“Mühendislik lideri, parlak bir fikir veya buluşu yakalayan, değerini belirleyen ve ileriye götüren bir insandır.”
Bernard M. Gordon
Kapitalizmin pazar mekanizması içinde teknolojik ürünlerde yalnızca marka ve firma isimleri öne çıkartılıyor olsa da bunların gerisinde bilimsel bilgiyi teknolojiye ve ürüne çeviren mühendislerin var olduğu gerçeği değişmiyor. Ülkemiz özelinde nitelikli işgücünün değersizleştirilmesinden en çok etkilenen kesimin mühendisler olduğunu söylemek abartı sayılmamalıdır. Artan sayıda yurtdışı beyin göçü içinde mühendislerin ön sıralarda olması bunun kanıtı olsa gerek. Sanayimizin düzeyinden eğitim sürecine, piyasa mekanizmasının kuralsızlığından mühendislerin örgütsüzlüğüne kadar birçok neden sayılabilir bu olumsuz durumun nedenleri olarak.
Teknolojideki gelişmeler hangi düzeye (bilişim, otomasyon, robotlaşma vb.) erişirse erişsin sürecin en önemli unsuru “beyni ve yaratıcılığı” ile mühendis olacaktır. Önemi nedeniyle geleceğin mühendislerinin yetiştirilmesi esas olarak üniversitelerin görevi ise de mühendislik ve sanayi örgütlerinin, vakıf vb. kurumların da ülke geleceği bağlamında bu alanda görev almaları beklenir. Ülkemizde de mühendisliği hedefleyen vakıf nitelikli desteklere rastlanılsa da geleceğin mühendisliğini müfredat-öğretim yöntemleri-yenilikçilik boyutlarıyla bir model oluşturacak biçimde vermesi nedeniyle örneğimiz ABD’den.
“Yüksek hızlı, analog-dijital dönüşümün babası” olarak kabul edilen Bernard M. Gordon, sinyal çevrimi, tıbbi tomografi ve diğer yüksek hassasiyetli enstrümantasyonda olağanüstü buluşların büyük ustasıdır. Kurduğu öncü firmalarda kendisi ve ekibi yüzlerce ürün ve patent geliştirmiştir.
Gordon Ödülleri
Gordon, mesleğine ve topluma katkıları nedeniyle 1986’da ABD Başkanlık Ulusal Teknoloji Madalyası kazanmış ve 1991’de ABD Ulusal Mühendislik Akademisi’ne seçilmiştir. Eşi Sophia ile kurdukları Gordon Vakfı aracılığıyla 1990’ların başından günümüze kadar yaptıkları bağışların çoğu üstün mühendisler ve bilim adamları yetiştirmek ve eğitim ve tıp alanındaki girişimleri desteklemek amacıyla kullanılmıştır. 2007 yılında Northeastern Üniversitesi’nde kurulan Gordon Mühendislik Liderlik Programı, yeni nesil endüstri öncülerini ve liderlerini yetiştirmek için başlatıldı.
2001 yılında Ulusal Mühendislik Akademisi (NAE) tarafından başlatılan Gordon Mühendislik ve Teknoloji Eğitiminde Yenilik Ödülü’nün amacı, müfredat tasarımı, öğretim yöntemleri ve öğrencilerin yeteneklerini güçlendiren ve liderlik rollerine dönüştürme arzusunu güçlendiren, teknoloji-etkin öğrenme gibi yenilikleri ödüllendirmektir. Altı çizilmesi gereken nokta bir dönem ülkemizde moda olan, ne anlama geldiği belli olmayan “liderlik” eğitimlerinden farklı olarak burada hedef ve amacın çok açık olarak “geleceğin mühendis liderlerinin eğitilmesi” olmasıdır. Her yıl verilen 500.000 ABD Doları tutarındaki nakit Gordon Ödülü’nün yarısı ödülü kazananlara diğer yarısı ise ödüllendirilen yeniliğin gelişimini, iyileştirilmesini ve yayınımını desteklemek için ödülü kazananların kurumuna verilmektedir.
NAE, 2019 ödülünü, “Biyomedikal mühendisliğinde liderler geliştirecek öncü bir program oluşturmak amacıyla, problem odaklı mühendislik eğitimini eğitim bilimi ilkeleriyle birleştiren” bir ekibe verdi. Ekipte yer alan Wendy Newstetter; bütünleşik düşünme ve problem çözme gelişimini destekleyen eğitim ortamları tasarlamaya yönelik disiplinler arası biliş ve öğrenmeyi anlama, sinirbilimci Joseph Le Doux; nöroloji ve psikoloji, Paul Benkeser ise biyomedikal sinyal ve görüntü işleme ve biyomedikal mühendislik eğitimi alanlarında çalışmaktalar.
Buradan çıkartılacak ders sanırım öncelikle yenilikçi ve yaratıcı mühendislerin, bilim adamlarının ve nitelikli elemanların yetişeceği özgürlük ve bilim ikliminin bütün ülkede ama öncelik ve ivedilikle yaşamlarını bu alana adamış akademisyenlerimizin dünyaları olan üniversitelerimizde kurulmasıdır.
Müfit Akyos / [email protected]
Bu yazı HBT'nin 151. sayısında yayınlanmıştır.