Rusya, ABD ve Japonya'daki bilim insanlarının bulduğu dört süper-ağır kimyasal element, 113, 115, 117 ve 118’in bundan sonra sırasıyla nihonyum, moskovyum, tenesin ve oganezon (ingilizce orijinalleri sırasıyla nihonium, moscovium, tennessine ve oganesson) olarak isimlendirilecek.
İnsan eliyle oluşturulan 113, 115, 117 ve 118 sayılı elementler hafif atom çekirdeklerini birbiriyle çarpıştırıp radyoaktif süper ağır elementlerin parçalanmasını izleyerek bulundu. Bu süper ağır kimyasal elementler periyodik cetvelin yedinci satırını dolduruyor.
The International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) tarafından, en son keşfedilen elementler olan 113, 115, 117 ve 118 Ocak ayı içinde Japon, Rus ve Amerikalı bir araştırma ekibinin keşfinin akabinde resmen tanınmıştı. Aynı ekip isimleri de IUPAC’a önermiş ve onay beklemekteydi.
IUPAC kurallarına göre element isimleri, mitolojik karakterlerden, minerallerden, yer isimlerinden, element özelliklerinden veya bilimcilerden alınabiliyor. Bunun üzerine Japonya, Wako’daki RIKEN’den araştırmacılar Nh sembolü ile 113 numaralı elemente nihonyum adını vermeyi önerdi. Nihon, Japonların Japonya için kullandığı orijinal isimdir. Moskovyum (Mc) ve tenesin (Ts), veya resmi isimleri ile sırasıyla element 115 ve 117- isimleri ise Rusya, Dubna’daki Joint Institute for Nuclear Research ve Amerika’daki Vanderbilt University bünyesindeki Oak Ridge National Laboratory ve Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) tarafından Moskova ve Tennessee şehirlerine atıfta bulunularak önerildi.
Son olarak oganezon (Og) ismi Dubna ve LLNL araştırma ekipleri tarafından, 1999 yılında element 114’ün keşfinde yer alan Rus fizikçi Yuri Oganessian’a atfen önerildi. Element 114 ve 116 sırasıyla flerovyum ve livermoryum 2011’de periyodik cetvele en son katılan elementlerdi.
Yeni isimler beş aylık bir kamu incelemesine ve geri bildirimine sunularak potansiyel itirazların neler olabileceği görülmüş olacak ve 2016’nın sonunda da periyodik tablodaki yerini alacak.
Kaynak: http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/01/160104_yeni_elementler
