19 Mayıs Gençlik Haftası’nda ezber bozucu bir gençlik dosyası ile karşınızdayız. Dünya nüfusunun yüzde 15’i, yani yaklaşık 1.2 milyar insan 15-19 yaş aralığında. Bu genç nüfusun, daha kalabalık ve daha az gelişmiş ülkelerde katlanarak artması, daha fazla boğazın beslenmesi, daha fazla gencin eğitilmesi ve onlara istihdam sağlanması demek.
Öte yandan, dünya giderek daha eşitsiz hale geliyor ve bundan en fazla gençlerin etkilendiğini söyleyebiliriz. Kısaca sosyo-ekonomik karmaşa dönemi içindeyiz. Ve bir dönüşüm şart.
Ama bir de işin başka boyutu var: Aslında gençler yenilikçi fikirleri ve enerjileri ile daha iyi bir dünyanın inşasına katkıda bulunabilirler. Türkiye dahil dünyanın 187 ülkesinde yapılan bir araştırma gençliğin istekleri konusunda ülkelerin yaşlı yöneticilerine, partilerine, hükümetlerine derin ve olağanüstü mesajlar içeriyor. “Türkiye’den “Ülkenin ve dünyanın kötüye gidişini bizim nesil kurtaracak” diyen gençleri karar alma süreçlerine dahil etmenin tam zamanı.
Gençlerin 6 maddelik manifestosunu okuyacaksınız, dünyayı düzeltmek için neler yapacaklarını... Ama bir de hali hazırda siyasetçilerden talepleri var. Kesin ve derhal adım atılması gereken talepler. Bir ikisini sıralayalım: Geleceği olan demokrasi istediklerini söylüyorlar; bilinçli tüketim için politikalar istiyorlar, bilgi kirliliğinden aşırı derece rahatsızlar.. Gerisi.. Sayfalarımızda. Özlem Yüzak hazırladı.
Gençler “saklanıyor”
Yaşlılar neden gençlerin isteğine uygun bir dünya bırakmak üzere çalışmaz? Tanol Türkoğlu ‘Dijital Göç’ yazısında “Gençler fiziksel dünyanın dertlerini çözmek yerine alternatif bir yol buldu: Metaverse’te saklanmak!” diye yazıyor.
Mustafa Çetiner de gençlerin özellikle de tıp eğitimi almış gençlerin geleceklerini yurtdışında arayışlarına ‘Eckstein ve Gençlik’ yazısı ile değiniyor. Cumhuriyet’in ilk yıllarında davet üzerine Türkiye’ye gelen Alman profesör Eckstein’ın yaptıklarını anlatıyor ve “Oysa Cumhuriyetin ilk yıllarında değil elinizdeki değerleri gelişigüzel başka ülkelere kaptırmak, o ülkelerin değerlerini Türkiye’ye getirmek çabası vardı” diyerek..
Doğan Kuban hoca Kent Kültürü ve Özgürlük yazısında “Bu çağda yaşamakla, bu çağdan olmak başka’ diyor.
Matematiğin Soyağacı Projesi’ni hiç duymuş muydunuz? Lale Akarun matematik ve matematiksel bilimlerde çalışan çok sayıda bilim insanını bu veri tabanında olduğunu belirtiyor. Ve şu saptamayı yapıyor: Matematikçilerin soyağacı projesinin gösterdiği şey, bilimin bir ülkesi, milliyeti olmadığıdır.
İnsanlığın geleceğinden ve sofrasından doğrudan çalan daha da ötesi masumların canını alan faaliyet ve harcamaların ilk sırasında geliyor savaş sanayisi harcamaları. Kişi, firma ve kurumların yenilikçilik kapasitelerini yalnızca insanlığın refahı için kullanmaları yerine, 2022’de 2 trilyon doları aşması beklenen savaş harcamalarının sürmesi için yeni silahların kullanılacağı ve sınanacağı yeni savaşlara gerek duyulması insanlığa yapılan en büyük ihanet olacaktır. Müfit Akyos “Kirlenen yenilikçilik” yazısında bu konuyu ele alıyor.
