Yazarlar
Dijital dikta ve verizm
Bir doktor kontrolünde sizden kan tahlili istendiğinde bunu sorguluyor musunuz? Oysa TC Kimlik No veya kredi kartı bilgilerinin istendiği durumlarda bunu sorgulayacak kadar farkındalığımız var. Homo Sapiens ve Homo Deus’un yazarı Harari’ye göre kişinin kendi vücudunda ve beyninde gerçekleşmekte olan biyokimyasal devinimle ilgili veri bu yüzyılın en kritik, en çok istenen verisi olacak. Aslında bun...
Bilişsel yanlılıklar: Dost mu düşman mı?
Bilişsel yanlılık, insan aklının objektif gerçeklikten ve rasyonel olandan sistematik bir biçimde ayrılması olarak tanımlanabilir. Birçok bilişsel alanda var olduğu gösterilen bu yanlılıklar ilk bakışta kusurlu bir evrimleşmenin ürünü olan sınırlılıklar olarak görülebilir. Bununla birlikte, evrimsel perspektiften bakıldığında bir bilişsel özelliğin rasyonel olup olmaması değil problemleri çözüp çö...
Darwinizm nedir; ne değildir?
Geçtiğimiz yüzyılda insana dair her şeyi anlamanın anahtarı olarak görülen evrim kuramı, davranıştan toplumsal cinsiyete ekonomik sınıftan ırklar arası farklılığa tüm bireysel ve kültürel unsurları biyolojiye indirgeyerek açıklama girişimlerinin zemini haline geldi. Günümüzde dahi belirli grupların lehine toplumsal sorunların kasıtlı olarak karartılmasında biyolojik determinizm sıklıkla referans g...
Üniversitenin görevi öğrencilerini mutlu etmektir
Üniversitenin görevi nedir? Üniversite ne için vardır? Pek çok kişi üniversitenin görevinin kişileri meslek sahibi yapmak olduğunu düşünür. Doğrudur; tıp fakültesi doktor, mühendislik fakültesi mühendis, eğitim fakültesi öğretmen yetiştirir. Ancak, üniversitenin görevi sadece bu değildir; öyle olsaydı meslek kursları ile bu meslekler öğrenilebilirdi. Üniversitenin görevi, öğrencilerini mutlu etmek...
Devrim (o kadar) kolay mı?
Teknolojik değişimlerden hareketle dördüncü sanayi devrimi deyiverdik gelinen noktaya. Ancak “devrim” o kadar kolay mı? Yanıtı önceki devrimlerin niteliğine ve etkisine bakarak verilebilir belki. Eğer yaşananlar bir devrim ise siyasaların, paylaşımın ve sosyal yapının da değişeceği, yeniden biçimleneceği açıktır. Aldığımız pek çok hizmette insanla “muhatap” olmayı unutmaya başladık neredeyse. Bank...
Türkiye ekonomisi için “Yeni bir hikâye “ değil, yeni bir kalkınma stratejisi gerekli
Bayram Ali Eşiyok Magazin ekonomi basınında, ekonominin geldiği nokta göz önüne alınarak “yeni bir hikâyenin” gerekliliğinden dem vuruluyor… Ancak bu söylemin içi doldurulmadığı için, kof bir retorikten öte bir anlam taşımıyor. Oysa Herkese Bilim Teknoloji yayınlarından çıkan “Dünyada ve Türkiye’de Bilim ve Teknoloji ve Türkiye İçin Bir Kalkınma Stratejisi Önerisi” isimli kitapta Türkiye için bir ...
Plasebo etkisi
‘Plasebo’ kelimesi, Latincede “I shall please” (memnun edeceğim) anlamı taşır ve ilk kez 14. yüzyılda Hristiyan cenazelerinde “Placebo Domino in regione vivorum” (Yaşayanlar diyarındaki Efendi›yi memnun edeceğim) cümlesi içerisinde memnun edici, tatmin edici anlamlarında kullanılmıştır. İlk yazılı İngilizce eserlerden biri olan Canterbury Hikayeleri’ndeki dalkavuğun isminin Placebo olması, kelimen...
Beynimizle ne yapmalıyız?
Geçtiğimiz günlerde çağdaş filozoflardan Catherine Malabou’nun “Beynimizle Ne Yapmalıyız?” adlı ilgi çekici bir kitabını okudum. 2004 yılında yapılan bu çalışmaya kadar nöroloji, felsefe ve siyaseti kesiştirme çalışması daha önce yapılmamış. Kitap, kendi ifadesiyle “katı bir şekilde analitik-indirgemeci değil; Avrupa felsefesi kadar soyut ve kapalı değil”. Avrupası felsefesinin kavramlarıyla nörob...
Akademik sahteciliklere şaşırıyor muyuz?
Akademik sahtecilikler hakkında yazdığım bir kaç yazı şaşkınlıkla karşılandı. Ben hiç şaşırmadım; çünkü doçentlik sınavı jürilerinde, bu tür örneklerle sık sık karşılaşıyordum. Doçentlik sınavları, akademik kariyerde, son kalite kontrol mekanizmasıydı: Başka üniversitelerden beş profesör tarafından, yayınlarınızın incelendiği ve sözlü bir sınavla meslekte yeterliğinizin sınandığı, zorlu bir tecrüb...