Y

Kent yönetim sistemlerinde bilginin önemi

Sürdürülebilir kentler için ekonomik kalkınmayı, sosyal ilerlemeyi ve çevresel gelişmeyi ana ölçütler olarak alan planlamalara gereksinim olduğu açıktır. Artık günlük yaşamımızda yüzleşmekte olduğumuz iklim değişikliğinin başedilemez etkileri bu gereksinimi destekleyen en yakın tehlikedir. Günümüzde yaklaşık %60’ının kentlerde yaşadığı dünya nüfusunun, 2050’ye kadar %68’e çıkacak olması (BM verisi...

Nasıl bir gelecek? Hangi sorunlar, hangi yanıtlar?

Sevgili Okurlar, Aylardır birçok olguyu yineliyorum. Çünkü bütün toplum, bu sorunların adlarını değil, toplumsal içeriğini ve geleceğini nasıl etkileyeceğini bilmesi gerekiyor. Eğitimin bir zincir gibi, ilkokuldan üniversiteye uzanan bir çekirdek programı var. 20 yılda evrensel teknoloji yaşamımıza tam olarak katılamazsa yeniden (Düyun-u Umumiye) dönemine gireriz. Kuşkusuz değerli hocalar, sorumlu...

Evrim gerçekliği bizden gizliyor

Farklı disiplinlerde yapmaya çalıştığımız ortak tek bir şey var, kim olduğumuz ve evrendeki yerimize dair genel bir resim ortaya koymak. Antik Çağ’da insan politik bir hayvandı, Rönesans’ta düşünen bir hayvana, Modern Çağ’da ise başkaldıran bir hayvana dönüştü. Yüzyıllar boyunca öteki canlılarla farkı üzerine kurulan insanın bu kendini anlama çabası, şimdilerde makinalar çağında yeniden gözden geç...

Yapay zeka insandan ne öğreniyor?

Yapay zeka gittikçe insandan daha kuvvetli hale geliyor. Hafızası gittikçe büyüyor; daha çok şey hatırlayabiliyor; daha çok hesaplamayı daha hızlı yapabiliyor. Yapamadığı tek şey, duyguları anlamak, empati kurmak gibi insanı insan yapan özellikler; onun için araştırmacılar, bunları da yapabilen algoritmalar üzerinde çalışıyor; yakında bu da çözülecek. Yapay zeka insandan öğreniyor ve ondan daha iy...

Tarımsal katma değerde büyük aşınma

Türkiye’nin 1980’li yıllar ile birlikte karşı karşıya kaldığı temel sorunların başında tarımsal üretim ve hayvancılıkta yaşanan olumsuz gelişmeler geliyor. 1980’li yıllarla birlikte gündeme gelen neo-liberal yeniden yapılanma politikaları tarım sektörünü son derece olumsuz etkiledi. 1998-2018 yılları arasında tarımın katma değer payı önemli ölçüde aşınarak %12,5’den %5,8’e düştü… 2002-2018 yılları...

Betona fatura çıkarmak

Yarım yüzyıl ve biraz daha öncesinin Türkiye’sinde, futbol, günümüzdeki kadar fazla değilse bile belli toplum ilgisi çeken bir sportif etkinlik biçimiydi. Dönemin ayağı yere sağlam basan ve rakibe kuvvetli gelen milli takım savunma oyuncularından biri “Beton Mustafa” olarak bilinirdi. O zamanların inşaat teknolojisi gelişmeleriyle bağlantısı çok gelişmemiş ortalama yurttaşların gözünde beton’un bi...

Multipl sklerozda Epstein-Barr virüsünün rolü ve tedavi yaklaşımlarına etkisi

Multipl skleroz, gençleri ve kadınları daha çok etkileyen, esas olarak sinir hücrelerinin miyelin kılıflarını hedefleyen otoimmün (vücudun kendi hücrelerine karşı bağışıklık yanıtı oluşturması ile karakterize), iltihabi bir sinir sistemi hastalığıdır. Dünyada 2,8 milyon multipl skleroz hastası olduğu sanılmaktadır (100.000’de 35,9) (https://doi.org/10.1177/1352458520970841). Eldeki tedavi seçenekl...

Neyi koruyalım, nasıl koruyalım?

Anıtlar Yüksek Kurulu 1950’lerde çalışmaya başladığı zaman Türkiye’nin tanınmış tarihçileri, arkeologları, mimarları bu kuruma üye yapılmıştı. Bunların hemen hepsi Avrupa görmüş, Avrupa dillerinden birini bilen çoğunluğu üniversite hocası idiler. Restorasyon uzmanı değillerdi, fakat tarihin ne olduğunu ve ülkelerinin tarihini biliyorlardı. Türkiye’de ilk koruma programı İ.T.Ü.’de Torino’ dan gelen...

Şüphe ediyorum o halde varım

Bazen insanların hafızasından şikâyet ettiğini, okuduğu kitaplara dair hiçbir şey hatırlamadığını, o yüzden de bir şey hatırlamayacaksa okumaya neden devam etmesi gerektiğine dair sorgulamalarına rastlarım. Benim de yıllar önce okuduğum ve içeriğine ilişkine hiçbir şey hatırlamadığı edebi klasikler var. Bu gibi durumlarda hatırlasak da hatırlamasak da bu okuma deneyimlerinin kendisinin kaçınılmaz ...