Dogmaları Yıktı: Sidney Altman
5 Nisan 2022’de, 82 yaşında yaşamını yitiren Sidney Altman ve meslektaşı Thomas Cech ilk kez, proteinler dışında bir makromolekülün yani RNA’nın da enzimatik kataliz yapabildiğini gösterdiler. Bu son derece önemli, çünkü dünyadaki yaşamın nasıl başladığına dair anlayışımız üzerinde derin bir etkide bulunmuştur. Haluk Ertan’ın kaleminden..
Simülasyona göre, evrenin ivmesi önümüzdeki 65 milyon yıl içinde durma noktasına gelebilir ve ardından 100 milyon yıl içinde bu genişleme tümden sona ererek bir küçülme ya da daralma dönemine geçilebilir. Rita Urgan derledi.
Arkeolojik buluntulardaki koku moleküllerini belirleyen araştırmacılar, antik çağlardaki yerleşmelerin nasıl koktuğunu bulmaya çalışıyorlar. Bu tür çalışmalar sırasında Kleopatra’nın parfümü de yeniden üretildi. Nilgün Özbaşaran Dede’den....
Iğdır Avrupa’nın en kirli kenti
Hava kirliliği kimi kentlerde gerçekten alarm verici. Ve Iğdır sıralamaya göre Avrupa’nın en kirli kenti. Bahçeşehir Üniverstitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Melike Yavuz’un yazısı önemli. Kirli hava öldürüyor!
Kendi parazitine dirençli bal arıları yetiştirildi. Kuşatmacı Varroa akarları 50 yıldır bal arılarının en büyük düşmanı olmayı sürdürüyorlar.
Kayalar gezegenimize nereden gelmiş? Meraklı Çocuk sordu, Mercan Bursalı yanıtladı.
Kilo vermenin en zorlu yönlerinden biri alınan kalori miktarını azaltmak. Neyse ki, hem doyurucu hem de düşük kalorili birçok sağlıklı yiyecek var. İşte bu yiyeceklerden bazıları.. Bilim ve Beslenme’de. Tek çocuklu mu olmalı, yoksa çok çocuklu mu? Kültür Üniversitesi’nden Doç, Dr. Melis Seray Yıldırım yazdı.
İkinci kez COVID’e yakalanma olasılığı nedir? 4. doz Pfizer/BioNTech aşısı bağışıklığı güçlendiriyor mu? Reyhan Oksay’ın hazırladığı korona dosyasında.
Pandemi: İktidarsızlık boyutu
Pandeminin en önemli olumsuz etkilerinden biri de cinsel hayatta yaşanıyor. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ömer Demir’le, 9 farklı hastaneden yaklaşık 50.000 hasta üzerinde yaptıkları çok merkezli çalışmayı konuştuk. Demir “Pandemiyle birlikte sertleşme problemi yaşayanlar 2 katına çıktı” diyor. Bir başka önemli çalışmanın yazarlarından Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Bölümü’nden Dr. Mehmet Ali Karagöz’e ise pandeminin cinsel hayatı nasıl etkilediğini sorduk. Konuyu farklı açılardan ele alan diğer çalışmalara da kısaca yer verdik.Batuhan Sarıcan hazırladı.
Hidrobiyolog Levent Artüz “Vah ki ne vah. Marmara kaderine terk edildi bile” yazısında, ‘Atıklar hiçbir arıtmaya tabi değil’ saptamasını yapıyor.
Ahtapotlar doğanın en tuhaf yaratıkları olabilir. Bu kafadanbacaklıların hayranlık uyandıran özelliklerinden bir diğeri de hızla renk değiştirme yetenekleri. Hayvanlar Dünyasında. Hepinize iyi okumalar, okutmalar…
19 Mayıs’ta gençliğe bir armağan da siz okurlardan olabilir mi? Atatürk 19 Mayıs bayramını gençliğe armağan ederken onlara güveneceğini çok iyi biliyordu. Amacı onlara aydınlık, doğmalardan uzak, bilimsel düşüncenin rehberliğinde emin adımlarla ilerleyebilecekleri bir Türkiye inşa edip bırakmaktı. Bu yüzden Herkese Bilim Teknoloji Dergisi ayrı bir önem taşıyor. Siz okurlarımızı gençlere dijital dergi aboneliği hediye etmeye davet ediyoruz. 100 genç hedefledik. Ne dersiniz? [email protected]
