Tabii, yanımızda, bölgeyi ve Kula Yanardağı’nı çok iyi bilen jeoloğumuz Prof. Dr. Celal Şengör de olsa ve bir bilim gezisi düzenlesek... Belki ileride programımıza böyle bilim gezileri alırız. Kim bilir! Ama Kula’da rehberli gezi de var.
Kula, büyük coğrafyacı Strabon’un kayıtlara düştüğü, genç bir yanardağ... 200 milyon yıllık volkanik faaliyetlere sahne olan Anadolu’da, Kula Yanardağı, en son 10 bin yıl kadar önce, son bir patlamayla faaliyetine son vermiş. Bugün bölgenin ana karakteristik coğrafi-jeolojik özellikleri, bu faaliyetin sonuçları.
Tabii insan yerleşimleri var, onların kaya resimleri de. Sıcak su kaynakları ve daha neler. Yanardağ aslında Kula’ya özgün bir kültürün oluşmasına da yardımcı olmuş. İzmir Adnan Menderes Havaalanı’na 1,5 saat mesafede, İzmir-Ankara yolu üzerinde.
Burası UNESCO’nun tescil ettiği bir jeopark. Türkiye’de bir ilk. Kula’da bir yönetimi ve internet sitesi de var: www.kulageopark.com/jeolojik-yapi.aspx
Celal Şengör öğrencileriyle birlikte jeolojik gezilerine Kula’yı da ekledi. Gezide, tescilli Jeopark’ta asla olmaması gereken olgularla karşılaşınca, tabii ki kaleme sarıldı. Üstelik tam bugün UNESCO uzmanları gelecek ve Kula’yı ziyaret edecek ve raporlar hazırlayacak, tescillerine tamam mı yoksa devam mı, karar verecek.
UNESCO geleceğe emanet ettiği coğrafi ve tarihi kültür miraslarına çok önem verir. Sadece böyle tescil edilmiş yerleri ziyaret eden binlerce insan vardır. Hiç şüpheniz olmasın, Kula ile ilgili bilgileri hepimizden daha fazladır ve bu bilinçle gezilerini yaparlar.
300 km karelik bir alanı kapsayan Kula Jeopark, gerektiği gibi korunamıyor diyor yazılarında Şengör ve arkadaşları. Taş ocağı ve bir çöplük alanı olarak kullanmaya varıncaya kadar. Koruma bizim kültürümüzde yok. Günlük çıkarcılık, yararcılık, kolaycılık ve bölgenin önemine asla vakıf olmamak ve adamsendecilik, ne yazık ki geçmişin emanetlerinin ve miraslarının en hafifinden kötü kullanımına, en kötüsünden yok edilmesine kadar zincirleme olaylara yol açıyor.
Baktım, Jeopark yönetimi, bir volkan konisi üzerinde ziyaretçiyi dolaştıran iskele kurmuş. Hoş bir şey! Ama Celal Şengör ve arkadaşları yazılarında bu iskeleyi eleştiriyor. Çünkü bazı ziyaretçiler iskele üzerinde dolaşırken ellerinde çeri çöpü aşağıya, volkanik lavların üzerine atıyor ve kirlilik yaratıyor.
Şengör ve arkadaşlarının yazılarının yanı sıra biz de Jeopark’ın diğer özellikleri konusunda bir fotoğraflı bilgi notu derleyip koyduk. Yolunuz düşerse iyi geziler diyelim!
Göbekli Tepe yine gündemde
Göbekli Tepe, dünyaca ünlü bir eski Anadolu uygarlığı. Günümüzden 12.000 yıl önce inşa edilen ve daire biçiminde yerleştirilmiş T biçimli dikilitaşlardan oluşan bu alanın aynı zamanda işlenmiş kafataslarıyla bir Kafatası Kültü kültürüne sahip olduğu, Science makalesiyle dünyaya duyuruldu. Yazıyı ilgiyle okuyacaksınız.
Kişiliğinize uygun meslekler hangileri olabilir, başlığı altında, ilginç bir deneme yazısı dergimizde yer alıyor. Cem Say yapay zeka konusundaki ikinci yazısını “Yapay kâşifler nasıl çalışır?” başlığıyla sürdürüyor. Doğan Kuban, bu kez Halep ve Bağdat’ı Türkiye’ye taşımak acaba kimin işine gelir, yazısıyla yaşadığımız dış olayı tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Müfit Akyos’un okuma ile yaratıcılık arasındaki ilişkiyi ele alan yazısını merakla okuyacaksınız (Okuyan kişi ölmeden önce binlerce hayat yaşar. Hiç okumayan kişi sadece birini yaşar.)
“Dijitalem”
Bu sayımızda yeni bir sayfanın duyurusunu yapalım size: Tanol Türkoğlu “Dijitalem” başlığı altında, siber dünyanın veya dijital kültürün sayısal, kavramsal, kişisel, olgu ve olaylarını, öz olarak sizlere sunuyor. Her ayın ilk haftasında yayınlayacağımız bu sayfayı seveceksiniz! Tanol Türkoğlu’nun normal Dijital Kültür köşesinde ise Bitcoin: Dijital para konusu yer alıyor.
Bilim ve Beslenme sayfamıza dikkatlerinizi ısrarla çekmek istiyoruz. Bu hafta: çikolata, düzensiz kalp atışına bir çözüm olabiliyor. Ayrıca kaygılarınızı doğal yollarla azaltabileceğiniz 5 yiyecek önerisi var.
Sağlık sayfamızda düzenli egzersizin psikolojik sağlığımız üzerindeki etkilerini, İKU sayfamızda, stratejik iletişim yönetimi ve yapay zekâ; Bilim ve Üniversite sayfamızda gözümüz ve görme: özellikle gözümüzün miyoplukla dansı var. Atılım Üniversitesi sayfasında “Kafirlerin Cennetinde Bir Osmanlı Sefiri: Yirmisekiz Mehmet Çelebi” yazısı ilgiyle sizi bekliyor.
Bozkurt Güvenç, Çiçeklerin Valsi rüyasını yazdı. Bayram Ali Eşiyok, Kore ile Türkiye’yi seçilmiş bilim ve ekonomi göstergeleriyle karşılaştırıyor. Mustafa Çetiner iktidarın milli eğitimin okullarına ayırdığı farklı bütçeleri ve bunun muhtemel sonuçlarını dile getiriyor.
Son bir anımsatma: Sivrisinekler neden bazılarımızı daha çok seviyor? Kan mı koku mu?
HBT ile geleceği kuruyoruz. Okuyacağız, yayacağız...
Gelecek Cuma yeniden birlikte olalım, sevgiyle kalın.
***
Dijital Abonelik Bursu’na devam
HBT’yi gençlik içinde yayma konusunda Uzdilek bursu öncülük etti. Şimdi arkasından ODTÜ Bilgisayar Bölümü’nü kuran Prof. Dr. Bülent Epir adına, bölüm mezunları da, Bülent Epir Bir Yıllık Dijital HBT Abonelik Bursu oluşturdular. Ayrıntılar gelecek sayımızda! Ama gençlere şimdiden çağrı yapalım: Başvurularınızı bekliyoruz: [email protected]
