İnsanoğlunun Ay’a ilk ayak basışının üzerinden 50 yıldan uzun bir süre geçti. Bu kadar uzun bir aradan sonra başta ABD, Çin ve Rusya olmak üzere bazı ülkeler ve özel girişimciler Ay’a gitmek için yeniden kolları sıvadı. Bu sefer amaç yalnızca yeryüzündeki yaşama alternatif bir yaşam oluşturmak değil, Ay’da Dünya’daki yerleşik düzene destek sağlayacak kalıcı yerleşim üsleri kurmak. Ayrıca Mars’a gidiş projesi için gerekli olan uzay teknolojilerinin test edileceği açık bir laboratuvar görevi de görecek olan Ay; “çay molası” verilecek bir istasyon olarak çok cazip bir konumda. Reyhan Oksay hazırladı.
İklim krizi bugün burada, ensemizde!
2022 yazı, şüphesiz ki iklim değişikliği kaynaklı kuraklık ve sel gibi felaketlerle hatırlanacak: En büyük kriz Pakistan’da yaşandı. 1.500’ü aşkın insan hayatını kaybetti, milyonlarcası olumsuz etkilendi. Gıda güvenliği açısından da sorunlar söz konusu.
Peki ama iklim değişikliği ile bu felaketler arasında nasıl bir bağlantı var? Konunun uzmanları açıkladı. İklim değişikliği, hidrolojik dengeyi bozarak, doğal olayları daha yoğun veya şiddetli hale getiriyor. 2023 ve 2024 ise daha kötü geçecek. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Seçim hattı sathına girildi. Siyasetin hazırlandığı ‘yeniden inşa döneminde’, olmazsa olmazlardan biri de küresel dünyada ‘bilginin en itici güç’ olduğu bu süreçte (BTY) bilim, teknoloji ve yenilikçilik politikaları. Peki Altılı Masa’yı oluşturan partilerin gündeminde BTY nasıl ve ne kadar yer alıyor? Müfit Akyos yazdı.
Dünyamızın sayısal ikizi yapılıyor!
Sayısal ikizler gerçek ile sanal dünyanın kesiştiği yerin tam ortasındalar. Bu iki alanı birbirine bağlamak da pek çok uygulamanın kapısını açıyor: İzleme (monitoring), benzetim (simülasyon), çözümleme (analiz), optimizasyon, öngörü.. ve hatta metaverse! Bazı uzmanlar, biz bireylerin sayısal ikizlerimizin ilaç ve aşı denemelerinde kullanılıp kişiye özgü etkinlikleri ve yan etkilerinin belirlenmesinin uzak olmadığını söylüyorlar… Ya dünyamızın sayısal ikizini yapmaya ne dersiniz? Erdal Musoğlu’nun kaleminden.
Atılım Üniversitesi’nden Dr. Korhan Mühürcüoğlu ‘teknoloji ve özgürlük’ başlıklı yazısında “Teknoloji salt bir araç değil, insan yaşamının bizatihi kendisini dönüştüren bir unsurdur. Bu aracın büyük gücünü lehimize çevirerek özgürleşme yolunda kullanmak ya da aksine insanları köleleştirmek için bir denetim mekanizmasına dönüştürmek ikilemine ise ancak bizim temel insani değerlere bağlılığımız üzerinden cevap verilebilir” diyor.
“General Nicolau Ödülü”
Dr. Yavuz Murtezaoğlu bir iş insanı. Almanya’da 2003 yılında genç yaşında kurduğu ModuleWorks bugün 250 kişilik bir yazılımcı ve mühendis kadrosu ile farklı sektörlerin bilgisayar destekli tasarım ve üretimlerine (CAD/ CAM) yönelik yazılımlar geliştiriyor. Murtezaoğlu geçtiğimiz haftalarda İspanya’nın Bilbao kentinde düzenlenen Uluslararası Üretim Mühendisliği (CIRP), üretim mühendisliği alanında önemli katkılarından dolayı Murtezaoğlu’nu “General Nicolau Ödülü”ne layık gördü. Özlem Yüzak’ın söyleşisi…
8 Türk genci Schmidt Futures ve Rhodes Vakfı’nın 2022 “100 Rise Global” listesine girdi. Rise, tüm dünyada bir fırsata ihtiyacı olan zeki gençleri bularak insanlığa hizmet vermeye yönelik çalışmalarında onlara ömür boyu destek veriyor.
