Y
Yaratıcılık ve işletmecilik kol kola: Orkestra şefliği (I)
Herkese Bilim Teknoloji’de geçen yıl yayınlanan bir yazı dizimizde müzik sanatının kökenleri ve gelişmesi üzerine bir bilgi aktarımı yapılmıştı. O bağlamda, senfoni orkestrası müzik sanatının gelişmesi bakımından olduğu kadar uygarlık tarihine iz bırakışı yönüyle de çok ilginç bir oluşum biçimiyle tanımlanmıştı. Ses çıkarmaya yönelik mekanik – akustik işlem biçimleri farklı olan epeyce bir sayıda ...
Yassılaşan kültürün Yassıadası
Sevgili okurlar, mimar, mimarlık tarihçisi ve koruma uzmanı olarak Türkiye’de sorumlu konumlarda çalıştım. İslam Mimarisi uzmanı olarak dünyanın dört bir tarafını gezdim ve Türkiye’yi temsil ettim. Amerika’nın büyük üniversitelerinde hocalık ettim. 1952’den bu yana bu konularda yazıyorum ve konuşuyorum. İstanbul ve İzmir’in de içinde bulunduğu beş kentin koruma planını yaptım. Cebinde telefonu ola...
Veri ikizi
Bu kavramın işaret ettiği olgu yeni değil. Arzu eden izini Nasreddin Hoca’ya kadar sürebilir. Malum hoca ağaçtan (başka yorumlara göre eşekten, damdan vs) düşünce etrafına toplanan insanlar çeşitli yorumlarda bulunur. Hoca en sonunda sinirlenir ve “Bana ağaçtan düşmüş bir adam getirin” der. Hocayı pek kaale almayıp daha suratsız kelimeler kullanmak gerekirse olgu geçmişten ders almakla ilgilidir. ...
Robotlar ve insanlar
Robotlarla ilgili önceki yazılarımda, bunlar ile insanların uyumuna dikkati çekmiş, ne kadar “insansı” kılınmaya çalışılsa da yakın gelecekte robotların insanlarla benzer davranış şeklini göstermesinin zor olduğunu ileri sürmüştüm. Bir ay oluyor, Ağustosun 24’ünde Silikon vâdisinde, Apple’ın sürücüsüz araçlarından biri bir kaza yaptı. Bu kaza yapan ilk Apple aracı. Bir otoyola çıkmak için uygun ar...
Kuantum şifreleme nedir, nasıl çalışır?
Geçen haftaki yazımda eğer Aliye ve Babür başka kimsenin bilmediği rasgele seçilmiş 0 ve 1’lerden (bilgisayarcı deyimiyle “bit”lerden) oluşan bir rakam dizisine sahiplerse o dizinin boyunda bir mesajı aralarındaki hattı dinlemekte olan Melahat adındaki casusun çözemeyeceği şekilde şifreleyerek güvenle haberleşebileceklerini anlatmıştım. İş (“anahtar” diye adlandıracağımız) bu bit dizisinin birbiri...
Bir gerçek bilgenin, Doğan Kuban’ın ardından…
“Bilge insan” sıfatını hak etmek kolay değil. İnsan yaş aldıkça, etrafında bu tanıma uyan kişilerin neredeyse yok denecek kadar az olduğunu görünce bunu daha iyi anlıyor. Dün, işte bu bilgelerden birini uğurladık sonsuzluğa... Doğan Kuban Hoca’nın ölüm haberini aldığımdan beri kafamda sürekli olarak Fazıl Say’ın 16. yüzyıl Türk şairlerinden Muhyiddin Abdal’ın sözlerinden yola çıkarak bestesini yap...
İlaç firmaları nasıl çalışıyor? – III
Uluslararası bir ilaç firmasında ülke dışında üst düzey bir konumda çalışan arkadaşımın bana yolladığı mektup üzerine yazdığım üçüncü yazı olacak bu. Arkadaşımın mektubunda değindiği ve benim de gözlemlediğim önemli bir nokta var. Şöyle diyor arkadaşım; “Toplumun, ilaç geliştirme maliyetleri ve ilaç firmaları ile ilgili bilgisi ya yok ya da oldukça sınırlı ve kulaktan dolma hurafeler...” Ben buna ...
Karanlığa bakmak: Yıldız turizmi
Samanyolu Gökadası (Milky Way Galaxy), içinde güneş sistemimizin de bulunduğu evrendeki milyarlarca (tahminen 100-400 milyar) gökadadan evimiz olanıdır. Gökadalardan yalnızca üçü uygun gökyüzü koşullarında çıplak gözle görülebilir. Bunlardan güney yarımküreden görülenleri dünyamıza 160.000 ışık yılı uzaklıktaki Büyük ve Küçük Macellan Bulutu’dur. Kuzey yarımkürede ancak iyi bir gözle ve çok karanl...
Mustafa Itri Efendi’nin Tekbir’inden çağdaş uygarlığa
1640 yılında İstanbul’da Buhurizade Mustafa Itri Efendi, (1640-1712) bir Buhur (baharat, koku, şimdiki kolonya) tüccarının oğlu olarak doğdu. Bugünkü toplumun fazla işitmediği büyük bir bestekârdır. Orta mektep ve lisede iken Ankara Radyosu’nda Itri’nin birkaç parçasını dinlemiş olmalıyım. Geçenlerde bir yabancı orkestradan bestekârın Tekbir ve Salat-ı Ümmiye’sini dinledim. Vivaldi, Handel gibi Ba...