Internetle ilgili zengin bir içerik ve yaygın bir katılımla gerçekleştirilen etkinliklerden birisi de “Güvenli Internet Günü”. 2004 yılında AB bünyesinde başlayan süreç, bugün yüzün üstündeki ülkeyey yayılmış durumda. Etkinlik bu yıl 7 Şubatta kutlandı. Amaç temelde çocukların ve gençlerin internetin olumsuz yanlarından etkilenmelerini en aza indirmek, ebeveynlerde ve öğretmenlerde bu konuda bir farkındalık yaratmak.
Internetin iyi olduğu kadar kötü yanlarının da olduğunu artık herkes biliyor. Ancak bu olumsuz yanlarıyla ne şekilde mücadele edileceği hakkında yaygın bir bilgi birikimi yok. Örneğin filtre sistemi ile internet aboneliğinizi belli bir kontrol altına alabileceğinizi biliyor musunuz?
Ülkemizde uygulanmasına rağmen başka tartışmaların gölgesinde kalmış temel çözüm modelidir filtre sistemi. Doğasına aykırı unsurlar da içerdiği için tartışma yaratmış ne yazık ki işin özüne yönelik konulara odaklanılması mümkün olmamıştır.
Filtre sistemi aslen sansür değildir (olmamalıdır). Daha ziyade ebeveynlerin (ya da genelde internet abonelerinin) kendi yaşam gerçeklerine göre internet etkileşimini hangi sınırlar çerçevesinde yapmak istiyorsa onu belirlemesini sağlamada yardımcı olacak bir araçtır. Nasıl? Eğer evde küçük yaşta çocuk varsa ve internet erişimi istiyorsa, ebeveyn internet aboneliğini Çocuk Profili’ne ayarlayabilir. Bu profilde; çocuğu olumsuz yönde etkilemeyecek sitelere erişim mümkün olur; diğer hiçbir siteye girilemez.
Alternatif bir başka profil de Aile Profili’dir. Burada da ev ahalisinin erişmesinde sakınca olabilecek sitelere erişimi sınırlayan ancak diğer tüm sitelere erişme olanağı veren bir yapı vardır. Evde yetişkin bir kızınız veya oğlunuz varsa onun sağlığını bozacak türden sitelere erişmesini istemeyebilirsiniz.
Güvenlik konusunda aileleri bilinçlendirmek için açılmış olan çeşitli kamu siteleri var. Bunların başında www.guvenlinet.org.tr geliyor. Bu sitede ebeveynler ve öğretmenler temel internet güvenliği konusunda bilgi edinebilirler.
Ailelere Tavsiyeler bölümünde çeşitli kritik bilgi sıralanmış. Internet kullanımının ne şekilde uygulanabileceğinden tutun da (örn. “Internet kullanımında yasaklayıcı değil, zaman açısından sınırlayıcı olun”) olası tehlikelerin neler olduğuna (örn. “Aşırı kullanımın sebep olduğu internet bağımlılığı”) nasıl örnek olunabileceğinden (örn. “Internet dışında aile içi aktiviteler düzenleyin”) sosyal ağlarda nelere dikkat edileceğine kadar (örn. “Tanımadıkları kişileri arkadaş listesine eklememelerini söyleyin”) geniş bir spektrumda tavsiyeler yer almakta.
Bu siteye ek olarak www.gig.org.tr sitesinden güvenli internet günü ile ilgili aktivitelere ve içeriğe erişmek mümkün. Ancak en zengin içerik görüldüğü kadarıyla www.guvenliweb.org.tr sitesinde yer almakta. Burada eğitim dökümanları, pratik video klipler vb mevcut.
Bilgi çağında lider olmak, sonuç almak (konu ne olursa olsun) doğru enformasyona, veriye ulaşıp onları akıl süzgecinden geçirmeden mümkün değil. O halde temel beceriler şu olmalı: Enformasyona erişmesini bilmek, hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğunu ayırt edebilmek, doğru olanları analiz edebilmek, sonuçlar üretebilmek, o sonuçları pratiğe uygulayabilmek. Yoksa ne olacağı belli : “Ya nice okumaktır!”
Tanol Türkoğlu / [email protected]
*Bu yazı HBT'nin 47. sayısında yayınlanmıştır.