Yazarlar
Ukrayna’nın “dijital kültür mirası” Batı’ya kaçırıldı
Ukrayna’ya Rusya saldırısının birinci yılı dolarken, Uygar Dünya bu felaketin 24/7 tanığı… Yanıp yıkılan üniversite ve kütüphane binalarını, tiyatroları, tarihi binaları, hatta mezarlıkları, kiliseleri, ülkenin kültür mirasına saldırıyı Ukrayna Kültür Bakanlığı tek tek saptıyor (https://rb.gy/rrdd7h). Sivil mimari ve konutlar ise gitti, gider… Bu savaş ortamında sessiz sedasız büyük bir başarı öyk...
Güvenli binalar neden yapılmıyor? Ne yapmalı?
Geldik yine her deprem felaketinin ardından gündeme gelen, ama bir türlü bir santim adım atılamayan konuya. Başlık için ağza sakız olmuş, çok dinledik diyebilir ve ilginizi çekmeyebilir. Ama yazmak zorundayım. En dehşet verici olan, apartmanların tam bir çöp-moloz yığınına dönüşmüş olmasıdır; karşınızda çöp yığını olunca can kurtarmanın ne kadar zor olduğunu ve belki de yüzde 90 kurtarılacak canla...
Suçlu kim?
5. gün. Beş gündür iliklerimize kadar hissediyoruz, çaresizliği, acıyı, dondurucu soğuğu... Orada, o afet bölgesinde fiziken olmasak da hissediyoruz. “Yavrumu istiyorum, dirisinden ümidimi kestim hiç olmazsa cesedini istiyorum” diyen annenin çığlıkları ile dağlanıyor yürekler... Enkaz altından her çıkarılan can ile bir “Oh” çekiliyor. Televizyon kanallarına kilitleniyor, sosyal medyadaki yardım ça...
Bina değil çöp yığını! 24 yıldır konuşuyoruz, neredeyiz?
TV’yi erken saatte ilk açtığımda karşıma çıkan bir çöp dağı oldu. Acının büyüğü ülkeyi kaplarken, o gökdelen gibi yığılmış çöplüğün altından herhangi bir kimsenin kurtuluyor olması asla mümkün değil. Bu çöp yığını nedir? Yıllarını depreme dayanıklı güvenilir binalar yapımına, İstanbul deprem senaryoları hazırlanmasına, yapı stoğunun durumunu saptamaya hazırlamış Prof. Dr. Mustafa Erdik’e sordum yi...
Hava kirliliği ve nörotoksisite
2019 yılında tüm dünyada beşinci sırada ölüm nedeni olan hava kirliliği, Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlık için en büyük çevresel risk olarak tanımlanmaktadır (www.stateofglobalair.org/sites/default/files/soga_2019_report.pdf). Her yıl yaklaşık 3,8-4,2 milyon insan hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Dünya nüfusunun %90’ından fazlası kalp ve akciğer sağlığı için zararlı kabul edi...
Teknoloji transfer ofisleri: Üniversitelerin altın yumurtlayan kazları mı? (II)
Genel bir değerlendirme ile üniversite üst yönetimlerinin bir bölümü TTO’lara “altın yumurtlayan kaz” beklentisi ile bakmaktadırlar. Büyükçe bir grubun ise konudan bihaber olduğu söylenebilir. Üniversite TTO’larının varlıkları bütünüyle “rektör hocanın” iki dudağı arasında dersek abartma sayılmamalıdır. Her iki durumun içerdiği olumsuzluklar nedeniyle TTO’ların yönetim biçimlerinin, üniversitelerl...
100 m’yi 5 saniyede koşsak bile 50 yılda yetişemeyiz: Bilimde neredeyiz
Sıradanlıktan uzak olalım. Bilimde neredeyiz sorusunun pek çok açıdan yanıtı vardır. Mesela uluslararası bilim dergilerinde yayımlanan araştırma makale sayısına göre... Veya bu araştırma makalelerinin nüfusa veya milli gelire oranına göre... Veya çeşitli bilim dallarında ülke biliminin durumuna göre. Fakat bütün bunlar için tek bir esaslı kıstas var: Yaptığınız bilimsel araştırmanın çıktısı: Bilim...
Bilimsel ve sanatsal yaratıcılık: Uygarlığın temel dayanağı
Uygarlık adı verilen insanoğlunun gelişme ve ilerleme süreci olağanüstü bir maceralar çizgisidir. Doğadaki evrimin son ve en üstün ürünü olan insanın yaratılışı, fiziki şekil değiştirmesi, zihinsel gelişmesi bu benzersiz maceranın parçalarını oluşturur. Evrimsel gelişmenin insan unsuruyla bağlantılı izlerini ise bilimsel ve sanatsal yaratıcılıkta buluruz. Tarih, bu bilge yapısına karşın, savaşlara...
Yapay zeka hayatımızda
Neredeyse 40 yıldır “yapay zeka” denen kavramla iç içeyim: makaleler, kitaplar okudum, derslerini aldım; derslerimde anlattım; ama uzak gelecekte ulaşmaya çalıştığımız, belki ileride hayatımıza girecek bir teknoloji olarak. Yapay zeka denince çok değişik şeyler akla geliyor: robotlar, görme, duyma, görüntü sentezi. Ancak yapay zekada en önemli gelişmeler İngilizce, Türkçe gibi doğal dillerin işlen...