Y
Digita Tabula Rasa
Mutasyon hata mı, zaruret mi? Karbon temelli (organik) canlı dünyasında mutasyon çeşitliliğe imkan tanıyor. Peki yaşam neden çeşitlilik istiyor? Rastlantı mı? Rastlantı; yani sebep-sonuç ilişkisi fiziksel evrende (neredeyse) anlaşılamayacak kadar karmaşık olan şey! Yoksa belli bir yöne doğru giden merdivenin bir sonraki basamağı mı? Evrim? Hareket, devinim, evrim, değişim olguları sanki bir önkoşu...
Öldürmek, bir uygarlık bileşeni olabilir mi?
Sevgili Okuyucular, bizim, tiyatro açısından Yunan'dan 2400 yıl geride olduğumuzu hiç düşündünüz mü? Gerçi biri çıkıp bizde de Karagöz vardı, diyebilir. Bir Karagöz oyunu teksti ile Euripides’i hiç yan yana okudunuz mu? Uygarlık kişi bağlamında ya da toplum bağlamında eğitim ve öğretim anlamına gelmiyor. Bunlar sadece bileşenler. Eskiden imza atabilenin okuma yazma bildiği düşünülen bir ülkede yaş...
Sanat ne işe yarar?
Felsefenin ontoloji, siyaset, mantık gibi şanlı kolları varken neden estetik ve sanatla ilgilendiğim soruluyor genelde. Sanıyorum çoğu insan sanatla ilgilenmenin zengin hobisinden öte bir şey olmadığını düşünüyor. Öyle ya iyi bir resim ya da heykel ancak ev dekore edebilir. Her ne kadar geleneksel anlamda bir sanatçı olmasam da sanat deneyimini önemseyen, sanat üzerine düşünen bir izleyiciyim. Bur...
Türkiye… Neden ‘Hedef Ay’ olamıyor?
Bilginin ve kurumların sürekliliği TRJ328 ve TRJ628 size neyi çağrıştırıyor? 2015’de dönemin başbakanının açıklamasına göre ülkemizin ilk yolcu uçakları 29 Ekim 2019’da gökyüzünde olacaktı. Dört yıl içinde fabrika kurulacak, ilk uçaklar üretilecek ve “bilet ücretleri ucuzlayacaktı”. Hatta ilk uçuş için sembolik bir bilet bile kesilmişti. Henüz o bileti kullanmak kısmet olmadı! Benzerlerini siyasal...
Cehalet bir birikimdir
Cehalet, kuşkusuz, öğretimsizlikten kaynaklanır. Öğretimsizlik öğretilecek bir şey olmamasından değil, bilginin var olmamasından, ya da varlığının zararlı görülmesinden kaynaklanır. Her an öğrenilecek bir şey olan bu dünyada, öğretecek bir şey bulmayanlar ya aptal ya da ön yargılıdır. Hiçbir insan o kadar aptal olamayacağına göre, bilgiyi dışlama coğrafi ya da tarihi, beyinde damar tıkanmasına ben...
Popüler kültür akademiye karşı: Kamusal felsefe
Son yıllarda felsefe literatüründe, popüler bilim veya popüler tarih terimlerine denk geldiği söylenebilecek yeni bir alt eğilim doğdu, “public philosophy.” Ne olduğunu tek kelimeyle tam olarak tercüme etmek zor. Özetle, kitle iletişim aracılarını kullanarak kamusal alanda popüler konular üzerine gündelik bir dil ile yapılan felsefe olduğu söylenebilir, yani akademik felsefenin tam aksi. “Simpsonl...
Bir Ömür Akyüz gelip geçti…
Dün Ömür Akyüz’ü yolcu ettik. Boğaziçi Üniversitesi’nde fizik profesörüydü. Son dersini verdikten hemen sonra aniden rahatsızlanmış ve hastanede kurtulamamış. Ömür Akyüz için kan aranıyor mesajını aldıktan bir gün sonra kaybettik, haberi geldi. Durun bir hesap yapmalıyım. Cumhuriyet Bilim ve Teknoloji 1986 Şubat’ında yayımlandı ilk kez. Sonra 2016 Nisan’ında ise HBT... Bu yayıncılığın içinde hep Ö...
Türkiye: Kısa öyküsü
Bağımsız sanayileşmeden erken sanayisizleşmeye Türkiye’nin ancak sanayileşerek kalkınacağına ilişkin kalkınmacı yaklaşım 1980’li yıllara kadar toplumsal bir hedef olarak kabül gördü. Ancak 1980’li yıllarla birlikte gündeme gelen finansal birikme dayalı neoliberal yeniden yapılanma politikaları sonucunda sanayileşerek azgelişmişliğin aşılması hedefi toplumsal bir hedef olmaktan çıktı. Türkiye 2000’...
Kuantum bombasını patlatmadan denetlemek
Aynı anda iki durumda birden olabilen sistemlere biz bilgisayarcılar “kubit” diyoruz. Kuantum bilgisayarları bunlardan yapılıyor. Elitzur-Vaidman bombasını sağsalim kontrol edebilmek için de böyle bir kubit kullanıyoruz. Fizikteki kuantum devrimi, doğanın sağduyumuza ters davrandığı birçok örneği ortaya saçtı. Gelin, bu tuhaflıkların anlatması en kolay olanlarından birini, İran ve SSCB doğumlu İsr...