi?
Bu köşede bilim ve felsefe arasındaki ilişkiye odaklanıyorum. Fakat bu defa meseleyi biraz farklı bir açıdan ele alacağım. Felsefenin bilime olan pozitif etkilerinden ziyade bilimsel teorilerin 2500 senedir süren metafizik tartışmalarda nasıl dönüştürücü ve hatta kanıtlayıcı bir etkisi olduğunu evrim teorisi örneğinden yola çıkarak düşüneceğim. Nörofelsefe adlı çağdaş ekolün önemli temsilcilerinde...
Üniversitelerde yapılan araştırmalar nasıl ürüne dönüşür?
Üniversitelerde yapılan araştırmaların bilgiye dayalı yeni girişimlere, teknolojilere ve ürünlere dönüşmesi, sanıldığı kadar kolay değildir. Laboratuvarınızda çalışan bir prototipin ürüne dönüşmesi için, epey yol kat etmesi gerekir; bu yıllar, hatta bazen on yıllar alabilir. Bir araştırmanın teknolojiye dönüşmesi için geçmesi gereken adımlara teknoloji hazırlık seviyesi (THS) diyoruz: Üniversitede...
Bilimin bütünselliği
Kozmosun sonsuzluğundan parçacık fiziğine her alanda bilimsel araştırmaların ve teknolojik gelişmelerle onların ürünleri karşısında hayranlık duyan insanoğlu, çoğunluğunu kendisinin yarattığı sorunların çözümünü de kendisi dışında buralarda aramaktadır. Yani bir anlamda teknolojinin bütün sorunları çözeceği gibi bir yanılsama içindedir. Oysa ki bilim, fen bilimleri ve sosyal bilimlerin bütünselliğ...
Aziz Sancar büyük bir keşfe daha imza attı
Bir müjde vereceğim, ilk kez Cumhuriyet’te bu sütunda okuyacaksınız. Nobel ödüllü bilim insanımız Aziz Sancar yeni bir büyük keşfe daha imza attı. Sancar ve ekibi, laboratuvarlarda deneylerde çok kullanılan EdU olarak bilinen molekülün, özellikle beyin kanserlerinin tedavisinde kullanılabileceğini keşfettiler. Bulguları, acil olarak Amerikan Bilimler Akademisi’nin –PNAS– dergisinde yayımlandı. San...
Acı yemek iyidir…!
Kristof Kolomb ve arkadaşları, Amerika’yı ilk keşfettiğinde çok acı meyveleri olan bitkinin karabiber olduğu zannetmiş ve geldikleri yerin karabiber tarımının en yoğun yapıldığı Güney Hindistan olduğunu düşünmüşlerdi. Aslında Kristof Kolomb’un keşfettiği karabiber değil, bildiğimiz acı biberdi (chili pepper). Acı tüketimi, kültürel bir özellik olup ülkeler arası büyük farklılıklar gösterebiliyor. ...