İnceleyebildiğim kadarıyla ulusal basınımızda yer almamış bir sempozyumdan söz edeceğiz sizlere. Soneva Vakfı’nca düzenlenen ve Soneva Grup tarafından akçalandırılan ‘Sakin Yaşam Sempozyumu (Slow Life Symposium) ilk kez 2008’de düzenlenmiş, sonra sırasıyla 2010, 2011, 2013, 2014 ve Kasım 2016’da.
Maldiv Cumhuriyeti’ni duymuşsunuzdur, hani eko toplumculuğu çağrıştıran ‘kırmızı çerçeve içinde yeşil zeminde konuşlu hilal’ tasarımlı bayrağı olan ülke. Son yıllarda ülkemizde turizm alanında özellikle balayına giden çiftler için önemli bir yere kavuşmuş gözüküyor. 1190 adadan oluştuğundan olsa gerek Maldivler olarak da anılan ülkede ekonominin iki temel ayağı turizm ve balıkçılıktır. Maldiv Cumhuriyeti ekolojik anlamda iki tehditle boğuşuyor; biri yükselen okyanus (sularının altında kalma) tehdidi, diğeri ise küresel ısınmaya dayalı olarak bitki ve deniz varlıklarındaki (mercan kayalıklarındaki örneğin) kayıplara ait tehdit! Anımsayanlar olacaktır, 2014 yılının Dünya Çevre Günü teması ‘Küçük Adalar ve İklim Değişikliği’ idi. Bu konuyu biz de, geçmişte kalan hoş bir miras nitelikli ‘Sürdürülebilir Yaşam’ dergisinde o günlerde işlemiş ve yazmıştık!
Sempozyum pek de fazla duyulmuyor; benim de duymam izlediğim bir kişi olan Jonathon Porritt sayesinde oldu. Meraklısı için kısaca paylaşalım, Prof. Porritt ‘Gelecek için Forum’un kurucusu, birçok kurumda görevler almış ama yurttaşlarımız onu ‘Yeryüzünün Dostları (Friends of Earth)’ örgütünün başkanı ve İngiltere’de halen üyesi olduğu Yeşil Parti’nin eş başkanı olarak anımsayabilirler. Yeşil Politika adlı kitabı dilimize de çevrilmişti. Sakin Yavaş Sempozyumu başkanı Prof. Porritt.
Bu sempozyum düşüncesini yaşama geçiren Soneva Vakfı’nı kuran Soneva Grup ise İngiltere’de doğmuş ve eğitimini almış Sonu ve karısı Eva Shivdasani’ye ait. Shivdasani’ler sürdürülebilirlik ve lüksün bir arada olabilirliğini kanıtlayıcı turizm işletmeciliği yapıyorlar. Plastikleri enazlamak, karbon ayak izini enazlamak, yerel kaynak kullanımıyla yerel ekonomiyi desteklemek gibi ilkeleri ile ‘akıllı lüks’ kavramını üretmişler. Vakfın odak çalışma alanları temiz enerji, biyoçeşitlilik ve sosyal etki olarak belirtilmiş.
Sempozyuma gelince, katılımcılar sürdürülebilir gelişme konusunda kafa yoran ve işler yapan bilim insanları, iş insanları, demokratik kitle örgütlerinden temsilciler, düşünce insanlarından oluşuyor. Sempozyumların anahtar temaları denizlerin korunması, enerji güvenliği, düşük karbonlu altyapı, atık yönetimi, suların korunması, sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir finans ve tehdit altındaki biyoçeşitlilik. Sempozyumlarda yeni disiplinlerarası ağların ve ortaklıkların gelişmesinin (önündeki hem fiziksel hem de düşünsel sınırların kaldırılarak) sağlanması için çalışılıyor. Katılımcılar, küresel çaptaki sorunlara yerel, kurum düzeyinde veya siyaset bağlamında uygulanabilir ve ölçülebilir çözümler üretmeye çalışıyorlar.
Kısaca 17-19 Kasım 2016 tarihleri arasında ‘Prosperity Within Planetary Boundaries (Gezegensel Sınırlar İçinde Gönenç)’ başlığıyla düzenlenen sempozyumdan da söz edelim. Sonu ve Jonathon’un açılış konuşmalarının ardından Johan Rockström tarafından yapılan ilk sunum: How can we all Benefit from a Planetary Boundaries Framework? (Hepimiz gezegensel sınırlar çerçevesinden nasıl yararlanabiliriz?). ‘Ekonomiyi Özetlemek’ başlıklı ikinci oturumdaki sunumlar ise şöyle: Oxford Üniversitesi Çevresel Değişim Enstitüsü’nden iktisadiyatçı Kate Raworth: The Doughnut Economy and the Planetary Boundaries (Donut Ekonomisi ve Gezegensel Sınırlar) ve Diana Liverman: Putting People at the heart of the Planetary Boundaries (Gezegensel Sınırların Kalbine İnsan-lar-ı Koymak). Özellikle Kate’in sunumunda vurguladığı şey şu: Gezegeni korumak için konulan çevresel hedefler, gezegende yaşayanların –özellikle temel kaynaklara ulaşmada sıkıntı yaşayan yoksullara- fatura çıkarmadan konulmalı ve uygulanmalı! Kate’in örütbağına (https://www.kateraworth.com/) göz atmanızı salık veririm, 2017 Nisan’ında çıkacak Donut Ekonomisi kitabını da kuşkusuz! Bu konu başka bir yazı konusu olmayı hak ediyor!
Daha sonra şirketlerin, bağışçıların, yatırımcıların, Birleşmiş Milletler’in ve hükümet birimlerinin rolleri ele alınması; ardından da çalışma grupları mesaileri! Giderek toplantının başlığı daha bir iddialı hale geliyor: Gezegensel Sınırlar Köpüğünün Ötesine Geçmek.
Sempozyumun ev sahipliği sponsorluğu Soneva Grup’a ait! Bizden duyurması, belki ekolojist-çevreci bir çift olarak (birinci ya da n’ninci) balayınızı Sakin Yaşam Sempozyumu sürecinde Maldiv’de geçirmek isteyebilirsiniz, oluşturacağınız karbon ayak izinizin maliyetini karşılamak kaydıyla! Şaka bir yana, sempozyumlardaki sunumlara ilişkin videolar için aşağıdaki bağlantı adresini kullanabilirsiniz: http://www.slowlifesymposium.com/
Prof. Dr. Melih Baş / Beykent Üniversitesi İİBF
Not: Sempozyumdan bir anı fotoğrafı (S. Shivdasani ağaca tırmanmış en üstteki gözlüklü kişi, J. Porritt ise oturanların sırasında size göre en sol başta tekli sandalyede oturan kişi).