Bozkurt Güvenç
Terör ve demokrasi
Batı’dan gelen post-gerçek ve post-hakikat deyimlerini toplumca tartışırken, Anayasa değişikliği ve Başkanlık Sistemi paketinin TBMM’ye sunulduğu tarihi günün akşamı, Beşiktaş Stadyumu’nda patlatılan iki bomba, ülkemizin dengelerini alt üst etti: Terörle nasıl mücadele edeceğiz? sorusunu yeniden ülke gündemini getirdi. Şehitler, yaralılar, feryatlar, kınamalar; alçak, kalleş, hain teröristlere lan...
“Post hakikat” yanılması
Riyakarlık döneminde hakikati söylemek devrimci bir eylemdir. —George Orwell (1984) Dünya medyası, Oxford Sözlüğü’nün yılın kavramı ilan ettiği “Hakikat Sonrası” (Post truth) deyimini tartışıyor. Beğenen beğenmeyen, eleştiren, yorumlayan, anadilimize çevirmeye çalışanlar var. ‘Zamanın ruhu’ kavramı gibi dilimize yerleşinceye değin epey emek vermemiz gerekecek gibi görünüyor, derken... Ceyda Karan,...
Eğitimde ‘zaman aşımı’ sorunu
Eskiden mürur-u zaman derlermiş. Bugün ‘zaman aşımı’ diyoruz. Hemen her şey sürekli değiştiğine göre eğitimde zaman aşılabilir mi? Aslında ‘zaman aşımı’ deyimiyle, bir işin, görevin, hizmetin yapılması için verilmiş sürenin aşılmış ya da gecikmiş olmasını dile getiriyoruz. Bir hizmeti veya görevi zamanında yapmamak, ahdi (anlaşmalı) sorumlulukları ortadan kaldırmıyor. Oysa bir hukuk davasının kar...
Yasalar, yasaklar ve töreler
Dilimizin mantığı bazı ilişkileri ne kolay kuruyor. Yazımın başlığını yazarken çerçevesi ve içeriğiyle oluşuverdi. Londra köprüsü yakınında bir otopark bulduk diye sevinirken birisi çıkageldi duvardaki uyarıyı gösterdi: “Kent Meclisinin 1787 tarihli kararıyla park yapılamaz.” Gerçi dilimiz, yasakların yasalardan geldiğini düşündürüyor ama biz bunun bilincinde miyiz? Kentlerde yasal dayanağı sorulm...
Bir damla suya bile hürmet
Mevlana’nın "Bir damla suya bile hürmet" sözüne rastladığımda durdum ve sordum. Varlığımızın olmazsa olmaz şartına saygılı davranacağımıza göre, bilge Mevlana acaba neden 'bir damlasına bile saygı' diyerek suyun değerini vurgulamak istemiş olabilir? Güneş yıldızının Dünya gezegeninde ve belki de bütün Evren'de hayat suda ve suyla başladı, çeşitlendi. Hayvanlar âleminin soluduğu havayı ve oksijeni ...
Akıl, delilik ve görelilik
Yaşadığımız akıl-delilik sorunlarını Einstein’ın izafiyet kuramı dışında yorumlamak giderek zorlaşıyor. Milli Birlik ve Beraberlik mutabakatının başarısını överken, Lozan Antlaşması'nı ve Musul sorununu Mustafa Kemal ve arkadaşlarının bağışlanmaz günahı olarak tartışmaya açarak toplumu, partileri, medyayı birbirine düşürmek, akılla, mantıkla bağdaşır mı? Sözü, benzer çelişkilerin doğa bilimlerinde...
Şehit tepeleri ve barış anıtları
Cumhuriyet’imizin 93. yaşını* nasıl kutlayacağımı tasarlarken, "Şehitler Tepesi boş kalmasın" dileği kulaklarımda; unutma beni diyor. İnsan, ölümlü bir varlık olarak gelip geçer bu dünyadan. Ülkesi ve ülküsü için canını feda eden kahramanlar ise şehitler katında saygı ve şükranla anılır, adı bilinmeyen meçhul asker için törenler düzenlenir. Resmi konukların şehitlikleri ziyaret etmesi beklenir. Şe...
Kimlik ile kişilik ya da çeşitlilik içinde birlik
Kültür toplantılarında ben kimlikten söz ettikçe, Aziz Nesin kişilik diye düzeltirdi. Kimlik mi kişilik mi derken, tam uzlaşamadan vedalaştık. HBT’de Doğan Kuban’ın “Batı ile aramızdaki farkı kapatamıyoruz çünkü giydiği elbise ya da aldığı unvan, insanın kimliğini değiştirmiyor” yazısını okurken, insan bilimdeki kimlik-kişilik ikilemini anımsadım. Yanılmak ve eleştirilmek pahasına da olsa, insan, ...
Kuban’a İstanbul yazısı için teşekkür
Sevgili Doğan, HBT’deki İstanbul yazın tek kelimeyle tarihi bir olay. Eline diline, birikimine sağlık…Uzun bir öykünün bir sayfalık dehşet veren özeti. Zaten kitabını önceden yazdığın için bu kadar yoğun, çarpıcı olmuş. Canı gönülden kutlarım, kardeşim. İyi ki varsın ve yazıyorsun! Çekinmeden, dolanmadan. Mimarlık tarihi değil, şehir sosyolojisi ya da sosyal-kültürel antropolojisi. Bilim ve Türkiy...