Lale Akarun, “Bir üniversitesi nasıl imha edilir” diye soruyor. Tabii konu Boğaziçi Üniversitesinde yaşananlar.
Tanol Türkoğlu toplumlarda yaygın olarak dillendirilen ‘yapacak bir şey yok’ cümlesinden yola çıkarak aydınlanma kritiği yaptı. Türkoğlu ‘toplum güya nesnel gerçekler ile aydınlatılacak ve aydınlanan birey de refah düzeyi yüksek, maddi-manevi sömürüden uzak, mutlu bir hayat yaşayacaktı. Oysa görüldü ki değişim sadece başroldeki oyuncularda yaşandı’ diyor.
Hu hu! Uzayda kimse var mı?
Dünya dışında yaşam arayışının öncülerinden olan ve ‘dünya dışında akıllı uygarlıklar olduğuna inanıyorum’ diyen astrofizikçi Frank Drake, haklı olduğunu bilemeden yaşama gözlerini yumdu. Onu, kendi adıyla anılan denklemiyle anıyoruz. Bilim tarihi sayfamızda.
Doğan Kuban hocanın Deniz İncedayı ile birlikte kaleme almış olduğu eski tarihli yazı toplum kültürü ve kent mekanının oluşumu üzerine. Kuban ‘Yönetimlerin azman Türk kentlerine diktikleri elbiseler, vücutlara uymuyor adeta. Oysa Türkiye’nin mimari birikimi şüphesiz ki, çok daha akıllı, daha estetik ve ekonomik uygulamaları gerçekleştirmek olanağını verecek potansiyele sahiptir’ diyor.
Kültür Üniversitesi’nden Berkay Oskay ise Savaşın öteki yüzü başlıklı yazısında kentkırım ve bellek işgali konusunu ele aldı. Yazı ilginç.
Geçtiğimiz 15 Eylül günü “Dünya Lenfoma Farkındalık Günü”ydü. Mustafa Çetiner’in yazısı lenfoma üzerine. Bazı araştırmalar, pandemi döneminde normalden erken yaşta buluğa eren kız çocuk sayısının ikiye katlandığını ortaya koyuyor. Ve uzmanlar bunun nedenini tam olarak çözmüş değil. Omikron varyantı gribe karşı koruyucu olabiliyor. Korona Gündemi’nde bu hafta..
2050’ye kadar birçok türün soyu tükenecek
Dünya tarihinde beş kitlesel yok oluş meydana geldi ve çok sayıda bilim insanı altıncı kitlesel yok oluş sürecinin çoktan başladığını belirtiyor. Bazı araştırmalar, şu anda gezegenimizde yaşayan türlerin yaklaşık %40’ının 2050 gibi erken bir tarihte yok olabileceğini bile öne sürüyor. Mevcut türlerde böylesine dramatik bir düşüşün olması muhtemel mi? Hayvanlar Dünyası’nda. Murat Altaş hazırladı.
Kilo vermede kahvaltının etkisi ne? Ne kadar su içmeli? Bilim ve Beslenme’de...
Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde yer alan kişi başlıklar: Bağırsak bakterileri insanlarla birlikte gelişmiş.. Gürültü, kuşların davranışlarını değiştiriyor...Satürn’ün kaybolan uydusu...Hayvancılık sanılandan çok daha önce başlamış... Kişi başına 2,5 milyon karınca düşüyor.
Deniz kabuğunu kulağımıza dayadığımızda bir ses duyar mıyız? Meraklı Çocuk sordu Mercan Bursalı yanıtladı. Meraklı Köşe’de ise Yanlış bildiğimiz 10 şey var. Bakın bakalım, sizin yanlış bildikleriniz bunlar arasında var mı?
***
Keyifle hazırladığımız bir HBT daha elinizde… Bize abone veya okur kazandırmayı hep aklınızın bir köşesinde tutar mısınız?
