osmanlı
Asar-ı Atika: Osmanlı İmparatorluğu'nda Arkeoloji Siyaseti Zeynep Çelik KÜY, 2016 265 sayfa Arkeoloji, Tarih kategorisinde Ayşen Gür çevirisiyle İngilizce aslıyla aynı anda Türkçeye kazandırılan Asar-ı Atika, eski eserler üzerinden geçmişi sahiplenme olgusunu siyasi ve kültürel boyutlarıyla ele alıyor. Günümüzde uluslararası anlaşmazlıklarda canlı bir yer tutan "Eski eserlerin sahibi kimdir...
Fetihler ve Fatihler üzerine
"Türkler, Orta Asya, İran ve Küçük Asya ile Bizans’ tan gelen Yunan ve Roma uygarlıklarının sentezini yaptı." Ekrem Akurgal (Cumhuriyet, 6 Haziran 1988). Nisan ve Mayıs 2016 boyunca yaşadığımız yasaklar ve kutlamalar bir dizi anımın tazelenmesine yol açtı. Çocukluğumda her gün Abbasağa Ermeni Kilisesi’nin çan sesini duyardık… Sabahattin Eyüboğlu 1967’de şöyle yazmıştı: "Bu ülke bizim olduğu içi...
Yazım, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Lozan anlaşmasıyla ilgili yıllarca verdiği övücü demeçleri ve bunların ardından (sonunda) ilan etme gereği duyduğu suçlayıcı sözleri ile ilgili değil. Ne de Erdoğan'ın, Davutoğlu'nun ve taraftarlarının Osmanlı İmparatorluğu referansıyla ilgili yıllardır yineledikleri yüceltici ve özlem dolu beyanları. "Tarih dersi veriyorum" diyemem, haddimi aşmış oluru...
Sizin böyle bir probleminiz var mı düşüncelerinizde? Türkiye’nin uzun zamandır bir üniversite sorunu var. Bu sorunun ana niteliği, siyasi iktidarların (tabii askeri darbecilerin de) üniversiteler üzerindeki siyasi denetimlerini sürekli olarak kötüye kullanması... Bugüne kadar iktidarların üniversiteleri olumlu yönde bir gelişme çizgisine soktukları, onların evrensel nitelikte bilim-bilgi üreten ku...
Osmanlı’da bilim – 3: Yıldızlara bakılmayan ülke
1580'de padişahın daha üç yıl önce kendi kurdurttuğu gözlemevini "meleklerin bacaklarına bakıyorlar" dedikodularına bir son vermek için top ateşiyle yıktırmasından sonra Osmanlı gökbilim konusunda (da) yüzyıllar sürecek bir karanlık çağa gömüldü. 1608'de teleskop Avrupa'da icat edilmiş, bir yıla kalmadan da Galileo tarafından astronomik gözlemlerde kullanılmaya başlamıştı. Galileo'nun yarattığı bi...
Osmanlı’da bilim – 2
Yıl 1516. Mısır seferindeki Yavuz Sultan Selim, İskenderiye’yi Osmanlı topraklarına katmıştı. Seferdeki başarılarıyla padişahın övgüsünü kazanan Pîrî Reis, yıllardır üzerinde çalıştığı dünya haritasını sultana takdim etmek için en uygun zamanın geldiğini düşünüyordu. Pîrî Reis, kariyerine korsan olarak başlayıp sonra Osmanlı donanmasına katılan denizcilerdendi. Yıllarca amcası Kemal Reis’le Akdeni...
Osmanlı’da bilim – 1
Yıl 1575. Müneccimbaşı Takiyüddin, padişah 3. Murad’ı dünyanın en iyi gözlemevinin İstanbul’da kurulması için on bin altın vermeye ikna ediyor. (Takiyüddin zamanının en iyi astronomlarından, ama bilim yapmak için gerekli kaynağı padişaha yıldızların gelecekle ilgili neler söylediğine ilişkin hikayeler uydurarak edinebiliyor.) İşe bakın, aynı yılda Danimarkalı gökbilimci Tycho Brahe da kendi gözlem...
Osmanlı’da yok’ların toplamı, Türkiye’nin bugünkü cehaletine aşağı yukarı eşittir
"Osmanlı kültür üretiminin, Rönesans’tan sonra, Avrupa ile karşılaştırılması olanaksız geri kalmışlığını bugüne bağlayan cehalet damarı topluma anlatılmalıdır. Bu artık bir politika konusu değildir. Gerçekleşmezse çağdaşlaşma dış merkezli mekanizmaların yönlendirmesine göre şekillenecektir." Doğan Kuban Toplumun kendi tarihini afyon olarak çekmekten kurtulması gerek. Bu afyon bazı boyutları fazla ...