Yazarlar
Değiştirmek ve cesaret
Karl Marks’ın Londra’daki mezar taşında iki tümcesi yazılı. Birincisini duymamış olan yoktur: “Tüm dünya işçileri birleşin”. Diğerini ise bilen bilir: “Filozoflar dünyayı sadece çeşitli biçimlerde yorumladılar, ama asıl mesele onu değiştirmektir”. İstanbul’da yasal dayanağı ne olduğu tam anlaşılmadan iptal edilen büyükşehir belediye başkanlığı seçiminden sonra İmamoğlu’nu destekleyenler için de be...
Tıpta bilgiye özgür erişim sorunu – III
İki haftadır bilimsel makalelere erişim sorunu hakkında yazıyorum. İlk iki yazımda bu bilimsel makalelere erişim konusunun, akademik çevreler ve bilimsel makaleleri basan yayınevleri arasında ne kadar önemli bir çatışma yarattığını ve yayınevlerinin geri adımlar attığını yazdım. Yayınevlerinin gelişmiş ülkelere sundukları paket belliydi; “publish and read...” Yani bilimsel makaleleri benim dergimd...
Tıpta bilgiye özgür erişim sorunu – II
Geçtiğimiz hafta bilimsel makalelere “açık erişim” konusunu yazmaya başlamış ve bir giriş yapmıştım, devam edeceğim. Kaliforniya Üniversitesi, geçtiğimiz günlerde Elsevier’in bilim dergilerine aboneliğini sonlandırdığını duyurdu. İki kurum arasında anlaşma sağlanamaması üzerine Kaliforniya Üniversitesi, Elsevier’in dergilerinde yayınladıkları tüm makalelerini serbest erişime açtı. Bu gelişme öneml...
Hayaller ve gerçekler
Bilgisayarın insan şampiyonu yendiği birkaç gösteri maçı, yapay zekâ tarihinin unutulmaz anları arasında yer alır. Satranç şampiyonu Kasparov ve go şampiyonları Li ve Kı’nın canlı yayınlanan yenilgileri hâlâ belleklerdedir. Türk televizyonlarında “Riziko” adıyla çekilen “Jeopardy!” bilgi yarışması da 2011’de benzer bir dönüm noktasından geçmişti. IBM şirketinin yapay zekâ sistemi Watson, bu oyunda...
Dijital ruh ikizi
Her devirde farklı bir formda varlığını sürdürmüş sanki. Feodal tarım toplumunda zirve yapmış, sanayi toplumu (kapitalizm) ile birlikte lime lime edilmiş haliyle “aşk”ın dijital dünyada nasıl konumlanacağı üzerinde kafa patlatıyoruz. 2018 başından beri Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cem Say ile birlikte gerçekleştirdiğimiz “Dijital Kültür ve Yapay Zekâ” adlı konferans serisini, yazar İnci Ar...
18.900 km uzaktan bilim yönetmek
Thomas Bennett, Cambridge Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Metalürji bölümünde görevli ve aynı zamanda bilimsel projelere liderlik yapma (principal investigator - PI) kariyeri yolunda ilerleyen bir bilim adamıdır. Bu bağlamda yakın zaman önce Yeni Zelanda Christchurch’deki University of Canterbury’e yaptığı ziyaret sonrası proje liderliği konusunda https://www.nature.com’da yayımlanan değerlendirmes...
Uygarlık var mı?
Sevgili okurlar, uygarlık ve çağdaşlık konuları, yazar ve düşünürler tarafından ne kadar vurgulansa da insanların günlük yaşamının ayrıntılarında, uygarlık ilkelerinin tümünün uygulanması olanaksızdır. Japon uygarlığının bazı ilkeleri, Alman toplumu için geçerli olmaz. Fakat uygarlık dediğimiz zaman tek bir uygarlık varmış gibi konuşmuş oluruz. Ulaşım ve iletişimin çok gelişmiş olması uluslararası...
Unutulan bir düşünce nereye gider?
Büyüyüp dünyayı tanıdıkça yeni bilgiler edinir, sağ kalımımızı ve türümüzün devamlılığını sağlamak üzere işimize yarayan bilgilerle bellek oluştururuz; bellek, hipotetik olarak beyinde bir anı ile ilişkili olarak oluşan biyolojik bir izdir; nöronlar, nöron olmayan hücreler ve sinapslardaki kalıcı değişikliklerle oluşturulan engram. Mecazi olarak engram’ın, her bir bilgiyi, anıyı saklayan bir kutuc...
Hepimiz suçluyuz!
Sosyal medyanın sunduğu görkemli(!) imkanlardan birisi de “dijital linç”! Şöyle bir senaryo düşünün. Bir sosyal medya sitesi var. Her hafta “ülkenin en nefret edilen kişisi”ni, katılımcıların oylarıyla belirliyor. Bireyler “özgür irade”lerini kullanarak, o hafta ülkede işlenen adi (veya başka türlü) suçların kimliği tespit edilen müsebbipleri içinden en nefret ettiklerine oy veriyor. Oylama bittik...