Y
Şarkıların tadı, çiçeklerin sesi, öpücüğün rengi olduğunda: Sinestezi
Bir türdeki duysal deneyimin (örneğin görsel) ikinci tür bir duysal deneyimi (örneğin işitsel) tetiklemesi ve ikili duyu olarak algılanması şeklinde tanımlanabilecek bir nörolojik fenomen olan sinesteziye ‘’duyuların birleşimi’’ de denebilir [Yunanca ‘’syn’’ (birlikte) + ‘’ aisthēsis’’ (hissetme)]. Duysal deneyimler bilinçli ve istemsizdir ve görsel, işitsel, dokunsal veya tatla ilgili olabilir. Ö...
Jacques Monod: Rastlantı ve gereklilik
Bu zor karantina günlerinde hepimiz Covid-19 la kalkıp, onunla yatarken, çareyi de bilimden özellikle yaşam bilimlerinden bekliyoruz. Bu yazımızda moleküler biyolojinin ve biyoteknolojinin temellerini atan Nobel’li büyük bilim insanı Jacques Monod’nun yaşamı ve eserlerinden söz edecek ve onlardan dersler çıkaracağız. Viruslerle savaşımda ona çok şey borçluyuz. Geçenlerde çok severek ve bilgilenere...
“İnsan özgürlüğe mahkum, çünkü yaratılmadı.”
Bazen insanlar bana “Yaratıcı bir tanrıya inanmıyorsan, yaşamın bir anlamı olamaz. O halde felsefe yaparak neyi arıyorsun?” diye soruyor. Yaratıcı bir tanrı ve belirli bir kozmik plan yoksa, yaşamın nedeni veya mutlak bir anlamı olmayabilir doğru. Ama henüz kısa olan yaşam tecrübemde öğrendiğim bir şey var, aynı şeylere bakıyor ve aynı şeyleri görmüyoruz. Şeyler hakkındaki yargılarımız o şeyin ken...
Bu yazıya başlığı siz koyun
İç siyasetin vıdı vıdısına kilitlenmekten sıkılıyorum, bugün ilgilenmeseniz de farklı bir konuya bakacağım. Ama bakılması gereken başka bir konu daha var, umurumuzda değil oysa o kadar önemli: İran’daki molla yönetiminin kadın erkek tüm toplumu soktukları cenderedeki özgürlük isyanı.. Saray başının hiçbir devrimci gelişmeye izin vermeyeceğiz biçimindeki laflarıyla İran arasında ilgili ilgisiz iliş...
Yarının biyofabrikaları şimdiden üretime başladı
Biyoteknoloji, biyolojik sistemleri, canlı organizmaları ya da onların bazı parçalarını çeşitli ürünlerin geliştirilmesi için kullanan teknolojiye verilen isimdir. Ekmek ve bira gibi ürünlerin yapımı da biyoteknoloji alanına girer, çünkü canlı bir organizma olan mayanın kullanımına dayanır. Bu tür geleneksel süreçlerle üretimde canlı organizmalar çoklukla doğal halleri ile kullanılır, modern biyot...
Bilim ve teknoloji politikalarına katkı
Köşedaşım Ali Akurgal’ın bir önceki sayıda yer alan “Bilim ve Teknoloji Politikaları” başlıklı yazısına, 1990’larda başlayan söz konusu politikaların oluşturulması çabalarına önce izleyici sonra uygulamasında bulunma şansını yakalamış bir mühendis olarak katkıda bulunmak istedim. Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları (UBTP), içerdiği önceliklere göre ulusal ve kamu kaynaklarından yapılacak tahsis...
Yaratılıştaki çatlak
1997 yapımı bir film var, Gattaca. Hikayeye göre 21.yüzyılda aşırı ilerleyen genetik mühendisliği sonucunda süper insan nesilleri yaratmak öylesine iyi sonuçlar vererek yaygınlaşmış ki, gen düzenlemesi ile tasarlanmayan “inanç çocukları” görece azınlıktır. Genetiği düzenlenmiş süper insanlar kadar yetenekli ve güçlü olmadıkları için toplumsal yaşamda ayrımcılığa uğruyorlar. Hatta pek çoğu varoluşs...
Dijital kara delik
1995 belki de dijital dönüşüm tarihindeki en önemli yıllardan birisi. Bir yanda internetin halka açılması sonucunda ortaya çıkan “dot.com çılgınlığı” diğer yanda ise daha az dikkat çeken ancak sonraki yıllarda etkisini çok fazla hissettiren bazı olaylar. Bunların ilki Bill Gates’in Las Vegas’taki bilgisayar fuarında (Comdex) yaptığı konuşma. Gates, Microsoft olarak interneti dikkate alma konusunda...
Asker kalbi…
Ülkemiz şehit haberleri ile sarsıldı geçtiğimiz hafta. 36 genç insan, bu ülkenin 36 evladı İdlib’deki çatışmalarda yaşamını yitirdi. Acı bu sefer öylesine derine işledi ki, hareketsiz kalakaldık. Barış zamanları çocuklar babalarını toprağa verir, savaş zamanları babalar çocuklarını derler. İşte öylesi derin bir acıydı. Bilgisayar oyunlarındaki gibi olmuyor kahramanlıklar. Sosyal medyadaki savaş çı...