Y
Covid-19, işsizlik ve yeni bir küreselleşmeye doğru…
Krizler kapitalizme içkindir. Önceki krizlerde toplam talebin düşmesi sisteme içkin döngüler/çelişkiler sonucunda gerçekleşirken, bu kez covid-19’un tetiklediği bir krizle karşı karşıyayız. Salgının bu kadar derin etkilerde bulunması finansal birikime dayalı neoliberal politikaların yarattığı tahribatlarla yakından ilgili… Reel birikimden kopan ve giderek şişen finansal balon covid-19 ile patladı…...
COVID-19 pandemisi günlerinde hikikomorik olmak…
Pandemi hızını arttırarak ilerliyor ve tartışılan birçok tedavi ve korunma biçimi arasında herkesin hemfikir olduğu bir tek yöntem var: evde kalmak… Ama evde kalmak kolay değil. Gündelik koşuşturmaya ve sosyalleşmeye yatkın insanlık için bu uyulması en zor kurallardan biri haline geldi. Tabii bunun ekonomik nedenleri de var, o başka yazı konusu… Ancak sanırım bu “evde kal” sürecinden hiç etkilenme...
Yeni düşman: İnsan vücudu!
Kapitalizm ideolojik bir derinlik sunuyor mu? Yoksa ona derinliği veren, onun karşıtı olan kafalar mı? Bir tür “bir deli kuyuya bir taş atar; on akıllı çıkaramaz” durumu. Kurumsal yönetim olgusunu Amerikan iş dünyasına sunmuş olan Peter F. Drucker, örneğin, hep Marksizme atıfta bulunarak kapitalizmi yüceltmeye çalışmıştır. Marksizm ne diyorsa, tam tersini yap! Marksist teori “sanayi toplumu” anali...
COVID-19’dan nasıl kurtuluruz?
COVID-19 salgını ile savaştayız. Hepimizin en güncel konusu olmuşken, tıp konusunda uzman olmamakla birlikte öğrendiklerime dayanarak düşündüklerimi paylaşmaktan alıkoyamıyorum kendimi. Bu belâdan nasıl kurtuluruz? Öne çıkan üç yol görünüyor. Kaçmak Kaçarak kurtulmak olası. Elimizde başka olanak olmadığı zaman, yapabileceğimiz şey, kaçmak. Bu virüs, nefes teması ile bulaşıyor. Kaçmanın en etkili y...
Doktorlarda diğerkâmlık ve Dr. Selahattin Yaman
İçinde yaşadığımız COVID -19 salgını sürecinde en çok takdir edilen mesleklerden biri(ncisi) oldu tıp mesleği mensupları. Hekimiyle, hemşiresiyle, hastabakıcısıyla gerçekten özveriyle çalışmaktadırlar. Bu insanların davranışlarının davranışbilimsel kavramlandırması nedir acaba? Araştırmalarımızda Tiffany Watt Smith’in Duygular Sözlüğü’nde en uygun sözcüğün “diğerkâmlık” olduğu gözümüze ilişti. Diğ...
Uygarlığın çektiği beyaz teslim bayrağı
Bir yanda büyük uygarlık, öte yanda 50-70 nanometrelik virüs Ne oldu, diyelim ki 5.000 yıl boyunca inşa ettiğimiz, böbürlenerek ve övünerek durmadan referanslar verdiğimiz o müthiş uygarlığımız? Ateşi keşfet, tanrılarını yarat, tıbbı oluştur, insanı kes biç iyileştir, ilaçlar geliştir, hastalığa ve ölüme meydan oku... Elektriği yarat, otomobili icat et, trenleri koştur, uç uçabildiğin kadar... Büy...
Koronavirüse karşı önemli bir silahımız: Sentetik biyoloji
COVID-19 salgınına yol açan virüsün (bu yönde bilimsel bir kanıt olmamasına karşın) yapay olarak üretilip üretilmediği epey tartışılıyor. Öte yandan, hepimiz, salgına karşı etkin bir aşının bir an önce geliştirilmesini bekliyoruz. Aşağıda, HBT de daha önce yayınlanmış yazımızda, bu konulardaki önemli araçlardan birini inceliyoruz. Sentetik Biyoloji ve Yapay Yaşam 2000 yılında insan genomunun (DNA’...
Bugünden yarına uygar olunmaz
Uygar yaşayan ve davranan bir toplum olamadığımızı biliyorum. Fakat bir Devrim çocuğu olarak, uygarlığı örgütlenme ve davranışlara indirgeyip, ithal edilebilen bir mal gibi düşünmek gibi bir yanlışa düştüğümü geç anladım. Devrim bir hızlanma ve yetişme programıydı. Nasıl okul ve üniversite açmak bilim ve teknoloji üretmekle eş değilse, çağdaş örgütlenme uygarlaşmak değildir. Fes Osmanlı’yı, kasket...
“Öğün işliği”
Ankara Kızılay’da, Güvenpark’ta bir anıt var. Güçlü kuvvetli iki erkek heykelinin yer aldığı anıtın altında Atatürk’ün “Türk; öğün, çalış, güven” sözleri yer alıyor. Buradaki “öğün” sözü, benim yorumuma göre “övün” (iftihar et) anlamına değil. Yorumum doğruysa, öğünmek, kendi kendine öğrenmek anlamına. Anlamı “övünmek” olsaydı, vecizede yeri sonda olmalıydı. Başta yer aldığına göre vecizenin anlam...